„Vette jaren gebruiken voor opbouw reserves”
TILBURG - Het begrotingsbeleid van het kabinet verdient geen schoonheidsprijs, zegt prof. dr. Lans Bovenberg. „De komende vette economische jaren worden nauwelijks gebruikt om de vergrijzing betaalbaar te houden.”
Bovenberg, hoogleraar economie aan de Universiteit van Tilburg, CDA-ideoloog en een van de bedenkers van de levensloopregeling, wil graag adviseren. Het kabinet zou wat hem betreft gerust een koopkrachtoffer mogen vragen voor het opbouwen van schatkistreserves, om de kosten van de vergrijzing straks beter te kunnen opvangen.Waar denkt u nog meer aan?
„De levensverwachting stijgt. In lijn daarmee zou je vanaf 2015 de pensioengrens van 65 jaar kunnen ophogen met een maand per jaar. De Duitsers doen dat ook, het kabinet kan zo afkijken. Dat is natuurlijk een rechtse maatregel, maar die kun je politiek compenseren met een linkse maatregel door de midden- en hogere inkomens meer bij te laten dragen aan de AOW en aan de zorg.”
De beleidsvoornemens wijzen nog niet in deze richting.
„De wonden uit de verkiezingstijd zijn kennelijk nog te vers bij het CDA en de PvdA. Maar de financiële pijn die de vergrijzing met zich meebrengt doorschuiven naar een volgend kabinet, is onverstandig. We moeten nu profiteren van de hoogconjunctuur.”
Zitten ouderen te wachten op langer werken?
„Iemand van 65 jaar is vandaag de dag jonger dan iemand die 10 jaar geleden 65 was. We zijn, meer dan toen, beter in staat om de talenten van ouderen te benutten. En dat is hard nodig.”
Er moet 7 miljard euro worden bezuinigd, achttien soorten belastingen gaan omhoog. Is er sprake van een rechtvaardige inkomensverdeling in dit land, gelet ook op de tweemaandelijkse discussie over de topinkomens?
„In zijn algemeenheid is de welvaart redelijk gelijk verdeeld; onderzoekscijfers bewijzen dat. Oog voor mensen die tussen wal en schip vallen, blijft hard nodig. Buitensporige topinkomens, zoals we die vanaf de jaren negentig zien, werken negatief in op de rechtvaardigheidsbeleving van mensen. De elite heeft een voorbeeldfunctie. Ik zou graag zien dat de top van het bedrijfsleven meer aan zelfregulering doet.”
Premier Balkenende wil het dak repareren als het droog is. Veel mensen ervaren niet eens een dak boven het hoofd. Rolt het geld na vandaag christelijk-sociaal gezien de goede kant op?
„Als je kijkt naar de koopkrachtplaatjes, dan is er rekening gehouden met de minima. Die worden op verschillende terreinen ontzien. Dat geldt ook voor gezinnen. Ik zie daarin duidelijk de hand van CU-minister Rouvoet voor Jeugd en Gezin. Gezinnen hebben lange tijd in de hoek gezeten waar de klappen vielen. Daar zie ik nu positieve veranderingen. Neem bijvoorbeeld de gratis schoolboeken in het voortgezet onderwijs.”
Je kunt ook zeggen dat het gezin het kind van de rekening is door de beperking van de kinderbijslag.
„Daar ben ik het niet mee eens. De hogere inkomens worden minder goed bediend, maar de lagere inkomens profiteren. Er kleven natuurlijk nadelen aan het verschuiven van een inkomensonafhankelijke kinderbijslag naar een inkomensafhankelijk kindgebonden budget, maar de voordelen zijn groter.”
Moeders die -op Bijbelse gronden- kiezen voor de zorg voor hun kinderen voelen zich benadeeld nu er aan de algemene heffingskorting -de zogenaamde aanrechtsubsidie- voor niet-werkenden wordt gemorreld.
„Het is de vraag of die klacht terecht is. De idee van het kostwinnerschap sterft uit. Fiscale voordelen en subsidies moeten niet worden gekoppeld aan de kostwinner, maar aan het kind. In het spitsuur van het leven, als de ouders zo tussen de 30 en 50 jaar zijn, hebben ze ondersteuning nodig. Daarvóór, ik noem dat het speelkwartier, niet. Daarná ook niet, want dan zijn de kinderen de deur uit. Ik vind wel dat afschaffing van de algemene heffingskorting geleidelijk moet worden doorgevoerd, omdat veel mensen er niet op zijn voorbereid.”