Met hetzelfde doorzettingsvermogen als waarmee Kok (33) piano leerde spelen -„ik heb één week les gehad, toen waren we aan mijn rechterhand toe en heb ik het mezelf verder aangeleerd”- zocht en vond hij werk dat hij met zijn beperking kan doen én waar hij plezier in heeft. Hoewel, hij roemt liever Gods leiding dan zijn eigen inbreng.Reinier Kok was een halfjaar toen hij een koortsstuip kreeg en zijn rechterhand verlamd raakte. „Waar een ander zich voor 100 procent moet inzetten voor zijn werk, kost het mij 200 procent”, zegt hij. „In het bedrijfsleven heb ik dat ervaren. Eerst was het maar de vraag of ik daarin terecht zou komen. Na mijn meao-opleiding lukte het me in 1995 niet direct om werk te vinden. Via via kwam ik bij een jobcoach van Nohe-Overstap terecht. Zij zocht mee.

Ik vond een baan bij transportbedrijf Van der Vlist in Groot-Ammers, waar ik eerder stage had gelopen. Daar bleef ik 11,5 jaar. Ik deed er administratief werk, berekende voor 160 man de uren, inclusief die van de chauffeurs. Ik heb er veel geleerd. Toen kwam de black box die uren bijhoudt en nam de computer een groot deel van mijn werk over.

Ik kon wel bij het bedrijf blijven, maar op dat moment leek het me beter om elders meer ervaring op te bouwen. Je kunt allerlei klusjes gaan doen, maar je kunt ook iets anders en leuks zoeken. Met Nohe-Overstap had -en heb- ik nog altijd contact; een jobcoach hielp mee. Het is goed als je iemand achter de hand hebt die kan bemiddelen.

Zo kwam ik bij VS Apple Industries in Barendrecht, een bedrijf dat appels verwerkt voor beignets en appeltaarten en zo. Het kon er hectisch zijn. Op maandag liep het storm met bestellijsten van bakkers.

Het administratieve werk daar was voor mij te hoog gegrepen. Aan mijn werkgever lag het niet, hij probeerde me van alles uit handen te nemen. Omdat het om een klein bedrijf ging, moest je als medewerker van meer markten thuis zijn, en ik kan slecht verschillende dingen tegelijk doen. Daar kwam bij dat ik in de drukste tijd begon, in de herfst, met Kerst in het verschiet. Ik bleef er negen maanden.

In die tijd beheerden mijn vrouw en ik de Hoeksteen, het verenigingsgebouw van de kerk. Daar kregen we te maken met de catechisanten. Ik kon goed met hen overweg. Dat bracht me op het idee om iets met jongeren te gaan doen. Op 1 december vorig jaar begon ik op de Guido de Brès in Rotterdam als surveillant.

„Wat doet u toch de hele tijd?” vragen jongeren mij. „Rondjes lopen, jongens”, zeg ik dan, „voor 5 euro per stap.”

Er is altijd genoeg werk. Als er tijd over is, doe ik wat voor de mediatheek.

Jongeren vragen me rechtstreeks wat ik heb. „Van alles”, zeg ik dan. „Net als iedereen.” Maar ik vertel ook van mijn verlamming en vraag daarna: „En wat heb jij?” Luisteren is belangrijk. Mensen weten het als je echt belangstellend bent. Leerlingen merken dat.

Mij trekt het bedrijfsleven niet meer. Ik wil graag op een school blijven werken. Daar hoef ik me niet voor 200 procent in te zetten, ik werk nu in een normaal tempo.

Het lijkt me mooi om les te geven. Alleen krijg je als docent wel huiswerk mee. En als ik voor de klas zou willen, moet ik eerst een opleiding volgen. Ik weet niet of ik dat ervoor overheb. Ik heb nu tenminste tijd voor mijn gezin.

Ik heb me best wel eens afgevraagd: Heb ik wel een toekomst? Maar als ik kijk naar mensen die blind zijn, of in een rolstoel zitten, zie ik hoeveel ik heb. Een vrouw, twee kinderen. Werk. Tel je zegeningen.”

Hij loopt naar de piano. Reinier (3) en Thamar (1,5) kijken met onvoorwaardelijke toewijding op hun gezicht hoe hij speelt: dit is onze pa, en hij kán het.

Scheefgroei dreigt op de arbeidsmarkt. Enerzijds komen er steeds meer banen bij, anderzijds vindt een grote groep mensen maar geen werk. Wie dreigen er buiten de boot te vallen en wie maakt zich sterk voor hen? Vandaag deel 3: mensen met een functiebeperking

Feiten & cijfers
- Er zijn meer dan 1,5 miljoen mensen met een beperking in Nederland, meldt het Gestructureerd Overleg Gehandicaptenbeleid chronisch zieken (GOG cz) in de notitie ”Meedoen gaat niet vanzelf”, die in juli werd aangeboden aan staatssecretaris Bussemaker. Van die 1,5 miljoen werkt slechts 44 procent.
- De Sociaal Economische Raad (SER) verwacht de komende jaren een flinke toename van het aantal Wajong’ers, jongeren met een functiebeperking en een uitkering (van circa 156.000 in 2006 tot ongeveer 300.000 in 2040).
- Deze groepen én de maatschappij varen er wel bij als de jongeren passend werk vinden, aldus de SER. De raad pleit onder andere voor maatwerk –hulp waarbij het individu centraal staat–, goede samenwerking tussen organisaties en personen en een naadloze overgang van school naar werk.
- Het kabinet streeft ernaar meer mensen met een chronische ziekte of andere beperking aan een baan te helpen. Zo staan er in het regeerakkoord 10.000 brugbanen aangekondigd voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten. Ook gaat het kabinet door met de campagne ”Geknipt voor de juiste baan” (www.gekniptvoordejuistebaan.nl).
- De arbeidsparticipatie van chronisch zieken nam tussen 2003 en 2005 toe van 31 naar 39 procent, aldus het SZW in juli.

Nohe Overstap
Nohe Overstap biedt vanuit een Bijbelse visie hulp aan mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt. Coaches van Nohe Overstap zijn door het hele land actief met re integratie, jobcoaching, werkervaringsprojecten, leer werktrajecten en sociale activering. Mensen met een verstandelijke, lichamelijke of psychische beperking, werklozen en schoolverlaters kunnen terecht bij zes vestigingen, verspreid over het land. Voor iedere deelnemer wordt een persoonlijk trajectplan opgesteld; daarnaast krijgt hij een vaste begeleider.
Eind 2002 is Nohe Overstap door het UVW erkend als jobcoachorganisatie en in 2005 haalde de organisatie het Blik op Werk Keurmerk. Dat biedt een basisgarantie voor de kwaliteit van diensten op het gebied van gezond werken, inzetbaarheid bevorderen, werk krijgen en maatschappelijk meedoen. Het is een initiatief van onder andere de Stichting Blik op Werk (www.blikopwerk.nl), een organisatie van werkgevers en werknemersorganisaties, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en Boaborea, de brancheorganisatie voor werk, loopbaan en vitaliteit.