„We hebben voorlopig meer vragen dan antwoorden en willen met de minister om de tafel om te vernemen wat de koers is die zij gaat uitzetten”, zei een woordvoerder van Essent woensdag.De splitsing moet gelijke toegang tot het Nederlandse energienet garanderen en voorkomen dat het in buitenlandse handen valt. Ook moet splitsing verhinderen dat energiebedrijven, met hun Nederlandse energienet als onderpand, zich in buitenlandse avonturen storten.

Essent en Nuon benadrukken dat zij garanties kunnen geven voor „een volstrekt onafhankelijk netbeheer”, zoals zij in januari met de vorige minister van Economische Zaken Wijn (CDA) hebben afgesproken.

Minister Van der Hoeven is bereid tot gesprek, maar houdt vast aan haar dinsdag ingenomen standpunt. Volgens de bewindsvrouw is het beter problemen bij de energiebedrijven te voorkomen dan die op te lossen.

Essent, het naar omzet gemeten grootste Nederlandse energiebedrijf, ziet de rapportage van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) medio dit jaar hierover met veel vertrouwen tegemoet. „De noodzaak van een fusie op zichzelf is nog steeds volstrekt aan de orde”, aldus een woordvoerder van het Arnhemse bedrijf.

Essent en Nuon maakten er bij de aankondiging van hun fusie in februari geen geheim van uiteindelijk een alliantie te willen sluiten met een buitenlandse energiebedrijf. „Maar we concentreren ons nu op de fusie Essent-Nuon en daarover moet de NMa zich uitspreken. Of die internationale vervolgstap er komt en wanneer weten we niet”, zei een woordvoerder van Nuon.

„Bovendien zijn de energiebedrijven nu al bij wet verplicht om bij een toekomstige fusie of alliantie met een buitenlands bedrijf de energienetten af te splitsen”, benadrukte hij. „Waarom dan nu al splitsen?”

Maar niet alleen de internationale ambities van Essent en Nuon stuiten in Den Haag op tegenstand. Het Zeeuwse energiebedrijf Delta besloot onlangs tot de overname van de Belgische afvalverwerker Indaver. Deze buitenlandse overname is voor Van der Hoeven (CDA) een extra reden de energiebedrijven snel te splitsen.

Energiebedrijf Delta heeft „met verbazing kennis genomen” van de discussie dinsdag in de Tweede Kamer over de gedeeltelijke overname (60 procent) van het Vlaamse bedrijf Indaver. Het bedrijf ontkent het eigen energienetwerk als onderpand te gebruiken voor de overname. „Laten we nu eens op basis van feiten discussiëren en niet op basis van indianenverhalen”, aldus Delta-directeur Boerma.

Bestuursvoorzitter De Haas van Eneco kan zich niet voorstellen dat de splitsing doorgaat: „Eneco handelt exact volgens de plannen van het kabinet, helemaal in de geest van de Wet Onafhankelijk Netbeheer (splitsingswet). Dan kun je een energiebedrijf niet bestraffen met splitsing.”

Minister Maria van der Hoeven van Economische Zaken beloofde de Tweede Kamer dinsdag dat ze snel met een besluit over de splitsing zal komen. De Tweede Kamer had in feite vorig jaar al door het aannemen van de zogenoemde splitsingswet besloten dat de energiebedrijven in tweeën gedeeld worden: een commercieel deel dat de energie levert en een publiek deel dat het netwerk beheert.

De Eerste Kamer oordeelde vervolgens anders. De energiebedrijven zouden alleen gedwongen worden tot opsplitsing als ze het netwerkbedrijf in gevaar brengen. Dat gevaar zou kunnen ontstaan door buitenlandse activiteiten en door internationale allianties.