De ingebruikname van de Betuweroute, onlangs, maakte hij nog mee tijdens z’n arbeidzame leven. De openstelling van de HSL-Zuid zal hij te zijner tijd vanaf de zijlijn bezien. Wim Jol (60) zwaait dezer dagen af, tegelijk met Gerrit Disberg, het enige lid van de raad van bestuur. „De hele raad vertrekt, maar dat is geen probleem: een prima driekoppige leiding staat klaar.”Zeventien jaar stond Jol aan het hoofd van een van de grootste ingenieursbureaus van Nederland. Treinreizigers die aan de oostkant het Centraal Station van Utrecht binnenreden, zagen lang Holland Railconsult staan op een gevel aan de Daalse Kwint. Vorig jaar werden die lichtbakken vervangen door exemplaren met de naam Movares.

Het was 1990 toen de eerste stap werd gezet naar verzelfstandiging van spoorwegbedrijven in Europa. Jol, van oorsprong werktuigbouwkundige, leidde -na diverse banen buiten en binnen de NS- vanaf dat moment het ingenieursbureau van de Nederlandse Spoorwegen, NS-IB in jargon. De innige relatie met het moederbedrijf moest worden verbroken. „In 1995 was de NS nog wel 100 procent eigenaar, maar de gedwongen winkelnering was voorbij. Wij gingen bieden bij Railinfrabeheer en andere partijen.”

In 2001 was de eerste zogenaamde management buy-out een feit. Een kwart van de aandelen kwam in handen van medewerkers, driekwart ging naar twee participatiemaatschappijen. In de jaren daarna floreerde het bedrijf bijzonder en richtte het de blik ook op het buitenland, waaronder Polen en Duitsland. In 2004 gaven de externe aandeelhouders aan dat ze hun belang wilden verzilveren. „Erg spannend: bleven we zelfstandig of zouden we alsnog worden overgenomen?”

In december 2005 volgde een tweede buy-out. „Dat was het hoogtepunt in m’n loopbaan: veel medewerkers handhaafden hun investering of breidden die uit. Het vertrouwen in ons bedrijf bleek groot, ook het vertrouwen van de mensen in zichzelf, in waar ze mee bezig waren. Nu ligt de verhouding omgekeerd: Movares BV is voor driekwart eigendom van het personeel, een kwart is geld van buiten.”

Dat Holland Railconsult/Movares zo goed presteerde, had ook alles te maken met de hoeveelheid opdrachten die voorhanden was. De Betuweroute -„ik denk dat we van het ingenieurswerk de helft deden” en de HSL-Zuid -„idem de helft”- liepen het meest in de gaten, maar ook verder waren er grote klussen te klaren. „Singelgracht Amsterdam, Schipholtunnel, Knelpunt Utrecht, Werkspoorbrug, spoorverdubbeling Utrecht-Amsterdam. In die laatste zaten wij voor twee derde.”

De grote projecten zijn bijna klaar. Wat nu?
„Er wachten nog veel andere plannen op uitvoering, weliswaar kleiner, maar ook heel intensief. Het project Beter Benutten, spoorvernieuwingen, andere energievoorziening. Verder doen we mee in de zogenaamde sleutelprojecten, die vooral aan de HSL-Zuid hangen: stationsomgevingen Utrecht, Breda, Den Haag, Arnhem, Amsterdam, de Zuidas.”

Waarom werd Holland Railconsult Movares en wat betekent dat?
„We wilden de verbreding van ons werkterrein zichtbaar maken. Movares is een bedachte naam die associaties oproept met bewegen. De link met -alléén- rail wilden we kwijt. We komen uit die wereld, zijn er volop in actief, maar we doen nu veel méér. We werken voor TenneT: energietransport, zijn betrokken bij weginfra: bijvoorbeeld bij de A2-tunnel in Maastricht, en we zetten ook de eerste stappen in waterbouw: sluizen, kademuren. Datgene waar we traditioneel goed in zijn, kunnen we ook op andere terreinen inzetten.”

Jol is van paauweaanse komaf, was lange tijd voorzitter van de commissie van beheer in de gereformeerd kerk vrijgemaakt in Amersfoort waarvan hij nu lid is en gaat zich na zijn vertrek bij Movares onder andere bezighouden met bestuurswerk voor de christelijke Stichting De Brug in Cambodja: het levenswerk van kinderarts Diny van Bruggen.

Wim Jol is een bijzondere leider. Het personeel noemt u inspirerend, menselijk, wijs en oprecht.
„Ik ben groot gebracht met de notie: je hebt het niet van jezelf. Je leeft in gegeven tijd, met gaven die je hebt ontvangen. Dat is de achtergrond waartegen en de inspiratie van waaruit ik leef. Als manager wil ik graag de voorwaarden scheppen voor het optimaal functioneren van mensen. Mijn stijl van leidinggeven is daarom dienend en faciliterend, en ik geloof in de kracht van de groep. Bijbelse noties -bijvoorbeeld die in Mattheüs 10- kunnen daarbij leidend zijn. En voorleven is meestal duidelijker dan voorzeggen.”