Het kwalijke van Ruttes aanval op het kabinet is dat het voor hem geen oppositioneel nummertje is, maar dat de aanvoerder van de VVD zijn klacht echt meent.Daarbij doet zich in het hoofd van Rutte een merkwaardig verschijnsel voor. Door er donderdag, zelfs in een motie, voor te pleiten dat euthanasie „altijd een volwaardige optie” moet zijn, ook al kiest het kabinet voor een betere palliatieve zorg, zet hij de wereld op zijn kop.

Euthanasie was immers de oplossing die de moderne mens verzon om „uitzichtloos en ondraaglijk lijden” tegen te gaan. Wat is nu logischer dan de optie euthanasie van tafel te halen zodra door knappe vormen van pijnbestrijding ondraaglijk lijden weer draaglijk wordt? Euthanasie was toch nooit een doel op zichzelf, maar slechts een middel om noodsituaties het hoofd te bieden?

Rutte maakt van een uitzondering nu een regel en van een recht in bijzondere situaties een algemeen recht. Alsof hij koste wat het kost het aantal euthanasiegevallen in Nederland op peil wil houden. Alsof we er met elkaar minder van zouden worden als het ons zou lukken minder vaak bewust en opzettelijk een einde te maken aan het leven van mensen.

De VVD’er zou er goed aan doen eens te gaan buurten bij zijn politieke tegenpool Marijnissen. De SP-voorman stond tien jaar geleden al sceptisch tegenover euthanasie. Hoewel Marijnissen euthanasie niet principieel verwerpt, was hij wel altijd huiverig voor situaties waarin mensen zich door eenzaamheid en sociale uitsluiting gedwongen zouden voelen tot euthanasie. Dat mocht nooit gebeuren, aldus Marijnissen. Er moest wel sprake zijn van een vrije keuze.

Een soortgelijke redenering zou voor Rutte voor de hand liggen. Als hij als kind van de Verlichting werkelijk de keuzevrijheid van mensen centraal stelt, kan hij verbetering van palliatieve zorg alleen maar toejuichen. Dat biedt mensen immers -althans, gedacht vanuit zijn levensbeschouwing- meer keuzevrijheid? En het kán voor hem toch geen probleem zijn als mensen door een betere pijnbestrijding de behoefte aan euthanasie eenvoudigweg niet meer voelen?

Maar de moeite die Rutte heeft met het kabinetsbeleid ten aanzien van euthanasie zit wellicht nog wat dieper. Achter de nadruk die deze coalitie legt op pijnbestrijding vermoedt hij een streven om euthanasie alleen nog toe te staan bij fysiek lijden. Een foute veronderstelling. Jammer genoeg ligt er voldoende jurisprudentie die euthanasie wegens psychisch lijden op dit moment mogelijk maakt. Was het maar waar dat de coalitie dit type van zelfdoding wilde bestrijden. Het zou een zegen voor het land zijn als tenminste deze in de praktijk gegroeide uitwas van de euthanasiewet zou worden teruggedraaid.