Het Economisch Bureau van ABN Amro vindt het positief dat het nieuwe kabinet niet heeft geschroomd maatregelen te treffen. „Het feit dat het kabinet juist in de eerste jaren bezuinigt, werkt op zich procyclisch. Maar het laten oplopen van het tekort zou wel een erg groot beroep doen op de discipline van politici om naderhand, in betere jaren, alsnog te gaan bezuinigen.”

Ook Rabobank-economen valt het op dat het kabinet de moed heeft moeilijke keuzes te maken. Het in de Miljoenennota 2003 voorgestelde „solide financieel beleid” kan op hun waardering rekenen. Toch stellen zij dat het kabinet op een aantal terreinen de onzekerheid in de economie eerder vergroot dan dat het een bijdrage levert aan herstel van vertrouwen.

P. van de Ven, hoofd stafgroep economisch onderzoek bij Rabobank Nederland: „In zijn ijver het financieel beleid te verantwoorden, wekt het kabinet ten onrechte de suggestie van een diepe economische malaise in ons land. Het zinspelen hierop is spelen met vuur, in deze tijd waarin gevoelens het soms dreigen te winnen van ratio en het juist belangrijk is te werken aan vertrouwensherstel.”

Volgens Van de Ven zal de voorgestelde algemene loonmatiging op korte termijn kunnen bijdragen aan een sneller herstel van onze concurrentiepositie en winstgevendheid. Op lange termijn is zij „contraproductief” om de arbeidsmarkt- en vergrijzingsproblematiek op te vangen.

Bij ABN Amro bestaat twijfel of het kabinet wel voldoende aandacht heeft voor innovatie, volgens het Economisch Bureau een wezenlijke voorwaarde om het economisch draagvlak in de toekomst te vergroten. Innovatie moet leiden tot een hogere arbeidsproductiviteit. „Producten waar meer ’kennis’ in zit, moeten ons land in staat stellen in de toekomst meer op kwaliteit en naar verhouding minder op prijs te concurreren.”

Het kabinet kan bovendien wel veel nadruk leggen op deelname aan het arbeidsproces, maar in het huidige economische klimaat staat juist de vraag naar arbeid onder druk. Een eenzijdige nadruk op het vergroten van het aanbod van arbeid komt daardoor in de optiek van ABN Amro „conjunctureel wat ongelukkig uit.” „De sterke stijging van het arbeidsaanbod van de jaren negentig zal immers niet kunnen worden gecontinueerd.”

Het valt de Rabobank-economen verder op dat het kabinet minder uitgeeft aan zijn eigen speerpunten dan het vorige kabinet. Zij wijzen erop dat de door het kabinet beschikbaar gestelde extra middelen voor zorg, onderwijs, veiligheid en infrastructuur ver achterblijven bij die in de afgelopen kabinetsperiode.

„Dit betekent dat succes op deze terreinen alleen zal kunnen worden gerealiseerd door een écht vernieuwende aanpak, die efficiënter en effectiever zal moeten zijn. Op zichzelf is dat een goede zaak. Vooralsnog blinkt de Miljoenennota evenwel niet uit in het vermelden van een heldere doelstelling en aanpak op de meeste beleidsterreinen”, stelt Van de Ven.

Dezelfde kritiek hebben de economen van ABN Amro: „Jammer dat veel van het beleid van het nieuwe kabinet vooral uit mooie woorden bestaat.”