Laenen (51) is middelbaar veiligheidskundige. „Niet te verwarren met bemiddelde veiligheidskundige”, grapt hij direct. Als dat laatste het geval was, zat Laenen niet in de WW. „Zo sociaal ben ik wel”, zegt hij. „Als ik geen uitkering nodig heb, zeg ik die op.” Naast de uitkering heeft Laenen tegenwoordig inkomsten uit een eigen bedrijf, waarvoor hij drie dagen in de week in touw is.De Tilburger was tot 2006 elektromonteur. Dat was bijna dertig jaar zijn vak. Na de lts en aanvullende opleidingen werkte hij bij diverse bedrijven; bij zijn laatste baas was hij leidinggevend monteur.

In 2004 kreeg hij last van zijn schouder. In het ziekenhuis informeerden de artsen naar zijn werk. „Ze zeiden: Dat gaat niet meer lukken, meneer. Uw schouder is versleten en wat versleten is, moet je niet belasten.”

Begin 2006 werd Laenen gekeurd en gedeeltelijk arbeidsongeschikt verklaard. Hij viel in de marge van minder dan 35 procent arbeidsongeschikt, waarbij hij te maken kreeg met de zojuist ingevoerde Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA). Volgens die wet hebben deze zogenoemde 35-minners geen recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering. De bedoeling is dat hun werkgever hen in dienst houdt.

Volgt er echter ontslag, dan betekent dit voor ongeveer de helft van de 35-minners een drastisch dalend inkomen. Na twee jaar loondoorbetaling en eventueel een WW-periode blijft alleen de bijstand over als vangnet. Dat laatste treft vooral lagere inkomensgroepen met beperkte kansen op de arbeidsmarkt.

Zieke werknemers met lichte beperkingen ondervinden „grote hinder” van de WIA, meldt FNV Bondgenoten. Daarom startte de bond deze week de publiekscampagne ”Teken voor beter”. Op www.fnvbondgenoten.nl/tekenvoorbeter kunnen zowel zieke als gezonde werknemers een petitie ondertekenen, die over een maand aan minister Donner (Sociale Zaken) en vertegenwoordigers van werkgevers wordt aangeboden.

De bond maakt zich zorgen na een onderzoek van de Stichting van de Arbeid, een koepelorgaan van werkgevers en werknemers. In 2006 werden naar schatting 19.000 mensen voor minder dan 35 procent afgekeurd. Overheid, werkgevers en werknemers gaan er volgens FNV van uit dat deze groep in dienst blijft van de werkgever, maar de praktijk is anders, zegt de bond. „De aard en de omvang van de problematiek van deze groep maken dat er snel regelingen getroffen moeten worden.”

Als oorzaken voor de slechte positie van 35-minners noemt FNV de nieuwe keuringseisen van de WIA -een „lichte arbeidsbeperking” zou in werkelijkheid een serieus probleem zijn-, de drempel van 35 procent en het ontbreken van een expliciete ontslagbescherming.

FNV Bondgenoten streeft naar oplossingen. Concreet stelt de vakbond cao-afspraken voor. „Een ontslagverbod met werkgarantie, zoals onlangs afgesproken bij KLM en Akzo Nobel, is de beste oplossing.” Zulke afspraken wil FNV Bondgenoten dit jaar overal maken. Tijdens het wekelijkse vragenuurtje in de Tweede Kamer zei minister Donner dinsdag alvast dat hij geen brood ziet in een ontslagverbod. „Ik zie niet in hoe dat zich verhoudt tot de ontslagregeling.” Volgens hem leidt het tot ongelijkheid en betekent het dat mensen zonder handicap kunnen worden ontslagen en mensen die iets minder geschikt zijn „voor de rest van hun leven” niet op straat kunnen worden gezet.

FNV Bondgenoten vindt verder dat er binnen bedrijven meer werk moet worden gemaakt van re-integratie. Voor grote bedrijven moet dat te doen zijn, voor kleinere kan het lastig zijn, erkent FNV.

Over dat laatste kan Joop Laenen een boekje opendoen. Hij werd niet ontslagen, maar mocht twee dagen in de week „van die vervelende klusjes doen.” Bovendien waren die klussen er niet altijd, dus verrichtte hij toch weer te zwaar werk. „Ik voelde me geparkeerd.”

De begeleiding had beter gekund, daarvan is hij overtuigd. „Was er gerichter gekeken naar wat ik nog kan en was ik direct de goede richting op gestuurd, dan had dat dit land geld gescheeld. Als mensen eerder worden geholpen, kan het geld van veel WW-uitkeringen naar de ouden van dagen.”