Nieuws over Irak, Afghanistan of Darfur doet het de laatste weken minder in de Britse pers. Het wordt verdrongen door een heftig binnenlands debat over familiewaarden en sociale verloedering. De aanleiding voor het debat was een onderzoeksrapport van Unicef naar het welzijn van kinderen in OESO-landen, waarin Groot-Brittannië onderaan de ranglijst bungelt.De discussie kreeg extra lading na een opvallende aankondiging van de politieke leider van de grootste oppositiepartij.

David Cameron (wiens Conservatieve Partij in de peilingen al maanden 10 procent hoger scoort dan de regerende sociaaldemocraten) brak begin deze maand een lans voor gezinswaarden. Volgens Cameron moet het belastingstelsel worden aangepast om stabiel gezinsleven te bevorderen.

„Ik zal u vertellen wat het probleem is”, begon de politicus een toespraak voor zijn aanhangers. „Tegenwoordig hebben we te veel kinderen die zich gedragen als volwassenen en te veel volwassenen die zich gedragen als kinderen. (…) Als we onze gespleten samenleving weer willen opbouwen, moeten we de fundamenten in ere herstellen. En het fundament van onze maatschappij is -of zou moeten zijn- de opvoeding van kinderen, door de man en vrouw die hen in deze wereld gebracht hebben.” Hij stelde daarom voor opnieuw een belastingvoordeel voor gehuwden in te voeren.

Ondersteunen
De regering stak al snel de draak met het idee. Premier Blair noemt de beoogde belastingvoordelen „onverstandig gebruik van beschikbare financiële middelen.” „Het huwelijk is absoluut een goede zaak, maar we moeten ons richten op de kinderen”, vindt Blair. „Het is onverdedigbaar dat je een getrouwd stel zonder kinderen zou ondersteunen, maar niet een alleenstaande moeder die twee kinderen moet grootbrengen.”

Hiermee is de discussie nog niet afgerond. Blairs achterban in de Labourpartij roert zich steeds meer en begint gefrustreerd te raken. De leider van de Conservatieven weet namelijk steeds meer onderwerpen naar zich toe te trekken en domineert daardoor de politieke agenda, ook op het terrein van immateriële thema’s als levenskwaliteit en normen en waarden.

Daarnaast zijn er nog de verontrustende statistieken. Zo’n halve eeuw geleden woonde 90 procent van alle 16-jarige Britse kinderen nog met beide ouders, inmiddels is dit gedaald tot zo’n 66 procent. Bovendien is er een sterk neerwaartse trend in het aantal huwelijken: in 1971 was 68 procent van de bevolking getrouwd, in 2001 was dit 54 procent en naar verwachting zal de inkrimping doorzetten tot 41 procent in 2031.

De gevolgen hiervan zijn merkbaar. Rapporten wijzen uit dat 70 procent van jonge delinquenten uit eenoudergezinnen komt. Daarnaast lopen kinderen uit zulke gezinnen twee keer zo veel risico een mentale stoornis te krijgen.

Hier komt nog bij dat het probleem in zekere zin zichzelf in stand houdt: tienerzwangerschappen komen gemiddeld veel vaker voor bij meisjes uit eenoudergezinnen dan bij leeftijdgenoten uit een compleet gezin.

Stukgelopen
Steeds meer critici roepen dat het roer om moet. Het huidige belastingstelsel is volgens velen te veel in het voordeel van alleenstaande ouders. Enkele hervormingen ten behoeve van echtparen zouden tonen dat de overheid deze samenlevingsvorm sterk aanmoedigt, meent Conservatieve parlementariër Iain Duncan Smith.

„Het liberale establishment binnen de politiek wil er nog niets van horen”, aldus Duncan Smith. „Maar er moet snel wat veranderen. Stukgelopen huwelijken kosten ons land nu al 30 miljard pond (45 miljard euro) per jaar.’’