Kenniseconomisch Nederland lijkt een nieuw speeltje te hebben gevonden in het gaan verplichten van leerlingen tot het volgen van een maatschappelijke stage! Grootse plannen doen de ronde en na jaren opgebokst te hebben tegen het vermaterialiseren van de jeugd lijken sommige, ook reformatorische, organisaties door de afspraken die in het regeerakkoord gemaakt zijn, bevestigd te worden in hun verlangens om leerlingen van het voortgezet onderwijs op een maatschappelijke stage te sturen. Alleen al om de dienstbaarheid van de leerlingen te stimuleren of te verhogen is de maatschappelijke stage in hun ogen een must.Zo mogen de woorden van Chris Baggerman in het artikel ”Verplicht snuffelen aan vrijwilligerswerk” in het RD van vrijdag (katern Mensen) opgevat worden; en hij lijkt in zijn campagne gesteund te worden door veel schoolleidingen van reformatorische signatuur. Verschillende voorbeelden van wat scholen al niet in de koker hebben worden genoemd, en de lijst lijkt alleen maar groter en imposanter te worden. Stages in ziekenhuizen, verpleeghuizen en opvanghuizen voor allochtone vrouwen gaan in korte tijd onderdeel worden van het curriculum voor het vak maatschappijleer. Alsof leerlingen én docenten daar nu weer op zitten te wachten!

Dienstbetoon
Het is jammer dat buiten de school gezocht moet gaan worden, zo lijkt het, om de dienstbaarheid van leerlingen jegens de ander te stimuleren en te bevorderen. Het lijkt mij toch dat juist scholen uit onze eigen achterban het stimuleren van het dienst betonen aan de ander hoog in het vaandel hebben? Of is dat geen onderdeel van de missie van de scholen die in het artikel genoemd staan? Moeten de leerlingen buiten de school deze opdracht leren verstaan en in de praktijk gaan brengen?

Ik hoop van niet! Ik hoop dat de scholen zélf binnen hun eigen kaders van normen en waarden én christelijk dienstbetoon hun leerlingen bijbrengen hoe zij met de ander, dat is elkaar, moeten omgaan. Of spreek er een stukje zelfgenoegzaamheid uit? Dan zijn onze scholen op die manier wel een erg makkelijke speelbal voor de hooggestemde plannen van regering en organisaties.

Trouwens, hoe is het met verantwoordelijkheden en mogelijkheden echt gesteld? Moeten docenten zich laten omscholen tot maatschappelijk werkers in spe? Moeten zij, die toch al genoeg wetgeving hebben moeten slikken voor de inrichting van het onderwijs, zich nu ook deze hype laten welgevallen? Ik ben bang dat docenten overvraagd gaan worden en ertoe verplicht worden zich te begeven op terreinen waar zij geen verstand van hebben. Schoenmaker, houd je bij je leest!

Toestroom
En zouden al die instanties zitten te wachten op die instroom van bovenbouwleerlingen uit het voortgezet onderwijs? Als ziekenhuizen hun tweejarige contracten niet verlengen met verpleegkundigen, lijken die leerlingen om andere redenen ineens een interessante invulling te worden. Maar wat mogen zij en wat zijn hun verantwoordelijkheden en wie begeleidt hen?

Ik denk niet dat bepaalde organisaties zitten te wachten op een toestroom die zij onmogelijk aankunnen. Ik denk niet dat leerlingen zitten te wachten op een verplichte stage. Ik denk nog minder dat docenten ervoor voelen om de weinige tijd die zij hebben, af te moeten staan aan het opzetten en begeleiden van sociale stages.

Het lijkt me wijs om de vorming van leerlingen binnenskamers te houden. Zij kunnen zich dan richten op het onderwijs dat hun toekomt. Het lijkt me wijs om de plannen goed tegen het licht te houden. Voor je het weet ben je je eigen normen en waarden kwijt!

De auteur is docent Engels aan het Christelijk Lyceum in Veenendaal.