Voor het eerst in haar bestaan is de Stichting van de Arbeid (STAR), het overlegplatform tussen werkgevers en werknemers, er niet in geslaagd een eensluidend advies te presenteren. De STAR boog zich donderdag over de plannen van het kabinet om het ontslagrecht te hervormen.Het kabinet wil het makkelijker maken voor werkgevers om werknemers te ontslaan. De werkgever hoeft daarvoor voortaan geen toestemming meer te vragen aan de rechter. In plaats daarvan krijgt hij de plicht om de ontslagen werknemer een geldbedrag mee te geven. De hoogte van die ontslagvergoeding is afhankelijk van leeftijd en aantal dienstjaren, maar is in de meeste gevallen maximaal een jaarsalaris. Ontslagen werknemers behouden wel het recht om hun ontslag bij de rechter aan te vechten.

Werkgevers- en werknemersorganisaties hebben maanden met elkaar overlegd om tot een eensluidend advies te komen over de kabinetsplannen. Ze kwamen donderdag voor het laatst bijeen, maar bleven tot op het bot verdeeld over de kabinetsplannen.

Coördinator arbeidsvoorwaardenbeleid Chr. Baggerman van vakorganisatie RMU noemt het „ronduit verbijsterend” dat de STAR zestig pagina’s nodig heeft om uit te leggen dat ze niet tot een eensluidend advies kon komen. „Dat duidt op onmacht”, vindt hij.

De RMU, die op 10 oktober een gesprek heeft met Donner, is tegen versoepeling van het ontslagrecht. De vakorganisatie is het met de minister eens dat het ontslagrecht aan modernisering toe is, maar verzet zich onder meer tegen maximering van de ontslagvergoeding en eenzijdige ontslagaanzegging.

De vakbonden verwerpen de kabinetsplannen volledig. „Nederland wordt een groot uitzendbureau waar flitsontslag normaal is als deze plannen doorgaan”, aldus voorzitter A. Jongerius van vakbond FNV. „Elke werknemer kan straks met het grootste gemak op straat worden gezet.”

Voorzitter B. Wientjes van werkgeversorganisatie VNO/NCW vindt dat de vakbonden een „karikatuur” schetsen van de kabinetsplannen. „Het is helemaal niet zo dat werkgevers hun werknemers als oud vuil buiten willen zetten.”

De werkgevers zijn enthousiast over de kabinetsplannen. „Die zijn simpel, duidelijk en eerlijk”, aldus Wientjes. „De belangrijkste winst van de plannen is het afschaffen van de route via de kantonrechter.” De ontslagvergoeding mag van de werkgevers wel minder zijn dan een maand per gewerkt jaar, zoals het kabinet voorstelt. Een halve maand moet genoeg zijn.

Minister Donner „betreurt in hoge mate” dat de sociale partners zelfs niet op onderdelen tot overeenstemming zijn gekomen en dat ze geen alternatieven voor zijn plannen hebben voorgesteld. De bewindsman stoort zich aan de manier waarop de vakbonden actie voeren tegen zijn plannen. „Werkgevers kunnen mensen niet zomaar ontslaan. Het is jammer dat de plannen zo worden neergezet.”

Het kabinet zal nu de ingebrachte standpunten bekijken, aldus Donner. De CDA-bewindsman zei zich bewust te zijn van de zorgen bij de vakbeweging en te hechten aan een zo breed mogelijk draagvlak, maar hij wees erop „dat wel rekening gehouden moet worden met het algemeen belang.” Zo moeten volgens hem nieuwe zekerheden worden gecreëerd voor werknemers door ze beter te scholen, zodat ze makkelijker van baan kunnen wisselen als dat nodig is.

Regeringspartij PvdA vindt dat Donner voorlopig niet met een wetsvoorstel voor herziening van het ontslagrecht moet komen. Kamerlid Hamer zei donderdag dat het tijd is voor „herbezinning.” Ze noemde het „vrij ondenkbaar” dat de kabinetsplannen in de huidige vorm doorgaan en pleitte voor een debat op hoofdlijnen over de ontstane situatie.

Coalitiegenoot CDA is niet tegen een Kamerdebat, maar vindt dat dat dan wel snel moet gebeuren. De partij steunt de kabinetsplannen voluit, maar vindt wel dat Donner de „terechte punten van kritiek moet meenemen.”

De kleinste regeringspartij, de ChristenUnie, vraagt Donner om meer duidelijkheid over de positie van oudere werknemers. „Hun positie is nog niet genoeg gewaarborgd”, aldus Kamerlid Ortega-Martijn.