Arnhem, Oosterbeek, Wolfheze: bekende namen uit de vaderlandse geschiedenis van de 20e eeuw. Was het niet hier dat wat de sleutel tot een snelle bevrijding van Nederland had moeten worden, vastliep op een muur van kogels? Nu, zo’n zestig jaar later, ademt alles rust en vrede. Groene loofbossen met machtige bomen geven een verkoelende schaduw en verbergen talloze ’schotwonden’ die de kenner ongetwijfeld nog weet op te sporen.

Wat eens het brandende middelpunt was van een hevige strijd, is nu stil gebied, dat ligt ingeklemd tussen de verkeersaders A12 en A50. Een haast vergeten uithoek, met alle respect voor de bewoners. Maar die zijn misschien juist daarom wel neergestreken tussen het groen. Prachtige villa’s liggen mooi te wezen en tonen iets van de uiterlijke rijkdom van hun eigenaars. Dan weer hoog op een heuvel, dan weer diep in een dal, maar vrijwel allemaal met grote garages en -uiteraard- een zwembad.

Ergens is een aannemer bezig met het asfalteren van een oprijlaan. Benieuwd welke wethouder daar nu weer woont. De machines en apparatuur die de werklui bij zich hebben, zouden niet misstaan bij de verharding van de wegen in een willekeurige nieuwbouwwijk. Nu betreft het een privé-terrein.

Architect
Even verderop huist een tandarts, daar een notaris en misschien woont in dat prachtige huis daarnaast wel een zakenman in ruste. Op de pilaren bij de inrit naar zijn huis zit in ieder geval geen bordje. Op een groot grasveld in een nog grotere tuin -formaat stadspark- ’graast’ een handvol plastic koeien. Levensgroot en in natuurlijke houdingen. Alleen de kleur van een paar exemplaren geeft te denken: paars, het lijken wel Milka-koeien. De architect die schuin tegenover de ’wei’ zijn huis te koop heeft staan, maakt daarmee geen reclame voor zijn zaak.

Hoe anders is dat bij Sabatino Tufano en zijn vrouw Ornella Marcia. Zij runnen sinds een paar maanden de enige nog overgebleven winkel in Wolfheze en kunnen een beetje klandizie wel gebruiken. Op de stoep van hun pand, het oude stationsgebouw, staan dan ook bloemen en planten, een kaartenrek en een reclameplaat voor Softcornetto’s. Heel uitnodigend allemaal.

Binnen blijkt de toko van Sabatino nog ruimsoortiger dan gedacht. Een leuk winkeltje om even te snuffelen tussen de boeken, het speelgoed, de drogisterijartikelen en de levensmiddelen. Ergens in een hoek is nog een aantal schappen ingericht voor VVV-folders. Ook daarin kan het van oorsprong Italiaanse echtpaar voorzien. Net als in treinkaartjes, fotorolletjes of het laten stomen van kleding.

Verwoest slot
Een van de VVV-folders verwijst naar kasteel Doorwerth aan de Rijn, bij het gelijknamige plaatsje, zo’n 6 kilometer verderop. Het kasteel ligt echt op het randje van de Veluwe. Voor zich zagen de vroegere kasteelheren de Rijn, in de rug voelden zij zich gedekt door de bossen. Al vrij direct achter het kasteel rijst een muur van groen en grond omhoog.

Kasteel Doorwerth bestaat sinds 1280 en ontwikkelde zich vanaf die tijd tot een machtig slot met een voor- en een hoofdburcht. Het trotseerde aanvallen en strijdgewoel, maar moest in de laatste oorlog bijna het loodje leggen. Foto’s in het kasteel laten een vrijwel totaal verwoest slot zien, dat echter met voortvarende hand weer is opgebouwd en prachtig gerestaureerd. Naast het eigenlijke kasteelmuseum herbergt het hoofdgebouw ook het Museum Veluwezoom en het Museum voor Natuur- en Wildbeheer. Genoeg voor een paar uurtjes kijkplezier.

Dwaalspoor
Het bosgebied achter het kasteel zorgt voor verrassingen: in de weg die uiteindelijk naar het kasteel leidt, zit een van de weinige 10-procenthellingen van Nederland - een naar gelang de kant van benaderen mee- of tegenvaller. De kasteelbezoeker zal er op en af moeten, de natuur heeft het zo gewild.

Van menselijker aard en oorsprong is een dwaalspoor op de Borsselenweg richting Oosterbeek. De hijgende fietser -het routeboekje vermeldt keurig ”Dit is een klim”; en dat ís het- die netjes bij het bordje ”Fietspad” van de ’grote’ weg afrijdt, maakt een fout. Prima pad, daar niet van, maar het voert zo te zien niet naar Oosterbeek of een ander routedoel, maar slingert een park in. Een binnendoortje over een steile zandhelling brengt weer op het rechte pad. En dan zijn daar opeens de trolleybussen.

Blijft de vraag of boerderij ”De Wildhoeve 1846-1959” aan de Koningsweg nu wél of níet bestaat.