De heer A. Fraanje stelt in zijn artikel in het RD van woensdag 4 april dat er zeer veel mensen met schulden zijn bij gekomen en dat dit een groot maatschappelijk probleem vormt. Maar bij de oorzaken en oplossingen die hij aandraagt wil ik toch kanttekeningen plaatsen.Er worden in het artikel diverse ”schuldigen” aangewezen. Natuurlijk hebben banken en financieringsmaatschappijen niet tot doel mensen zo veel mogelijk uit de schulden te houden, maar is hun doelstelling het zo veel mogelijk verkopen van hun producten en streven naar winstmaximalisatie. Dat de banken hier een grote maatschappelijke verantwoordelijkheid laten liggen, daar kunnen wij ons helemaal in vinden.

Dat incassobureaus en deurwaarderskantoren de openstaande vorderingen met vele honderden euro’s omhoog brengen en hierbij forse winsten opstrijken is zeker waar.

De overheid -met name het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB), maar ook de Informatie Beheer Groep en de Belastingdienst- stelt zich ook zeer hard op in schuldsaneringkwesties. Er kan bij het CJIB niet gesaneerd worden tegen finale kwijting (gedeeltelijke kwijtschelding) en de vordering moet binnen een jaar voldaan worden.

Ziek
Het is echter niet terecht de schuld eenzijdig bij de genoemde instanties te leggen. In het stuk missen wij de eigen verantwoordelijkheid van de schuldenaar. Als iemand ziek is gaat hij naar een dokter, maar waarom is de drempel naar de schuldhulpverlening zo hoog? Waarom melden cliënten zich pas bij schuldhulpbureaus als de situatie eigenlijk onhoudbaar is; als de huisuitzetting al bijna een feit is of als de energieafsluiting al plaats heeft gevonden?

In het artikel van Fraanje wordt een voorbeeld genoemd van een man die 50.000 euro schuld heeft en alleen al aan rente 400 euro per maand betaalt. Het wordt in het voorbeeld niet genoemd, maar de kans is zeer groot dat deze man nog veel meer schuldeisers had. Dat een dergelijke situatie niet op te lossen is om van ’s morgens 6.00 uur tot ’s avonds 22.00 uur te werken, is duidelijk. In een dergelijk geval past maar één oplossing: hulp zoeken bij een schuldhulpverlener. Deze inventariseren de gehele schuld, bieden de schuldeisers een saneringsvoorstel aan en de kans is groot dat deze man binnen drie jaar van al zijn schulden af is.

Moeizaam
Hier zit het probleem dat de heer Fraanje in zijn artikel aankaart. De weg naar de schuldhulpverlening is moeizaam en heeft kennelijk een hoge drempel. Enerzijds wordt deze drempel opgelegd door wachttijden bij de Kredietbanken, anderzijds doordat de persoon in kwestie zelf te laat actie onderneemt en niet onderkent dat hij of zij een probleem heeft.

De wachttijden bij de Kredietbank zijn eenvoudig op te lossen door zelf een bonafide (particulier) schuldhulpbureau te zoeken. Dit kan de cliënt in budgetbeheer nemen, waarbij de garantie is dat de meeste urgente betalingen (huur of hypotheek, energie, water en ziektekosten, leefgeld) betaald worden; een huurachterstand vlot weggewerkt kan worden en een goed saneringsplan gemaakt wordt. Hier is ons inziens ook zeker een cruciale rol weggelegd voor diaconieën van kerkelijke gemeenten. Zoek snel professionele hulp en blijft niet jaar in jaar uit doortobben.

Op initiatief van de markt en met ondersteuning van het ministerie van Sociale Zaken is een eerste stap gezet tot certificering van de schuldhulpverlening. Hierdoor wordt het voor de schuldenaren en schuldeisers inzichtelijker welke kantoren goede hulp bieden en wordt hopelijk de drempel naar de schuldhulpverlening lager.

De auteur is schuldhulpverlener en bestuurslid van Coöperatie SVF Nederland.