Een van de hoogtepunten tijdens de jubileumdag van Schrijvenderwijs -komende zaterdag- is de presentatie van ”Glinsteringen”, een bundel „hoopvolle verhalen door leden van Schrijvenderwijs.” Volgens voorzitter Joke Verweerd is er best een portie durf voor nodig geweest om zo’n bundel uit te brengen. „Niet alle aangeleverde verhalen zijn opgenomen, we hebben mensen moeten teleurstellen. Maar dat is duidelijk van tevoren gecommuniceerd. Het bestuur heeft, zonder te weten van wie welk verhaal was, de inzendingen beoordeeld op kwaliteit. Achteraf bleek dat er weinig debutanten zijn geselecteerd; de meeste bijdragen zijn van ervaren schrijvers.”De uitgave van de bundel past in het beleid van het bestuur om een bescheiden kwaliteitsverbetering van de pennenvruchten van de leden tot stand te brengen. Secretaris Lijda Hammenga, zelf kinderboekenschrijfster: „De recensies in ons blad Lectori Salutem waren in de begintijd erg lovend als het ging om het werk van andere leden. Nu proberen we ook kritiek te geven. Je merkt dat daar meer ruimte voor is. Mensen komen gemakkelijker dan tien jaar geleden naar het bestuur om een verhaal of gedicht te laten beoordelen.” Joke Verweerd, die zelf romans, verhalen en gedichten publiceert: „Een frisse mening kan als eyeopener werken. We blijven mild, maar waar nodig plaatsen we kanttekeningen. Als er bijvoorbeeld te veel koffie wordt gedronken in een verhaal, dan zeggen we dat.”

Schrappen

Hammenga: „Ook onderling worden er harde noten gekraakt.” Verweerd: „Dat pikken we van elkaar, al blijft het moeilijk voor schrijvers om kritiek te incasseren. Ik vind het ook niet leuk als mijn redacteur zegt: Zullen we hoofdstuk 29 maar schrappen? Maar als het eindproduct er beter van wordt, moet je dat accepteren.”

Soms is er lang en intens geworsteld met een gedicht of verhaal. Verweerd: „Dan is het pijnlijk als anderen er kritische opmerkingen over maken. Je moet niet vergeten dat schrijvers en dichters vaak persoonlijke emoties in hun werk stoppen. Achter een zin kan een wereld van verdriet of eenzaamheid schuilgaan.”

Hammenga: „Juist kritiek uit eigen kring komt dan hard aan.”

Verweerd: „Auteurs die vragen wat je van hun werk vindt, stellen zich kwetsbaar op. Daarom moet je voorzichtig zijn met kritiek. (Lachend): We hebben steeds de neiging onze kritiek te verpakken in een schouderklopje.”

Hammenga: „Pluspunt van onze vereniging is dat de sfeer goed is.”

Verweerd: „Schrijven begint met ordening van de binnenkant. Uit een verhaal blijkt soms dat er sprake is van psychische nood bij de auteur. We moeten dan heel bewust voor ogen houden dat we als bestuurslid geen maatschappelijk werker zijn. Misschien speelt hier mee dat in het huidige bestuur drie vrouwen zitten.”

Hammenga: „De mannen corrigeren ons dan wel eens. Die taak ligt niet op onze weg, zeggen ze dan.”

Verweerd: „We zijn liever educatief dan pastoraal bezig, maar die twee zaken kun je niet altijd van elkaar scheiden. Betrokken zijn op de ander is belangrijk. En schrijvers begrijpen elkaar; dan moet je mensen met moeilijkheden niet van je afstoten.”

Triomf

Toch is het alleen maar gezond en heilzaam wanneer eigen werk ter discussie wordt gesteld, vinden Verweerd en Hammenga. Verweerd: „Soms kun je mensen behoeden voor een teleurstelling als ze proberen iets uit te geven dat onder de maat is. Aan de andere kant ben je op die manier in staat veelbelovende talenten te stimuleren door te gaan. Als er dan iets moois tot stand komt en zelfs uitgegeven wordt, heb je een gevoel van triomf.”

Hammenga: „De bijeenkomsten van Schrijvenderwijs zijn voor mij heel inspirerend geweest. Na afloop heb ik altijd weer zin om de draad op te pakken. Dat zal voor meer mensen gelden.”

Verweerd: „Een auteur moet zich de tijd gunnen om zich te ontwikkelen. Vaak sneeuwt het schrijven onder door allerlei andere beslommeringen. Na een ontmoetingsdag van Schrijvenderwijs merk je dat de mensen weer zijn opgeladen om ertegenaan te gaan.”

Schrijvenderwijs organiseert drie ontmoetingsdagen per jaar. De opkomst is doorgaans hoog: ongeveer de helft van de ruim honderd leden is dan aanwezig. Op een van deze dagen worden workshops gegeven, waarin op een praktische manier de kneepjes van het schrijversvak aan de orde komen. Verweerd: „Deze workshops zijn bedoeld om het werk van de leden op een hoger plan te krijgen. Mensen waarderen dat erg. We geven hun allerlei schoolse opdrachten, bijvoorbeeld: schrijf de eerste drie regels van een roman.”

Hammenga: „Zie het als een bescheiden vorm van scholing. Vaak gebeuren er heel onverwachte dingen in zo’n workshop. Dan blijkt een stille figuur opeens verrassend origineel uit de hoek te komen.”

Verweerd: „Juist in groepsverband zie je het creatieve proces op gang komen. Dan gebéúrt er iets. De opdracht was een keer: beschrijf een koe zonder het woord ”koe” te noemen. Als je ziet wat er dan op papier komt, geweldig.”

Schrijversduo’s

Bijkomend voordeel is dat mensen zo uit hun ivoren toren worden gehaald, vindt Verweerd. „Schrijvers hebben wel eens de neiging om aan egotripperij te doen. Ook als auteur kun je leren van anderen. Kijk naar Engeland en naar Amerika, daar zie je steeds meer schrijversduo’s. Samen werken stimuleert de creativiteit. Bovendien leert het je beter met kritiek om te gaan.”

Hammenga: „Je merkt wel dat er steeds meer aandacht komt voor het feit dat zowel de boodschap als de vorm belangrijk is. Dat is bespreekbaarder geworden.”

Verweerd: „We roepen steeds vaker dat schrijvers niet te gauw tevreden moeten zijn. Schrijven heeft ook een ambachtelijke kant, het is niet enkel een uiting van creativiteit, van wat er binnen in je leeft.”

Hammenga: „Het is trouwens niet zo dat het bestuur van Schrijvenderwijs de manuscripten van leden beoordeelt, al wordt daar wel om gevraagd. Dankzij e-mail is het gemakkelijk geworden om een tekst even rond te sturen. Maar we nemen de taak van redacteuren bij een uitgeverij niet over.”

Jubileumdag
Schrijvenderwijs viert het 25 jarig bestaan zaterdag met een feestelijke jubileumdag in Veenendaal. Op het programma staat een discussie over het bestaansrecht van christelijke literatuur anno 2007. Deelnemers zijn Peter van Dijk, acquirerend redacteur bij uitgeverij Mozaïek, Anne Westerduin, hoofd man/vrouw bij de Evangelische Omroep en hoofdredacteur van Eva, Willy Wouters Maljaars, boekhandelaar en recensent, en Hans Ester, voorzitter van het Christelijk Literair Overleg (CLO).
Daarna heeft de presentatie plaats van ”Glinsteringen”, een bundel met verhalen van leden van Schrijvenderwijs.
Het middagprogramma heeft een wat luchtiger karakter dankzij een „vrolijk optreden” over de schrijverspraktijk. Hieraan leveren oud streektaalconsulent Gerrit Kraa en de schrijvers Hans Mouthaan en Joke Verweerd een bijdrage. Het geheel wordt muzikaal omlijst door Loes van Schothorst (zang) en Else Sterk (piano).
De bijeenkomst wordt gehouden in het Kerkelijk Centrum Sola Fide, Eikenlaan 3 in Veenendaal van 10.00 tot circa 15.00 uur. Aanmelding bij secretaris L. Hammenga is verplicht: 0184 617864 of lijda@lijdahammenga.nl.

Lotgenotencontact
Cees Pols werd lid van Schrijvenderwijs toen zijn eerste boek ”Bewaarder gevangen” verscheen, in 2003. ”Bewaarder gevangen” gaat over een gevangenbewaarder die zelf achter de tralies belandt. Cees Pols is in het dagelijks leven werkzaam in het gevangeniswezen.
Vooral in het begin betekende het lidmaatschap van Schrijvenderwijs veel voor de 54 jarige auteur. „Je hebt er lotgenotencontact en zit er met hetzelfde doel: het zoeken naar de juiste woorden. Daarnaast kom je er schrijvers en dichters van allerlei pluimage tegen. Prettig is ook dat nieuwe boeken in het blad Lectori Salutem van de vereniging worden besproken.”
Behalve ”Bewaarder gevangen” schreef Pols ”Witter dan sneeuw” (2005), een novelle over seksueel misbruik van een kind.
Wat de vereniging beter of anders kan doen, vindt Pols lastig om aan te geven. „Ik ben een relatief jong lid, ik heb geen vergelijkingsmateriaal. Maar het mooie van de vereniging zijn de ontmoetingen die een paar keer per jaar plaatshebben, met een gevarieerd aanbod aan workshops over schrijven, kunst en cultuur. Die maken het voor de leden interessant om de bijeenkomsten te bezoeken. Daarnaast zijn de samenkomsten redelijk informeel. Er is een goede onderlinge band.”

Feest van herkenning
Op een studiedag voor kinderboekenschrijvers, georganiseerd door de BCB, maakte voorzitter Joke Verweerd Liesbeth van Binsbergen (37) attent op het bestaan van de vereniging Schrijvenderwijs. „Ze haalde me over om een keer een bijeenkomst te bezoeken. Ik ben gebleven. Het is een feest van herkenning om tussen soortgenoten te zitten.”
Van Binsbergen schrijft vooral boeken voor beginnende lezers, „maar ook voor peuters en kinderen van groep 4 en 5 van de basisschool.” Daarnaast is Van Binsbergen medeauteur van de taalmethode ”Taalfontein” en laat ze in Terdege Junior zien wat de familie Kwekkeboom zoal beleeft.
Van Binsbergen is sinds een jaar of drie lid van Schrijvenderwijs. Het aantrekkelijke ervan vindt ze de ontmoeting met collega schrijvers. „Die kom je tenslotte niet iedere dag tegen. Je wisselt ervaringen uit, je deelt de bewondering voor en de verwondering over het geschreven woord. Elke bijeenkomst stimuleert en inspireert.”
Van Binsbergen is van mening dat een club van christelijke schrijvers een vertrouwd gevoel geeft. „Toch blijft het goed om over die veilige muren heen te kijken. Daarom ben ik blij dat er op de komende jubileumdag ruimte is voor een forumdiscussie over het bestaan en het bestaansrecht van christelijke literatuur anno 2007. Het is goed om daar samen over na te denken.”
Een tip voor Schrijvenderwijs? „Ik hoop dat Schrijvenderwijs dergelijke activiteiten ook in de toekomst zal blijven organiseren. En verder kan de vereniging best nog een aantal –jonge– leden gebruiken. Dus wie dit leest…”