Donderdag sloop er twijfel in de markt over de voorgenomen overname van het Britse ICI door Akzo Nobel. Akzo Nobel zou verschillende onderdelen ervan doorverkopen aan Henkel, maar dit Duitse bedrijf zou moeite hebben de financiering rond te krijgen.Ook bij de overname van ABN AMRO zijn vraagtekens gezet. Er gaan hardnekkige geruchten dat Fortis, dat grote delen van ABN AMRO wil inlijven voor 24 miljard euro, kampt met financieringsproblemen. Zowel Akzo als Fortis verwees de vermeende strubbelingen eerder al naar het land der fabelen.

Dat overnames op losse schroeven kunnen komen te staan, is toch geen gek idee, vindt hoogleraar financiële markten Clemens Kool. „Er zit een kern van waarheid in. Om een bedrijf te kopen kun je putten uit je eigen oorlogskas, aandelen uitgeven of leningen aangaan. Door de recente daling van beurskoersen moeten er opeens veel meer nieuwe aandelen worden uitgegeven dan voorheen om hetzelfde bedrag op te halen. Je geeft dus steeds meer eigendomrecht uit handen en krijgt daar minder geld voor terug. Dat is onaantrekkelijk.”

Ook qua lenen is het klimaat verslechterd, meent Kool. „Door de nervositeit over liquiditeiten zijn de risicopremies voor commerciële partijen verhoogd. Als je een overname hebt gepland en je hebt daarvoor de middelen nodig, dan wordt dat duurder”, aldus Kool. Volgens de hoogleraar is het bovendien zo dat kredietverstrekkers kritischer kijken welk project nog wel voor financiering in aanmerking komt.

Bedrijven kunnen te maken krijgen met druk van aandeelhouders, voor wie een aanstaande overname ineens veel minder aantrekkelijk wordt. Want naarmate de overname duurder wordt, nemen de (kosten)voordelen van de acquisitie af.

„Gevaar is een groot woord. Maar de ”appetite for risk” is wel veel geringer”, denkt beleggingsstrateeg Leon Cornelissen van onderzoeksbureau Iris. „Het is moeilijker toegang te krijgen tot goedkoop krediet. Ik kan me voorstellen dat boards dan terughoudender zijn.”

Op de beurs houden beleggers duidelijk rekening met een kink in de kabel. De koers van ABN AMRO lag vrijdag zo’n 5 euro onder het bod van de bankengroep die de bank wil kopen. Een aandeel ICI noteerde vrijdag zelfs 9 procent onder de bieding van Akzo Nobel.

Maar of geplande overnames ondermijnd kunnen worden, hangt ook af van gemaakte afspraken met financiers, zegt financieel analist Renate Brand van FBS Bankiers. „Dan is het de vraag of er in zo’n contract clausules zijn opgenomen. Kan de deal worden teruggedraaid bij een verslechtering van de markten? Kan de rente opeens worden opgetrokken? Het niet bekend welke voorwaarden Fortis en financier Merril Lynch bijvoorbeeld zijn aangegaan.”

Ook Kool wijst op de verantwoordelijkheid van financiers. „Je moet kijken naar de mate van toezeggingen die zijn gedaan. Banken kunnen deze niet zomaar ongedaan maken”, aldus de hoogleraar.