Mukhtar Ahmad, de energieadviseur van de Pakistaanse premier Shaukat Aziz, kreeg vrijdag te horen dat India uit het project zal stappen als Pakistan zijn financiële eisen niet terugschroeft. Pakistan heeft recht op een vergoeding voor het transport van het aardgas over zijn grondgebied.Het harde Indiase standpunt kwam enkele dagen nadat de Amerikaanse minister van Energie Samuel Bodman in India nog eens heel duidelijk stelling had genomen tegen het project. „De VS zijn tegen de pijpleiding van Iran naar India”, verklaarde Bodman. „We geloven dat Iran kernwapens wil maken en we verzetten ons tegen alles dat het daarbij kan helpen.”

Experts denken dat de kans dat de pijpleiding er ooit komt, nu veel kleiner is geworden. Het project, waarvan de kosten op 5 miljard euro worden geschat, zou ook zonder het Amerikaanse verzet al een waagstuk worden. India en Pakistan moeten er hun jarenlange vijandschap voor opzijzetten. Iran, de derde partner, en Rusland, dat als gasgrootmacht ook wil investeren, maken het nog veel moeilijker om het evenwicht te bewaren.

Commerciële partners worden afgeschrikt door de dreiging van de Amerikaanse regering dat er sancties komen tegen bedrijven die zaken doen met Iran. De onzekerheid of India, Pakistan en Iran het ooit eens kunnen worden over een financiële regeling, heeft de vorderingen die onderhandelingen over de samenwerking het voorbije jaar al maakten, verder tenietgedaan.

In februari had de Indiase staatssecretaris voor Petroleum, M. S. Srinivasan, Pakistaanse regeringsvertegenwoordigers nog verzekerd dat New Delhi bereid was tegen juni een kaderovereenkomst te tekenen over de bouw van de pijpleiding en de verkoop van het gas dat erdoorheen zou stromen. Maar nu lijkt het heel twijfelachtig of die deadline wordt gehaald.

„De onderhandelingen tussen de drie landen zijn extreem gecompliceerd”, zegt Subir Rha, voormalig voorzitter van de Oil and Natural Gas Corporation, een Indiaas overheidsbedrijf. „Ze moeten transparant verlopen en moeten leiden tot verdragen die juridisch afdwingbaar zijn. Er komt geen overeenkomst zolang alle partijen niet volledig ter goeder trouw zijn.”

Na gesprekken met de Indiase Petroleumminister Murli Deora en diens staatssecretaris Srinivasan, blijft de Pakistaanse energieadviseur Ahmad vooralsnog optimistisch klinken. „We hebben veel hoop dat we het over alles eens zullen raken”, verklaarde hij.

„Snel zal de pijpleiding er in elk geval niet komen”, denkt Soma Banerjee, een energie-expert van de Economic Times, de grootste Indiase zakenkrant. „De financiering is een eerste probleem, zelfs als de Russen meedoen. En nu zegt Iran ook nog eens dat het veel minder gas zal kunnen leveren dan aanvankelijk aangekondigd.”

Iran wil ook nog altijd veel meer krijgen voor zijn gas dan wat India nu aan andere leveranciers betaalt. Nieuw ontdekte gasbellen in India zelf zullen het land in de toekomst ook minder afhankelijk maken van geïmporteerd gas.

Er waren eerder al aanwijzingen dat India onder druk staat van de VS om het project te laten mislukken. In februari vorig jaar stemde India opeens mee tegen Iran in een vergadering van het Internationaal Atoomagentschap over het Iraanse atoomprogramma. Iran reageerde daarop door een bijna afgerond akkoord over de levering van 5 miljoen ton LNG (vloeibaar gemaakt aardgas) vanaf 2009 af te blazen.

Experts zijn het erover eens dat een aardgaspijpleiding tussen Iran en India wel economisch zinvol is. Iran heeft de op één na grootste aardgasreserve in de wereld en ligt relatief dicht bij India. Vloeibaar gemaakt aardgas met tankers vervoeren is veel duurder. Het project zou India ook helpen zijn energiebevoorrading te diversifiëren en daardoor minder kwetsbaar te maken. India moet drie vierde van de aardolie die het verbruikt invoeren.