Ooit is de olie op, hoewel we nog tijden voort kunnen, schrijft (inmiddels ex-) president-directeur Rein Willems van Shell Nederland in het boek dat maandag wordt gepresenteerd. Er is geen reden voor paniek. Met Luther zou de oud-Shelltopman vandaag een boom planten als hij wist dat de wereld morgen zou vergaan. Nú nadenken over noodzakelijke veranderingen van de energie-economie, is zijn boodschap.Bakas en Creemers zetten hun waarnemingen op dat gebied op een rij, „ter inspiratie voor al degenen die nu of morgen, en desnoods overmorgen, af willen van hun olieverslaving.”

Zijn we zo verslaafd?
Bakas: „Eigenlijk wel. Dat zijn we de laatste honderd jaar geworden. De vraag naar olie neemt alleen maar toe, terwijl de voorraden niet onbeperkt zijn.”

Van een verslaving afkomen valt niet mee.
„Ik denk dat we uiteindelijk zonder olie kunnen. Kijk naar de windmolen waarmee Wubbo Ockels experimenteert. Dat is een soort vlieger die energie kan opwekken voor de hele provincie Groningen. Geef die man researchgeld. Daag mensen uit. Aan de eerste vlucht over de oceaan was een prijs verbonden. Doe dat ook voor het bedenken van duurzame energieoplossingen.”

In het boek schetsen de auteurs drie scenario’s, waarbij in twee gevallen het einde van de aarde nabij lijkt omdat er geen oplossing komt voor het energievraagstuk. In het Lutherscenario -nummer drie- wordt de milieuschade enigszins binnen de perken gehouden en slaagt de mensheid erin over te schakelen op duurzame vormen van energie.

Uit ”Een leven zonder Olie” blijkt dat u het Lutherscenario een goede kans geeft.
„Ja, al zal dat ook niet zonder slag of stoot gaan. Ik denk dat er uiteindelijk fors minder mensen overblijven op deze wereld. Zes miljard is te veel. We kunnen nu zo veel mensen te eten geven dankzij de landbouw. Maar die landbouw drijft op olie.”

In ”Een leven zonder Olie” noemen Bakas en Creemers tal van mogelijke alternatieven. De Amerikaanse biotechnoloog Craig Venter bijvoorbeeld werkt aan een nieuw soort bacterie die olie kan produceren. „Dan hebben we varkens in varkensflats en huizen deze beestjes in een olieflat. Daar zal de dierenbescherming niet blij mee zijn.” Religieuze bezwaren tegen genoemde alternatieve vorm van energievoorziening ziet Bakas volop opduiken. „Genetische manipulatie is omstreden. Een nieuw beestje creëren? Of een reeds uitgestorven plant nieuw leven inblazen? Ik voorzie veel discussie.”

Hoe optimistisch bent u over de veranderingsgezindheid van het mensdom? De automobilist van vandaag staat liever in de file dan dat hij de gang naar het perron zelfs maar overweegt.
„Wat wilt u? De kaars en het olielampje terug? De gewone man moet bedenken hoe afhankelijk hij is van olie. Vliegen was in de jaren zestig iets voor de elite. Binnenkort weer, nu die olieprijs alleen maar verder zal stijgen. Willen we dat?”

Bakas hoopt dat het besef doordringt dat „leuk babbelen” over klimaatverandering niet voldoende is. „De energiecrisis is er nog eerder dan de klimaatcrisis. De huidige generatie politici is te lui om er iets tegen te doen. De burger moet druk uitoefenen. Hogere accijnzen op brandstof? Prima, maar gebruik dat geld dan om Wubbo Ockels te ondersteunen of om eigen kerncentrales te bouwen. We leunen nu toch al voor 30 procent van onze energiebehoefte op Franse kerncentrales. Stop met de hypocrisie, neem het volk serieus. Energie en klimaat zijn belangrijke onderwerpen, zeker voor onze kinderen en kleinkinderen. Er kán ook wat gebeuren, onder druk wordt alles vloeibaar.”

Groene stranden
Een strand met groen ‘zand’, waarop honderden badgasten hun handdoeken uitspreiden. Het klinkt wat ongeloofwaardig, maar dat is het niet in de ogen van de Nederlandse emeritus hoogleraar geologie Olaf Schuiling. Terugdringen van de CO2 uitstoot zal een steeds grotere prioriteit krijgen. Schuiling beweert met het mineraal olivijn –een groen gesteente dat volop in de aardkorst aanwezig is– een flinke hoeveelheid CO2 uit de lucht te kunnen halen. Bedek 0,5 procent van het aardoppervlak met olivijn in de vorm van groene zandkorreltjes en de atmosfeer wordt op termijn verlost van 1 miljard ton CO2. Bij afwezigheid van stranden kunnen net zo goed platte daken worden gebruikt om het groene goedje op te leggen.

Vrachtwagenveerpont
Files kosten transportondernemers handen vol geld. Dus waarom geen honderd vrachtwagens op een immense veerboot? Niet voor een overtochtje van een paar honderd meter of een paar kilometer, maar van havenstad naar havenstad. Van Stockholm naar Rotterdam bijvoorbeeld, binnen zestien uur op een moment dat de chauffeur toch aan zijn rusttijd toe is. Een Short Sea Transporter –ooit opgekomen in de breinen van de Nederlandse gebroeders Das– scheert met een snelheid van 90 kilometer per uur over de golven, de chauffeurs eten en drinken in de tussentijd in kogelvormige verblijven, die door middel van gyroscopen stabiel worden gehouden. In en ontschepen kost nauwelijks tijd: dat gebeurt over de volle lengte van de pont.

Airmileshandel
Alle inspanningen van vliegtuigbouwers ten spijt zal luchtvaart nooit brandschoon zijn. De uitstoot van broeikasgas moet hoe dan ook omlaag, dus zal het aantal vluchten worden beperkt. Luchtreizigers moeten het doen met een bepaald quotum aan luchtmijlen. Een trip die minder dan 2000 kilometer bedraagt, mag zelfs niet eens per vliegtuig worden gedaan. Een CO2 uitstoot die twaalf keer hoger ligt dan bij een reis per trein heet onverantwoord. Wie toch ver wil vliegen en met z’n quotum niet uitkomt, stort zich op virtuele airmileshandelsplaatsen op Marktplaats en eBay. Wie tijd genoeg heeft, stapt uiteraard in de zeppelin. De snelheid van deze luchtschepen kan nog verder omhoog door er waterstofmotoren onder te hangen.