De komende weken zullen volgens premier Balkenende zaken als de WAO, de levensloopregeling en de hoge loonkosten verder in kaart worden gebracht.

Volgens de premier is er donderdag tijdens een eerste kennismakingsgesprek al winst geboekt omdat kabinet en sociale partners het eens zijn geworden over „de economische analyse.” De werkgevers- en werknemersorganisaties zeiden echter na afloop van de kennismaking dat ze vooralsnog weinig verwachten van de voorbereidende gesprekken voor het traditionele najaarsoverleg. Het wantrouwen bij de sociale partners is groot omdat ze bij het kabinet voorlopig geen bereidheid proeven om de strikte financiële afspraken van het regeerakkoord aan te passen.

Balkenende gaf toe dat de partijen op thema’s als de WAO, de levensloopregeling en de pensioenen elkaar nog lang niet gevonden hebben. Uit de geconstateerde bereidheid om verder te praten, spreekt volgens hem wel voldoende vertrouwen om dit najaar zaken te kunnen doen.

Na afloop van het twee uur durende overleg benadrukte de premier nogmaals de zorgelijke toestand van de Nederlandse economie op dit moment. Door de hoge loonkosten in ons land verslechtert de internationale concurrentiepositie. Het kabinet wil werkgevers en werknemers dan ook bewegen tot het matigen van de lonen.

Zelf is het kabinet bereid daar lastenverlichting tegenover te stellen en bovendien de stijging van de ambtenarensalarissen op 2,5 procent vast te zetten. Minister De Geus (Sociale Zaken) benadrukte wel dat het kabinet ervan uitgaat dat de gesprekken met sociale partners de komende weken „niet tot een eenzijdig offer van een partij” zullen leiden.

In de eerste reacties van de sociale partners klonk vooral teleurstelling door over de kennismaking met het kabinet. „Van tevoren verwachtte ik er al weinig van, maar het is nog minder geworden. We zijn het over geen enkel dossier eens geworden”, aldus voorzitter L. de Waal van de vakcentrale FNV. Hij reageerde cynisch op de opmerking van De Geus dat de komende weken in alle openheid zal worden gesproken: „Laat ik deze strohalm maar grijpen.”

Voorzitter J. Schraven van werkgeversorganisatie VNO-NCW verklaarde niet al te pessimistisch te willen overkomen. „Maar eigenlijk is ons vandaag weinig duidelijk geworden.” Hij constateerde droog dat het kabinet bovendien nog een hoop huiswerk te doen heeft. „Tijdens het kennismakingsgesprek kreeg ik de indruk dat het kabinet er beter aan had gedaan als het vooraf een en ander onderling had afgestemd.” FNV’er De Waal stelde ook dat het kabinet niet overkwam als een team.

De sociale partners verwezen onder meer naar uitspraken van minister Heinsbroek (Economische Zaken) die vindt dat het begrotingsbeleid van dit kabinet te rigide is. Tot teleurstelling van voorzitter H. de Boer van de organisatie van middelgrote en kleine ondernemingen MKB-Nederland bleek tijdens het overleg dat Heinsbroek door zijn collega Hoogervorst (Financiën) „weer terug tussen de financiële gevangenismuren” van dit kabinet is gebracht. „We hebben geen ene fluit aan toezeggingen gehad.”