Leerkrachten kunnen hier verandering in aanbrengen door objectievere prestatiemetingen, weekend- en zomerscholen en extra lesstof in de vorm van remedial teaching. Dat stelt de Onderwijsraad in zijn advies ”Presteren naar vermogen”, dat donderdagmorgen is verschenen.De raad vindt dat scholen de Cito-toets, die leerlingen uit groep 8 in het basisonderwijs maken, niet moeten beschouwen als een eindoordeel. „De maanden tot de zomervakantie kunnen juist nog benut worden om leerlingen bij te spijkeren, zodat een aantal leerlingen toch naar een hoger schoolniveau kan doorstromen”, aldus de voorzitter van de Onderwijsraad, Van Wieringen.

Uiteindelijk moet ook het eindrapport van de leerling in groep 8 een rol spelen bij de bepaling naar welke schoolsoort een leerling kan, zo schrijft de raad in het advies. Deze werkwijze is vooral van belang voor leerlingen die overlappende adviezen krijgen, bijvoorbeeld vmbo/havo of havo/vwo.

Een manier om scholen te stimuleren de laatste maanden meer uit de leerlingen te halen, is de omvorming van het eindrapport in groep 8 tot een schooldiploma. Dit diploma moet feitelijk een eindrapport vormen van de laatste drie leerjaren van de basisschool.

Betere benutting van de capaciteiten van leerlingen leidt volgens de Onderwijsraad niet alleen tot meer deelname aan hoger onderwijs, maar ook tot minder schooluitval en meer hoger opgeleiden. Daarentegen kan de overheid besparen op kosten voor gezondheidszorg, sociale zekerheid en criminaliteitsbestrijding.