”Max Havelaar” geldt als een van de belangrijkste werken uit de Nederlandse literatuur, geschreven door een van de belangrijkste schrijvers van ons land. Om die reden is het opgenomen in de top 50 van de onderwerpen waarvan iedere Nederlander iets moet weten. Probleem is alleen dat mensen die moeilijk lezen nooit aan een dik, negentiende-eeuws werk als de ”Max Havelaar” zullen beginnen.De integrale roman ’hertalen’ in eenvoudig Nederlands zat er dus niet in. De uitgever heeft ervoor gekozen om een van de verhaallijnen -die van Saïdjah en Adinda- apart te nemen en om te werken tot een „prachtig, kort verhaal dat op een onverbloemde manier de koloniale misstanden blootlegt. Herkenbaar en tegelijkertijd ook mooi romantisch. Een duidelijk verhaal, met een duidelijke plot, niet te veel karakters, en een niet zo happy ending.”

”Saïdjah en Adinda”, hertaald door Marian Hoefnagel, is verschenen in een oplage van 1500 exemplaren en kost 8,50 euro. Van oudsher verspreidde Eenvoudig Communiceren deze uitgave via het onderwijs, maar inmiddels blijkt dat er ook in de boekhandel vraag naar is. Vandaar de speciale editie voor laaggeletterden, waarvan het eerste exemplaar vorige week aan de voorzitter van het Multatuli Genootschap werd overhandigd.

De vraag blijft intussen waaróm ”Max Havelaar” eigenlijk in de canon terechtgekomen is. Alleen vanwege de politieke en historische betekenis? Of misschien ook vanwege de literaire kracht en schoonheid? Wie ook dat laatste in de beschouwingen betrekken wil, kan natuurlijk weinig met een hertaalde en vereenvoudigde versie. Die zal toch in dat dikke boek van Multatuli moeten duiken, waarin Droogstoppel, Sjaalman en Stern een onvergelijkelijke verbinding aangaan met Saïdjah en Adinda en al die andere karakters rond de figuur van Max Havelaar zelf. (EdB)

Goudprijs
Aan literaire prijzen geen gebrek. En het lijkt wel of er elk jaar nieuwe bij komen. De omroep NPS en NRC Handelsblad hebben bijvoorbeeld bedacht dat het tijd is om het beste Nederlandstalige boek ooit te verkiezen. En dat is uiteraard een zeer democratisch gebeuren. Kwaliteit en kwantiteit vertonen immers een duidelijke samenhang. In de afgelopen tijd kon iedereen zijn of haar stem uitbrengen. Uit de shortlist van tien titels wordt zondag de uiteindelijke winnaar gekozen. Genomineerd zijn onder meer ”De donkere kamer van Damocles” van W. F. Hermans, ”De ontdekking van de hemel”, van Harry Mulisch, ”De avonden” van Gerard Reve, ”Max Havelaar” van Multatuli en ”Het huis van de moskee” van Kader Abdolah.

Maar het is niet alles goud wat er blinkt. Gelukkig wordt dit jaar weer de Gouden Doerian uitgereikt, de prijs voor de belabberdste literaire roman of verhalenbundel van het jaar. De jury (”de strengste leesclub van Nederland”) komt deze week met de nominaties naar buiten; de bekendmaking van de winnaar is op 13 maart. Het doel van de prijs is om tegenwicht te bieden aan de opgewonden verhalen die elke nieuwe roman of verhalenbundel begeleiden. Als je de uitgevers mag geloven, verschijnt meesterwerk na meesterwerk, zelfs als het gaat om de eerste pennenvruchten van een auteur. De term ”debuutseller” is zelfs al gevallen. „In een land waar jaarlijks met veel publiciteit tientallen literaire prijzen worden uitgereikt en uitgevers ten minste drie keer per jaar een nieuw meesterwerk aankondigen is dringend behoefte aan een prijs die het werkelijke literaire niveau peilt”, aldus de organisatie.

De jury bestaat dit jaar uit Fabian R. W. Stolk, universitair docent moderne letterkunde aan de Universiteit van Utrecht, Qruun Schram, lezer, oud-farmaceut en boekhandelaar, Willem Bongers, student Neerlandistiek aan de Universiteit Utrecht, en Maeve van der Steen, actrice en voorlezer van luisterboeken. De Neerlandica Doris Grootenboer vormt een schaduwjury.

De prijs bestaat dit jaar uit een geldbedrag van 133,75 euro. Dat is inderdaad een raar bedrag. Maar dat zit zo: elke keer dat de winnaar zijn prijs niet komt ophalen, wordt het bedrag na aftrek van de kosten opgeteld bij de prijs voor de winnaar van het volgende jaar. Het wachten is dus op het moment dat de hoogte van de prijs opweegt tegen de schaamte voor de geleverde wanprestatie.

Boekensnuffelaars
De naam van de website is een beetje misleidend. Www.boekensnuffelaar.nl is niet direct bedoeld om boeken op het spoor te komen. De site wil een compleet en inzichtelijk beeld bieden van alle boekhandels in Nederland en België. Boekhandelaren kunnen zichzelf hiervoor aanmelden. Maar daar blijft het niet bij: het publiek kan een oordeel geven over de kwaliteit van deze boekhandels. De makers van de website hebben een positieve insteek: „Er zijn zoveel mooie, bijzondere boekhandels waarvan veel mensen niet eens weten dat ze bestaan. Daar moet wat aan veranderen!”

Op de site kan de boekhandelaar behalve een beschrijving van zijn boekhandel foto’s plaatsen. Het publiek krijgt de gelegenheid reacties achter te laten, maar kan ook zijn stem uitbrengen als het gaat over assortiment, sfeer, kennis en inrichting van een boekhandel. „De mening van het publiek zal er vervolgens voor zorgen dat er een overzicht ontstaat van boekhandels die zich op een bepaalde manier onderscheiden”, aldus de voor tweeërlei uitleg vatbare toelichting van de initiatiefnemers.

Naar verwachting zal de website van de Boekensnuffelaar binnen enkele maanden gevuld zijn met een gevarieerde verzameling boekhandels. Het publiek zal dankzij een uitgebreid zoeksysteem zeker de boekhandel van zijn keuze op het spoor komen, al dan niet met steun van andere boekensnuffelaars.