„De afspraak die we hadden gemaakt met de minister van Economische Zaken blijkt niets waard te zijn. Het is wel heel vreemd dat een regel van een lokale overheid boven een afspraak met de rijksoverheid gaat”, aldus een woordvoerster van Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) woensdag.De zaak was aangespannen door supermarkten nadat Amsterdamse stadsdelen, de gemeente Zandvoort en de milieudienst IJmond hadden geëist dat 92 supermarkten in de regio energiebesparende maatregelen zouden nemen. Volgens de wet mag een overheid bedrijven die veel energie gebruiken zogeheten nadere eisen opleggen.

Ook marktleider Albert Heijn zei „verbaasd te zijn dat een lokale overheid ons dit kan opleggen.” Een woordvoerder van de supermarktketen sprak van „een lastig vooruitzicht voor een landelijk opererende supermarktketen als lokale overheden elk hoekje van onze supermarkten kunnen beschrijven.”

De gemeente Amsterdam hoopt en verwacht dat andere gemeenten en regio’s de maatregelen overnemen, zodat de supermarkten massaal hun koelingen afdekken. „Deze uitspraak betekent een grote winst voor het milieu”, aldus wethouder Vos (Milieu).

Of andere gemeenten zullen volgen en supermarkten aanvullende energiebesparende maatregelen gaan opleggen, is volgens de zegsman van Albert Heijn koffiedik kijken. „Als er een landelijk kader zou komen, zou dit helpen in eenduidigheid, maar niet in het terugdringen van de regeldruk”, aldus de woordvoerder. „Het lijkt wel heel erg op meedenken, maar het wordt ons gewoon opgedrongen.”

Koepelorganisatie van supermarkten CBL is dan ook teleurgesteld over de uitspraak van de Raad van State. „Supermarkten worden door deze uitspraak gedwongen een bepaalde weg in te slaan als het gaat om energiebesparing. Andere manieren, zoals warmteopvang, krijgen zo geen kans.”

De supermarkten in de hoofdstad en in de regio IJmond krijgen tot 1 januari 2010 de tijd om hun winkels aan te passen.

Joop Holla van marktonderzoeksbureau GfK verwacht dat de winkels zullen worstelen met de hele indeling. „Met name voor producten die veelal uit een impuls worden gekocht, zoals vers gebak, maar ook speciale maaltijden zullen ze oplossingen moeten bedenken. En voor snel lopende producten als melk, die met container en al in de schappen worden gerold.” Een van de opties zou kunnen zijn dat er inloopkoelingen komen, waar klanten met boodschappenkar en al hun gekoelde producten uit kunnen halen.