Brazilië produceert en exporteert dit jaar meer koffie dan ooit. Conab, de nationale bevoorradingsmaatschappij, schat dat het land 44,7 miljoen zakken zal produceren, bijna 60 procent meer dan vorig jaar. En de Raad van koffie-uitvoerders schat de export in 2002 op 25 miljoen zakken, bijna 30 procent meer dan vorig jaar, toen ook al een recordverkoop bereikt werd. Maar het overaanbod op de internationale markt doet de prijzen nu al gedurende vier jaar dalen.

De overheid kocht vorige week woensdag ruim 909.000 zakken van 60 kilo, voor een prijs ongeveer 30 procent hoger dan de nationale marktprijs. Het initiatief van de overheid kan oplopen tot 6 miljoen zakken, bestemd voor de voorraad van de nationale bevoorradingsmaatschappij, Conab. Alles zal afhangen van de interesse van koffieproducenten om hun reserves snel kwijt te raken. Die maatregel moet volgens Hercilio Amaral, secretaris-generaal van de Nationale raad van koffieproducenten de markt stabiliseren en een acute crisis vermijden.

Sinds 1998 zit de koffiemarkt overal in het slop door een overproductie. Het inkomen van de sector viel terug van 1,78 miljard dollar in 2000 naar 1,43 miljard dollar vorig jaar. De gemiddelde prijs voor Arabica, de meest populaire Braziliaanse koffie, is met 27 procent gedaald sinds vorig jaar, tot 49,67 dollar per zak.

De Internationale Koffie Organisatie (ICO) voorspelt wel een herstel in 2003-2004. De vraag zou dan het aanbod overtreffen, tenminste, als de Braziliaanse productie niet meer dan 30 miljoen zakken bedraagt. Maar de ICO vermoedt dat dit het geval zal zijn. „Na een paar goede oogsten volgt meestal een minder goede. Bovendien voorspelt men weinig regen in de Braziliaanse koffiegebieden en hebben de prijsdalingen nieuwe investeringen in de koffiesector ontmoedigd”, aldus Hercilio Amanal.

De schommelingen in de Braziliaanse productie zijn al jaren bepalend voor de internationale koffiemarkt. De zware vorst die Brazilië tussen ’75 en ’81 trof en die de oogst aantastte, deed de prijzen verschillende jaren stijgen. Daardoor gingen ook andere landen zich op de koffiemarkt werpen. Zo werd Vietnam in enkele jaren tijd de op één na grootste koffieproducent ter wereld. Die stijgende productie leidde dan weer tot overproductie en lagere prijzen. In 1997 leverde de koffie-export Brazilië dankzij de hoge prijzen nog 3 miljard dollar op, maar sindsdien ging het ondanks een stijgende productie bergafwaarts. De huidige crisis heeft overal tot grote verliezen geleid. Maar Brazilië breidde zijn verkoop uit door een stijgende productie, de devaluatie van de munt de real en sinds 1999 een afnemende export van Colombia en Centraal-Amerika.