Ds. H. J. Hegger zal voor weinigen in reformatorische kring een onbekende zijn. Hij heeft destijds als priester uit overtuiging de overstap gemaakt naar het protestantisme. Alleen al vanuit dat perspectief is het interessant zijn boek ”Radicaal anders denken door Christus” te lezen. In dit boek kijkt hij kritisch naar de reformatorische kring. Het boek bestaat uit twee delen. Allereerst gaat ds. Hegger op zoek naar het antwoord op de vraag hoe het komt dat het denken in reformatorische kring in zijn optiek zo is verworden. Christus en de Heilige Geest zijn niet zelden van Hun plaats verdrongen door geestelijke leiders, aldus ds. Hegger. Aan de hand van Gods weg met Israël wil ds. Hegger een spiegel voorhouden.

Uitgebreid gaat hij in zijn boek in op de verhouding van Woord en Geest. Hij meent dat veel predikanten te eenzijdig wijzen op het belang van het zuivere Woord. Daartegenover vraagt hij aandacht voor het werk van de Heilige Geest bij het Woord en in de gelovige. In de kerkgeschiedenis zie je dat het gezag van de ambtsdragers is gekomen in de plaats van de Geest, aldus ds. Hegger. Met het gebrek aan de Geest ontbreekt het ook aan de werkelijke vrijheid.

Daarnaast is volgens hem het Bijbelse denken vervangen door het Griekse denken. De Bijbel denkt vanuit ”Iemand”: de God van het verbond. De Grieken denken vanuit een ”iets”. De christenen hebben dat denken overgenomen, en daarmee komt het niet meer aan op het persoonlijk volgen van Christus maar op het aanhangen van leerstellingen.

In deel 2 van zijn boek geeft ds. Hegger de therapie om van dit verkeerde denken bevrijd te worden. Allereerst is het nodig dat we anders gaan denken: niet denken óver Christus en wat er óver Hem is gezegd, maar denken vanúít Christus, wat Hijzelf heeft gezegd.

Vervolgens roept hij ertoe op om je te laten vervullen met de Heilige Geest. Hij wijst de redenering dat die vervulling met de Heilige Geest een heilshistorische betekenis had in de pinksterkerk, radicaal van de hand. Dat is naar zijn besef in strijd met het sola Scriptura van de Reformatie. Ds. Hegger meent dat die vervulling met de Geest in reformatorische kring wordt weggeredeneerd en dat we daarmee zo veel missen van wat God wil geven.

Codes
Ds. Hegger geeft in zijn boek stof te nadenken. Het is gemakkelijk om iemand die met stevige kritiek komt, direct het zwijgen op te leggen door te zeggen dat hij er volledig naast zit. Ds. Hegger stelt een aantal zaken aan de orde dat het waard is te overdenken, persoonlijk en als kerken. Is het zo dat Christus en de Heilige Geest buiten spel worden gezet in het huidige kerkelijk leven en dat geestelijke leiders zozeer centraal zijn komen te staan dat het er meer om gaat wat de voormannen zeggen dan wat de Heere zegt? Zijn we zo met leerstelligheden aan de gang gegaan dat het levende Woord van de levende Christus daarmee in het gedrang is gekomen?

Dat is immers de diagnose van ds. Hegger. Hij neemt een enorm stuk verstarring waar. Als predikant om me heen ziende, kan ik niet ontkennen dat ik deze dingen tegenkom. Christen-zijn is soms iets geworden van een manier van leven, met een levensstijl en codes waarbij je node de levende omgang met de Heere mist.

Dat neemt echter niet weg dat ik mijn vragen heb bij de diagnose en de therapie van ds. Hegger. Hij ziet het gevaar van verstarring. Maar de therapie die hij voorschrijft kan naar mijn besef nog wel eens zo uitwerken dat je de andere kant op schiet en dat er verwarring komt. De wijze waarop Hij de zuiverheid van de prediking van het Woord uitspeelt tegen het werk van de Heilige Geest, deel ik niet. Zeker is het waar dat de Heilige Geest ons in de Waarheid leidt, maar dat is dan toch de Waarheid van het Woord. De kerkgeschiedenis heeft uitgewezen dat een eenzijdig beroep op de Geest leidt tot geestdrijverij. Doordat ds. Hegger naar mijn besef de nuance uit het oog verliest, dreigt dat ook bij zijn therapie.

Op bladzijde 69 kan hij zo in één keer met een beroep op de vrijheid die de Geest werkt, de vloer aanvegen met vastgestelde liturgische ordes in kerkdiensten en met de belijdenisgeschriften. Ik stel hier tegenover dat misbruik het goede gebruik niet opheft. Zo ben ik evenzeer van mening dat we ons moeten afvragen of we de Heilige Geest in ons (kerkelijk) leven niet weerstaan en uitblussen, maar de wijze waarop ds. Hegger de doop met de Geest uit Handelingen overbrengt op onze tijd, neem ik niet zomaar over. Daar zijn hermeneutisch vragen bij te stellen.

Dat neemt niet weg dat het boek van ds. Hegger ons aan het denken wil zetten en tot radicale bekering tot Christus oproept. En dat is een goede zaak.