De Vereniging Eigen Huis publiceerde vorige week de uitkomsten van een onderzoek waaruit blijkt dat jongeren hun nek financieel gezien onverantwoord ver durven uit te steken om toch maar een droomhuis te kunnen bemachtigen. Eerder dit jaar meldde de Nederlandse Vereniging van Banken de consument bewuster te willen beschermen tegen een te hoge hypotheeklast.De oorzaak van de problemen is eenvoudig aan te wijzen: de huizenprijzen staan al een tijd op een niveau dat in veel gevallen het predicaat betaalbaar niet meer verdient. Niet voor jonge mensen die met geringe financiële middelen de markt betreden, niet voor hen die jarenlang hebben gehuurd en eigenlijk ook wel eens een zelfgekochte woning zouden willen.

Stichting Koopgarant -die nu drie jaar bestaat, zie ook www.koopgarant.com- vertegenwoordigt ongeveer negentig woningcorporaties in Nederland. Die corporaties hebben zo’n 40.000 woningen uit hun bestand voorzien van een zogenoemd Koopgarantlabel. Tegen de 6000 huizen zijn inmiddels daadwerkelijk op deze manier verkocht. Het bijzondere is dat op de gangbare verkoopprijs een korting is gegeven: minimaal 10 procent, maximaal rond de 30 procent.

Het systeem werkt op een eenvoudige manier. De woningcorporatie biedt een pand -nieuwbouw, bestaande huizen, appartementen- aan met korting en neemt via Koopgarant de verplichting op zich de woning binnen drie maanden terug te kopen op het moment dat de huiseigenaar daartoe besluit. Die laatste is ook verplicht om het pand aan de corporatie te verkopen overigens. Een onafhankelijke taxateur stelt de nieuwe waarde vast.

De eventuele winst -maar ook het verlies- wordt volgens een vooraf onderling afgesproken sleutel (fair value) verdeeld tussen de corporatie en de huiseigenaar. Waardestijging als gevolg van het bouwen van een serre of het plaatsen van een nieuwe keuken is altijd geheel in het voordeel van de woningeigenaar: de winst die op deze manier is geboekt, hoeft niet te worden gedeeld met de woningcorporatie.

De voordelen voor de koper zijn duidelijk aanwijsbaar. In de eerste plaats wordt het gat tussen huren en kopen aanzienlijk verkleind; voor een starter is het gemakkelijker om zijn hypotheek rond te krijgen. Vervolgens reduceert de terugkoopgarantie het risico: een deel van de boekwinst moet weliswaar worden afgestaan, maar daar staat tegenover dat een onvoorziene waardedaling van de woning niet volledig voor rekening van de koper komt.

Het eigendom van het pand ten slotte berust juridisch voor honderd procent bij de koper. Dat is van belang voor de mogelijkheid om de hypotheekrente te kunnen aftrekken. Ook een Nationale Hypotheek Garantie is op deze manier te krijgen.

De woningcorporaties profiteren via Koopgarant in de meeste gevallen ook van de waardestijgingen van de woningen. De nieuwe eigenaren hebben verder de plicht om het pand goed te onderhouden. Bij terugkoop van het huis kan dat eenvoudig weer worden verhuurd of verkocht.

Koopgarant denkt dit jaar minstens het aantal van 10.000 huizen via de beschermde koopvorm te bereiken. Het systeem maakt dan volgens eigen zeggen aanspraak op het marktleiderschap in dit segment van de woningmarkt.