Ds. Breeman en zijn gemeente in Paterson
Titel: ”Maak mij Uw wegen bekend. Levensbeschrijving van ds. Adrian Breeman”
Auteur: C. Verdouw
Uitgeverij: Den Hertog, Houten, 2006
ISBN 978 90 331 2002 2
Pagina’s: 149
Prijs: € 14,90.
Het boek ”Maak mij Uw wegen bekend” bevat een levensbeschrijving van ds. A. Breeman (1904-1972), predikant van de Reformed Congregation in Paterson, New Jersey (VS). De schrijver, C. Verdouw, heeft de levensloop van deze leraar nagegaan aan de hand van een eerder in het Engels verschenen levensbeschrijving (”Seek ye first the Kingdom of God”), door T. Verblauw, ouderling van Paterson in de tijd van ds. Breeman. Verdouw staat uitvoerig stil bij Breemans afkomst en jeugdjaren, bij de werkzaamheden in zijn hart, en bij de tijd dat hij als ouderling diende in de Engelse gemeente Haledon Avenue in Paterson. Ook bericht de auteur over Breemans werkzaamheden met het leraarsambt, over teleurstellingen en onmogelijkheden zoals hij die ervaren heeft in de afwijzing door kerkenraad, classis en synode. Daarna zocht Breeman contact met de Gereformeerde Gemeenten in Nederland. Korte tijd later werd hij bevestigd als predikant, wat in Nederland wel enige onrust veroorzaakte.
Tijdens een van de reizen die ds. Breeman maakte om de Canadese gemeenten te dienen na het overlijden van ds. J. Pannekoek, werd hij zelf door een hartaanval getroffen en onverwacht uit het leven weggenomen.
Het boekje bevat ook twee preken van ds. Breeman, uitgesproken op Goede Vrijdag en op Hemelvaartsdag. Het zijn eenvoudige preken, waarin de nodiging en roepstem tot de onbekeerden zeker niet ontbreken.
Verdouw biedt in dit boek een stuk geschiedschrijving over een voor velen onbekende leraar. Geschiedschrijving dient altijd zo objectief mogelijk te zijn, en dat is niet altijd even eenvoudig. Zelf hebben we bijna acht jaar de gemeente van Franklin Lakes (een voortzetting van de gemeente Haledon Avenue, Paterson; de gemeente die Breeman verliet), mogen dienen. We hebben vanzelfsprekend over de pijnlijke en verdrietige scheuring uit 1963 horen vertellen. Ook hebben we van nabij meegemaakt welke scheuren er door families of zelfs huwelijken heenliepen. Dan hoor je, zoals te verwachten is, ook een andere voorstelling van zaken dan ds. Breeman in dit boekje geeft. Toen wij in 1988 in Franklin Lakes kwamen, was het 25 jaar geleden dat deze scheuring had plaatsgevonden. Maar nog werd de pijn gevoeld.
Over ds. Breeman werd echter ook met een zekere waardering gesproken. Zeker als men verhaalde van zijn inzet voor de Engelstalige gemeente, van zijn vriendelijkheid en gemakkelijkheid in de omgang met mensen en over het vele werk dat hij als ouderling meer dan dertig jaar had mogen verrichten.
Vorig jaar werd het honderdjarig bestaan van de gemeente Franklin Lakes (Paterson) herdacht in een herdenkingsdienst. Toen werd ook het eerste exemplaar van een gedenkboek uitgereikt met de titel ”Ebenezer, 100 years of God’s mercy and faithfulness” (Eben Haëzer, 100 jaar van Gods barmhartigheid en trouw). Daarin worden kort en sober ook de gebeurtenissen rondom ds. A. Breeman beschreven. We citeren: (vertaald uit het Engels): „Het is zeker dat er voor alles een reden is, en het is zeldzaam als één kant voor 100 procent in z’n gelijk staat, maar het uiteindelijke resultaat was een droeve en bittere verdeeldheid onder families en vrienden. Brieven werden verspreid en vergaderingen gehouden, maar de schade was aangericht. Niet alleen veranderingen in kerkelijke zaken maar ook in de zondagsschool waren het gevolg van de scheuring.”
Dit betreft een pijnlijk en verdrietig stukje geschiedenis. Dit boek geeft aan (onder meer aan de hand van brieven die hij schreef) hoe ds. Breeman zelf de zaken ervaren heeft. Als ”Maak mij Uw wegen bekend” gelezen wordt als een tamelijk persoonlijke weergave van de feiten, kan dit boek zeker zijn waarde hebben.