Kosovo wijst aanbod voor autonomie van de hand
NEW YORK - Servië is bereid Kosovo in de komende onderhandelingen over de toekomst van die provincie de „grootste autonomie ter wereld” aan te bieden, heeft president Boris Tadic donderdag gezegd. Kosovo wijst het aanbod echter van de hand.
De verklaringen van de Amerikaanse president Bush en van anderen dat Kosovo aan het eind van de onderhandelingen onafhankelijkheid tegemoet kan zien, zijn volgens Tadic „niet erg behulpzaam.” Ze zullen de Kosovaren namelijk niet aanmoedigen zich soepel op te stellen, benadrukte hij.De onderhandelingen met de etnisch Albanese leiders van Kosovo zijn vandaag in New York geopend en moeten duren tot 10 december. Vertegenwoordigers van de VS, Rusland en de EU treden op als bemiddelaars. De toekomstige status van Kosovo is een punt van steeds grotere wrijving tussen de VS en Rusland. Washington is sterk voor uiteindelijke onafhankelijkheid van het gebied, terwijl Moskou Belgrado steunt in zijn standpunt dat Kosovo formeel deel moet blijven uitmaken van Servië.
Tadic gaf donderdag aan dat Servië bereid is tot verdere concessies, maar vasthoudt aan de eis dat de soevereiniteit en de territoriale integriteit intact blijven. „Wij bieden de Kosovo-Albanezen de best mogelijke rechten aan, dat wil zeggen de grootste autonomie ter wereld, inclusief sommige elementen van soevereine landen, bijvoorbeeld toegang tot internationale financiële instellingen”, verklaarde Tadic.
De Kosovaarse onderhandelaar Veton Surroi wees het aanbod van Tadic meteen van de hand. „Kosovo is in de jaren negentig al de grootst mogelijke autonomie beloofd, maar dat liep toch uit op een oorlog.” Hij zei dat de kans op een akkoord in de nieuwe onderhandelingen klein is, tenzij Servië aanvaardt „dat onze plaats in Europa samen is, als twee onafhankelijke naties.”
Tadic herhaalde dat een onafhankelijk Kosovo een gevaarlijk precedent schept dat separatisten elders zal aanmoedigen. „Er zijn vele Kosovo’s in de regio, waaronder Nagorno-Ka- rabach, Abchazië, Zuid-Ossetië, Macedonië, Bosnië en Koerdistan.”
De provincie, met 2 miljoen overwegend etnisch Albanese inwoners, wordt sinds 1999 door de VN bestuurd, na een 78 dagen durende luchtoorlog van de NAVO die een Servische militaire campagne tegen Albanese separatisten een halt toeriep. De zogeheten contactgroep van VS, Rusland en EU is het erover eens dat de status-quo in Kosovo niet kan blijven bestaan. Servië verwierp eerder dit jaar een plan van de VN om Kosovo onafhankelijkheid onder internationaal toezicht te verlenen.
Tadic zei donderdag verder dat etnisch Albanese extremisten in Kosovo zich wapenen en trainen voor mogelijke infiltratie in het zuiden van Servië en Macedonië. Een door de VN in Kosovo verboden Servische paramilitaire groep heeft ondertussen bedreigingen geuit aan het adres van de VN- en NAVO-eenheden in Kosovo. Zij waarschuwt de „terroristen en bezetters” dat zij voor verrassingen zullen komen te staan als zij een voor 14 oktober gepland protest in het door Serviërs gedomineerde noorden van Kosovo proberen te verhinderen. Ook zegt de militie te zullen ingrijpen „in het geval van een eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring.”