Maar ook werknemers vanaf 40 en 45 jaar met een jaarinkomen vanaf anderhalf keer modaal (45.000 euro per jaar) die twintig jaar bij dezelfde baas zitten, worden geraakt als zij straks maximaal 75.000 euro of een ton bij ontslag mee mogen krijgen.Dat constateert voorzitter René Paas van de vakcentrale CNV nadat hij flink heeft zitten rekenen met hulp van collega-bestuurder Eddy Haket van de vakcentrale MHP. Het kabinet heeft vorige week aan werkgevers en de vakbeweging gevraagd om voor 1 september met een advies te komen over hervorming van het ontslagrecht. Volgens Paas moet de maximering van de gouden handdruk van tafel, omdat middeninkomens te veel geraakt worden.

Het kabinet stelt voor de ontslagvergoeding in principe te beperken tot maximaal een jaarsalaris. Voor lagere inkomens blijven -afhankelijk van leeftijd en dienstjaren- vergoedingen van meer jaarsalarissen mogelijk. Daarbij geldt wel een maximum van 75.000 euro voor personeel jonger dan 40 jaar en hooguit een ton voor ouderen.

Door in de wet vergoedingen te maximeren, zouden werkgevers en werknemers sneller duidelijkheid krijgen. Ook zouden meer mensen recht krijgen op een ontslagvergoeding. Maar volgens de vakbonden houden werkgevers vrij baan om mensen via het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) om „bedrijfseconomische redenen” gratis weg te reorganiseren.

Ongeveer de helft van de circa 100.000 ontslagen vorig jaar verliep via het CWI. Door het voormalige Arbeidsbureau werd volgens Paas circa 70 procent van de contracten om bedrijfseconomische redenen zonder vergoeding ontbonden.

„Die blijven dus afhankelijk van het knokwerk van hun vakbonden voor fatsoenlijke sociale plannen”, stelt de CNV-voorzitter. De ontslagvergoeding na de CWI-procedure is volgens hem met gemiddeld 28.500 euro nog wel flink lager dan bij een arbeidscontract dat door de rechter wordt ontbonden (gemiddeld 44.500 euro).

Boven het hoogste maximum van 100.000 euro in het kabinetsplan voor een vergoeding, komt volgens de vakbondsberekeningen nu 13 procent uit. Daarmee heeft het kabinet volgens Paas echter niet de topinkomens te pakken, want die regelen wel dat ze buiten schot blijven. „Het gaat om gewone middeninkomens, mensen die jarenlang loyaal zijn geweest. En zij die geconfronteerd worden met een onredelijk ontslag, zijn straks helemaal het haasje.”

Nu kan de rechter voor mensen die geconfronteerd worden met een onredelijk ontslag, bijvoorbeeld in het geval van discriminatie, de schadevergoeding flink opwaarderen. Maar dat wil het kabinet volgens Paas ook aantasten, door in de wet vast te leggen dat in deze gevallen de ontslagvergoeding maximaal wordt verdubbeld. Hij vindt dat de rechter de vrijheid moet houden om bij onredelijk ontslag de gouden handdruk flink op te waarderen.

De CNV-voorzitter is teleurgesteld in minister Donner van Sociale Zaken. Hij had de CDA-bewindsman meer evenwichtskunst toegedicht. Werkgevers roepen al jaren dat het stelsel te star is en hen weerhoudt van het aannemen van vooral ouder personeel. Maar het probleem is volgens Paas dat werkgevers bevooroordeeld zijn ten aanzien van ouderen en onterecht denken dat die vaker ziek en inflexibel zijn.

Ook de redenering dat ze te duur zijn door de hogere ontslagbescherming, klopt volgens de CNV-voorman niet. „Als een oudere in dienst treedt, moet hij net als iedereen weer zijn rechten opbouwen. Als de ontslagbescherming er echt voor zou zorgen dat werkgevers ouderen mijden, dan zouden ouderen meer tijdelijk werk hebben. Maar dat is niet zo. De meeste flexwerkers zijn jong.”