Verboden te lezen
Vraag de inwoners van Birma wat persvrijheid betekent. Een van maatregelen waarmee het generaalsregime de touwtjes stevig in handen probeert te houden, is een zeer strenge controle op de media. Minder dan 1 procent van de inwoners heeft toegang tot internet. De junta beseft maar al te goed dat moderne media een revolutie kunnen ontketenen.
De recente commotie rond ”Mein Kampf” heeft duidelijk aangetoond dat internet de klassieke perscensuur ondermijnt. De publiciteit heeft de bezoekcijfers van de website Radio Islam, waar de digitale versie van Hitlers boek te vinden is, ongetwijfeld behoorlijk opgestuwd.Ironisch genoeg was het juist PVV-Kamerlid Wilders die daarvoor zorgde. Onbedoeld, uiteraard, want als het aan Wilders lag kwam er niet alleen een verbod op de Koran maar ook op Radio Islam. Zijn oproep om de Koran te verbieden, is hem echter duur komen te staan. Van de weeromstuit kwam minister Plasterk met de opmerking dat hij zelfs de verkoop van Mein Kampf wel vrij zou willen geven. Dat leidde tot forse discussies in de media, waarbij de een na de ander constateerde dat dit weerzinwekkende schrijfsel eenvoudig op internet te achterhalen is. Google laat meteen de website van Radio Islam zien.
Radio Islam is een site die niet alleen de Koran verdedigt, maar tegelijkertijd onbeschroomd de Holocaust ontkent en Joden in alle toonaarden beledigt. Kenners betitelen de van oorsprong Zweedse site als de krachtigste anti-Joodse campagne in Europa sinds het Derde Rijk. Hitlers boek is in dit broeinest van antisemitisme in elf vertalingen te downloaden. Naar verluidt is Osama bin Laden een van de financiers van de website.
Het verbod op de verkoop van Mein Kampf -waarvan het eerste deel verscheen in 1925- dateert uit 1974. Dat was het jaar waarin, voor het eerst na de Tweede Wereldoorlog, een Nederlandse herdruk op de markt kwam. Hitlers bestseller -in 1945 waren zo’n 10 miljoen exemplaren gedrukt- riep echter ook al vóór de oorlog vraagtekens op.
Vanaf 1934 lag het boek op de tafel van de keurmeesters van het Vaticaan, die er tien racistische passages in ontdekten. Dat bleek echter geen reden om de katholieke despoot te veroordelen en zijn werk op de beruchte Index te plaatsen. In 1938, toen Hitler Oostenrijk binnenviel, heeft de Roomse congregatie het onderzoek stopgezet. Vreemd, voor wie bedenkt dat zelfs ”De negerhut van oom Tom” aanvankelijk bij het Vaticaan niet door de beugel kon.
Over de Koran aarzelde Rome niet lang. De eerste versie van de Index, in 1559, verbood niet alleen de werken van de reformatoren, maar ook de ”Alchoranus”, de Koran. Kennelijk schoren de roomse bisschoppen Hitler en Mohammed niet over één kam, zoals Plasterk en Wilders doen.
Tijdens de debatten van de afgelopen twee maanden koos de SGP -als vanouds- een andere lijn dan Rome: de handel in Mein Kampf verbieden, de Koran niet. Maar was zo’n Koranverbod niet juist een geschikt middel geweest om een valse godsdienst als de islam te weren? Dat zo’n verbod slechts symbolisch zou zijn, doet er weinig aan af, want dat geldt ook voor Mein Kampf en tevens voor de meeste boeken die in het verleden door synodes of classes verboden zijn.
Toch is er verschil. Handel in Mein Kampf is op dit moment verboden en het vrijgeven daarvan zal onmiddellijk uitgelegd worden als het omzetten van een wissel. Dat zou een zeer negatieve boodschap zijn.
De Koran was al onderwerp van gesprek tijdens de Dordtse Synode in 1618 en 1619. Nog vóór die tijd is er echter sprake van een opmerkelijke omslag. Eerdere synodes, tot en met die van 1581, bepaalden dat niemand een godsdienstig boek mocht schrijven zonder kerkelijke goedkeuring. De synode van ’s-Gravenhage (1586) beperkte dat verbod echter tot gereformeerde auteurs en uitgevers. Die lezing kwam uiteindelijk in de Dordtse Kerkorde. Toen later bleek dat de boekencensuur niet werkte -zelfs Comrie moest vier pagina’s schrappen uit zijn catechismusverklaring- wezen nieuwere kerkordes op de taak van predikanten en ouderlingen om te waarschuwen en te weerleggen, in plaats van op het verbieden van het boek. Dat past ook beter bij de traditie van de Reformatie, die in tegenstelling tot Rome geen tucht toepast op voorwerpen, zoals boeken, maar slechts op auteurs. Bij de Koran is dat niet aan de orde, zodat slechts waarschuwen en weerleggen overblijft.
De auteur is adjunct-hoofdredacteur van het Reformatorisch Dagblad.