De voormalige hoogleraar informatiemanagement was commissaris bij diverse beursgenoteerde ondernemingen, schreef een boek over behoorlijk ondernemingsbestuur en essays over de veranderende aandeelhouder naar aanleiding van de situatie rond Stork en ABN AMRO.Activistische hedgefondsen stuurden er bij zowel ABN AMRO als Stork op aan de strategie van de ondernemingen te wijzigen. Volgens Pruijm moeten er achter deze durfkapitalisten geen nobele motieven worden gezocht. „Ze willen er zelf beter van worden, maar niet een bedrijf beter maken.”

Daarnaast ontstaat een compleet nieuwe groep van staatsbeleggers die niet transparant zijn, aldus Pruijm. „Tot dusver werd het staatsgeld van opkomende markten als China vooral belegd in Amerikaanse staatsobligaties. Vanwege een hoger rendement en om kennis binnen te halen, willen die landen nu meer in bedrijven beleggen.”

Morgen houdt het kabinet topoverleg met het bedrijfsleven over de ”uitverkoop van Nederland”. Pruijm maakt zich geen zorgen om gewone buitenlandse overnames, maar vindt dat het overleg zich op uitwassen moet concentreren. „De verouderde wetgeving is niet ingesteld op nieuwe spelers in de beleggingswereld, zoals hedgefondsen en staatsbedrijven.”

Pruijm verwacht dat hedgefondsen, onder meer door de steeds grotere berg geld die ze hebben om te beleggen, hun belangen ver boven de nu gebruikelijke 1 tot 5 procent gaan uitbreiden. Dat betekent voor de durfkapitalisten meer winst en meer invloed. Want hoewel de slagkracht van hedgefondsen door de huidige crisis op de kredietmarkt is afgenomen, noemt Pruijm ze „een blijvend fenomeen.”

Nederlandse bedrijven zijn volgens Pruijm een speelbal geworden van hedgefondsen. „Met een belang van slechts 1 procent kunnen zij al een kettingreactie veroorzaken onder beleggers”, zegt Pruijm refererend aan de oproer die durfkapitalist TCI veroorzaakte bij ABN AMRO. „Zelfs in de Verenigde Staten hebben de hedgefondsen niet zo veel macht als in Nederland. In de VS is een gecoördineerde actie van beleggers zelfs strafbaar.”

Hoe het allemaal gaat uitpakken met staatsbedrijven is voor Pruijm nog onzeker. „Maar dat er een nieuwe grootmacht in beleggingsland is gearriveerd, is wel duidelijk.” De oprukkende staatsbeleggingsbedrijven hebben tot onrust geleid in Europa. Eerder al pleitte de Duitse bondskanselier Merkel ervoor dergelijke ongewenste bedrijfsovernames tegen te gaan.

Anders dan bij hedgefondsen hebben deze staatsvehikels ook nog politieke motieven. Dat zal in de toekomst zeker voor problemen gaan zorgen, denkt Pruijm. „Stel je voor: Dubai dat het Rotterdams Havenbedrijf overneemt. Op het moment dat Wilders iets roept, gaat de haven dicht.”

Om daar iets aan te doen moet de privatisering van strategische Nederlandse bedrijven volgens Pruijm gedeeltelijk worden teruggedraaid. „Een gouden aandeel voor bijvoorbeeld Schiphol, daar ben ik een voorstander van.” Van protectionisme is hij geen voorstander, integendeel. „Daarmee overleef je het niet in deze wereldeconomie.”

Nederland is volgens de emeritus hoogleraar te klein om tot de financiële wereldtop te behoren, maar kan zich goed profileren in bepaalde niches. Hij noemt de bloemensector, lifesciences, watermanagement, nanotechnologie, pensioenfondsen en verzekeraars. „We moeten focussen op sectoren waar we goed in zijn en die sterker en beter maken.”

En met de ”uitverkoop van Nederland” valt het volgens Pruijm „allemaal wel mee.” Hij benadrukt dat het ook vaak gaat om samenwerking. „Zoals met Air France en KLM. Dat wordt op de grote hoop van uitverkoop gegooid.”

Nederland heeft het volgens de hoogleraar niet zo slecht gedaan als soms wordt geschetst. „De overname van ICI door Akzo Nobel is een goed voorbeeld. Maar ook bedrijven zoals Philips en Unilever doen het goed op de wereldmarkt.”