De grote gas- en elektriciteitsbedrijven die zowel de productie als het transport van energie in handen hebben, moeten hun netwerken openstellen voor concurrenten uit het buitenland. Maar ook voor bedrijven die bijvoorbeeld wind- of zonne-energie willen leveren. Er zijn volgens de EC miljarden euro’s nodig om de Europese energie-infrastructuur te verbeteren en zo gastekorten en de uitval van elektriciteit te voorkomen.Tegelijk gaat Brussel harde eisen stellen aan buitenlandse investeerders die overnames willen plegen op de Europese markt. Investeerders zoals bijvoorbeeld Gazprom uit Rusland of bedrijven uit China of het Midden-Oosten die „niet-commerciële motieven” hebben, zullen worden geweerd. Dat kan slaan op staatsbedrijven.

In de Verenigde Staten is onlangs ook wetgeving aangenomen voor de bescherming van eigen bedrijven met een belang van nationale veiligheid. Die wetten werden aangenomen na de geplande overname van een aantal Amerikaanse havens door een staatsbedrijf uit Dubai.

Tegen de voorstellen van onder meer Eurocommissaris Kroes (Mededinging) om energiebedrijven te splitsen, bestaat veel weerstand bij landen als Duitsland en Frankrijk. Die willen hun eigen energiegiganten als het Duitse RWE en EON en het Franse EDF en Suez beschermen.

Landen die geen volledige splitsing van de energiebedrijven in een productie- en een transportdeel (pijpleidingen en hoogspanningskabels) wensen, kunnen ervoor kiezen om het netwerk onder toezicht van een onafhankelijke operator te stellen.

Eurocommissaris Kroes verdedigde gisteren de plannen met een verwijzing naar het consumentenbelang. Ze rekende voor dat huishoudens in Duitsland 30 procent meer betalen voor energie dan huishoudens in Groot-Brittannië. Dit komt volgens haar doordat de Duitse energiebedrijven nog niet gesplitst zijn en de Britse wel. Ook in Nederland heeft een splitsing van de energiemarkt inmiddels plaatsgevonden.

Minister van Economische Zaken Van der Hoeven is, net als de Nederlandse energiebedrijven, voorstander van de commissieplannen. Van der Hoeven merkt wel op dat de tweede optie van een onafhankelijke systeemoperator niet haar voorkeur heeft. De EU-landen en het Europees Parlement debatteren later nog over de voorstellen.