Dat maakten de beide centrale banken vrijdag bekend. De maatregelen brachten slechts beperkt rust op de financiële markten, in Europa incasseerden de beurzen opnieuw forse verliezen.Donderdag injecteerde de ECB onverwacht al een recordbedrag van 94,8 miljard euro in de geldmarkt van de eurozone om de financiële markten tot rust te brengen. Dat werd door 49 banken opgenomen. Volgens de ECB hebben 62 banken gebruikgemaakt van de nieuwste injectie. De Fed bracht donderdag al 24 miljard dollar extra in omloop. De centrale banken van Japan, Canada en Australië namen soortgelijke maatregelen.

De grote banken in Nederland willen niet zeggen of ze gebruik hebben gemaakt van het aanbod.

De ECB heeft nu in twee dagen in totaal 155,85 miljard euro op de markt gebracht. Er heerst grote onrust op de kapitaalmarkten wegens problemen op de Amerikaanse hypotheekmarkt en de kredietmarkt. Daardoor zijn banken veel terughoudender geworden met het verstrekken van krediet. In de VS zijn al enkele kleinere hypotheekverstrekkers aan de crisis ten onder gegaan.

De zorgen over de liquiditeit op de geldmarkt werden donderdag versterkt door de Franse bank BNP Paribas. Die meldde dat het drie van zijn beleggingsfondsen heeft bevroren, omdat de waarde van de fondsen niet meer kan worden bepaald door de kredietcrisis in de Verenigde Staten. De fondsen beheren naar schatting 2 miljard euro.

De perikelen op de hypotheekmarkt dreigen ook andere sectoren te treffen. Banken die veel geld hebben verloren in hypotheekgerelateerde beleggingen, kunnen minder krediet verstrekken aan bedrijven voor investeringen. Daardoor dreigen grote overnames en aandeleninkopen, factoren die grotendeels bepalend waren voor de koersstijgingen sinds januari, voorlopig een stuk moeilijker te worden.

De aandelenmarkten reageerden geschokt. De daling van de AEX-index van de effectenbeurs in Amsterdam vrijdag was de sterkste sinds de aanslagen in Londen twee jaar geleden. De index van Amsterdamse hoofdfondsen daalde aan het begin van de middag kort tot 497,79 punten, een min van 3,9 procent. Daarmee bleef de index nipt boven de slotstand van 2006.

Volgens sommige beurshandelaren wordt het ingrijpen door de centrale banken gezien als een motie van wantrouwen tegenover de financiële sector. „Olie op het vuur”, oordeelde onder anderen Rob Koenders van Harmony Vermogensbeheer.

In de VS leken de kapitaalsinjecties van de Fed wel een kalmerend effect te hebben, al noteerden de beursgraadmeters op Wall Street vlak na de opening opnieuw verliezen. Gezien de prognoses die voor handelsaanvang de ronde deden, vielen de koersdalingen echter mee. Daardoor krabbelden ook de Europese beurzen aan het einde van de handel iets op.

De olieprijs daalde door de malaise. De prijs van olie dook vrijdag ruim onder de 71 dollar per vat. Daarmee is de olieprijs met meer dan 9 procent gedaald ten opzichte van het recordniveau van 78,77 dollar, dat vorige week werd bereikt. De oliemarkt maakt zich zorgen dat de malaise op de kredietmarkt de economische groei zal afzwakken, waardoor de vraag naar olie daalt.

Toch lijkt de vraag naar olie voorlopig niet af te nemen. Het Internationaal Energie Agentschap (IEA) riep vrijdag de leden van het oliekartel OPEC op hun olieproductie te vergroten om ook in de winter aan de vraag te kunnen voldoen. Het IEA denkt dat de oliebehoefte in de winter op het noordelijke halfrond hoger zal uitvallen dan verwacht. Het energiebureau vreest tekorten aan het einde van dit jaar als de dagelijkse productie van OPEC niet met 2,5 miljoen vaten wordt opgevoerd.