De huwelijksbelofte houdt veel meer in dan alleen de belofte om voor elkaar te zorgen en elkaar lief te hebben. Man en vrouw zijn tegenover elkaar ook verplicht om duidelijk te zijn. Ook over onaangename zaken. Alleen door een assertieve opstelling wordt voorkomen dat problemen onbesproken blijven en kunnen uitgroeien tot onoplosbare kwesties. Het berusten in minder aangename aspecten van het huwelijksleven en het zwijgen over de zaken die je als problemen ervaart, klinken misschien aardig, maar zijn het niet. De huwelijksbelofte brengt met zich mee dat de probleempjes en irritaties gepast maar duidelijk worden geuit. Anders kunnen relatief onbenullige zaken uitgroeien tot onoverkomelijke problemen.

Liefdeloos huwelijk
In de gereformeerde gezindte leiden huwelijksproblemen maar op beperkte schaal tot echtscheiding. Op zichzelf is dat positief. Bij een echtscheiding worden de gerezen conflicten niet opgelost maar kiest men ervoor om deze te ontlopen. Als de echtgenoten er bewust voor kiezen om de problemen wel aan te pakken en om energie te steken in herstel van de relatie, valt dat te verkiezen boven de vlucht in een echtscheiding.

Helaas wordt er -juist in de gereformeerde gezindte- weinig gekozen voor een actieve aanpak van de achterliggende problemen. Vanuit een zekere vanzelfsprekendheid kiest men niet voor echtscheiding, maar evenmin kiest men ervoor om de huwelijksproblemen op te lossen. Men berust erin. Dat leidt enerzijds tot een laag percentage echtscheidingen maar anderzijds ook tot een relatief groot aantal liefdeloze huwelijken. God heeft echtbreuk verboden, maar het zonder liefde samenleven is evenmin de bedoeling van onze Schepper. Het huwelijk is immers bedoeld als een liefdesband tussen man en vrouw. Het zonder liefde samenleven is daarom ook zondig.

Op grond van de huwelijksbelofte zijn man en vrouw verplicht om te investeren in hun relatie en om daarvoor te vechten. Als er ondanks alle inzet toch problemen rijzen die man en vrouw zelf niet meer kunnen oplossen, mag men daar niet in berusten. In die gevallen is men verplicht deskundige hulp in te roepen.

Relatietherapeut
In de gereformeerde gezindte wordt helaas weinig gebruikgemaakt van relatietherapeuten. Pas als de huwelijksproblemen zo groot zijn geworden dat wordt overwogen om te scheiden, maakt men die stap. Te vaak wordt een relatietherapeut alleen ingeschakeld in een poging echtscheiding te voorkomen. Ten diepste gaat het daar echter niet om. Echtscheiding is immers niet het eigenlijke probleem, maar een gevolg van de verstoorde relatie.

Zoals ik hiervoor heb aangegeven omvat de huwelijksbelofte dus de verplichting om elkaar lief te hebben, om problemen en irritaties duidelijk naar voren te brengen én om tijdig deskundige hulp in te roepen als conflicten niet opgelost kunnen worden.

Een terughoudend oordeel is echter op zijn plaats. Het getuigt van weinig respect als wordt gesteld dat iedereen die is gescheiden te weinig heeft geïnvesteerd in de huwelijksrelatie. Het is eveneens te eenvoudig om te concluderen dat degene die een echtscheidingsprocedure is begonnen, weigert om te werken aan het oplossen van de problemen en deze simpelweg uit de weg gaat.

Juist omdat in de gereformeerde cultuur de stap naar de hulpverlening niet vanzelfsprekend is, wordt de hulp vaak ingeroepen als het daarvoor al te laat is. Het te lang wachten met het inroepen van hulp is uitdrukkelijk de verantwoordelijkheid van beide echtgenoten. Daarnaast is het niet inroepen van hulp mede te wijten aan opvattingen en gewoonten die binnen de gereformeerde gezindte leven. De schuld daarvan is een gedeelde schuld.

Mr. J. D. van Vlastuin, advocaat