Cultuur & boeken

De mens gaat bij Christian eenzaam zijn weg

Titel: ”Rode handen”
Auteur: Jens Christian
Uitgeverij: Meulenhoff, Amsterdam, 2006
ISBN 90 2907 781 6
Pagina’s: 141
Prijs: € 15,-.

Willy Wouters
31 January 2007 13:00Gewijzigd op 14 November 2020 04:29

De roman ”Rode handen” begint zo: „Op een zomeravond aan het eind van de jaren zeventig, toen ik bij de hotelservice op het Centraal Station werkte, zag ik haar voor het eerst. Ze was met de laatste trein uit Hamburg gekomen.(…) Ze liep onrustig heen en weer en maakte een nerveuze indruk.” De Deense schrijver Jens Christian schrijft zó simpel en zó veelzeggend dat ik val voor zijn stijl. Christian (1959) is een van de succesvolle schrijvers van dit moment. Hij studeerde filosofie en is filmregisseur, maar zijn literaire werk maakte hem bekend. Hij behandelt vooral de Europese geschiedenis, maar dan sterk fictief herschreven. In ”Rode handen” komt de loketbeambte in aanraking met een vrouw die hem vraagt een sleutel te bewaren totdat ze hem weer komt ophalen. De geheimzinnige vrouw komt niet meer terug en als hij haar vijftien jaar later in een viswinkel in de rij ziet staan, laat hij haar niet meer los. Hij volgt haar en verwaarloost zelfs zijn eigen vrouw, zonder uit te zijn op overspel.

Christian beschrijft het moment waarop de loketbeambte zich bewust wordt van de scheiding tussen hemzelf en zijn wettige vrouw in diezelfde typische stijl: „Maar zij was net als ik begin veertig, het was bijna te laat (om kinderen te krijgen, WW) en op een avond bracht ze het onderwerp dat jaren een sluimerend bestaan had geleid ter sprake. Ik had meteen antwoord moeten geven, maar ik aarzelde, en ik geloof dat mijn aarzeling kwetsender was dan het laffe vage antwoord dat ik uiteindelijk gaf.”

Dit soort zinnetjes zijn heel mooi. Door zich te beperken kan de auteur juist op deze manier scherp aangeven wat hij bedoelt. De stijl waarin Christian schrijft doet denken aan die van Willem Elsschot. Elsschot was in staat zo dor en doods in understatements te schrijven dat zijn boeken van de weeromstuit heel boeiend zijn.

Roofmoord
Intussen vertelt de vrouw van de sleutel hem na de derde ontmoeting hoe ze vroeger betrokken is geweest bij de Rote Armee Fraktion (RAF). Formeel is ze zelfs medeplichtig aan een roofmoord omdat zij op dat moment (onwetend) de vluchtauto bestuurde. Het verleden heeft haar al die jaren niet losgelaten en ze raakt er steeds meer van in de ban. Ze gebruikt de loketbeambte als klankbodem en vraagt hem zelfs mee te gaan naar RAF-proces als de hoofddader na jaren in Damascus is gevangengenomen. De te berechten man is haar toenmalige geliefde.

Jens Christian is in staat de geschiedenis van de RAF weer dichterbij te halen. Want dat die tijd al lang vervlogen is, merk je als je dit boek leest: een au pair die wat langer mag blijven terwijl de familie op vakantie gaat en dan buiten haar boekje gaat. Het is een tijd van zomaar rondzwerven, panden kraken, op goed geluk bij iemand aankloppen en blijven hangen. Een tijd van oude loketten op een verlaten, hol klinkend station. Als lezer ruik je de geuren die erbij horen.

Je herkent er het tijdsbeeld van de zeventiger en tachtiger jaren in. Geen computers, een gewone, zwarte telefoon. Kluisjes op het station. Een tijd waarin jongeren ervan walgen om bij de maatschappij te gaan horen. Demonstraties en dagelijkse rebellie.

Eenzame weg
De vrouw in ”Rode handen” worstelt met haar verleden. Ze is iemand die zich eigenlijk niet inlaat met de man die haar blijft volgen. Hoewel lichamelijk contact niet uitblijft, vindt er geen verdere toenadering plaats. Het blijft een eenzame weg waarin ze probeert haar verleden te verwerken. Pogingen om verzoening te bereiken mislukken. Zelfs als ze de weduwe bezoekt van de tijdens de roofoverval vermoorde man, bereikt ze niets. Toenadering blijft uit.

Leeg zijn de romans van Christian wel. Hij schrijft niet blasfemisch, maar is wel agnostisch. God past niet in de visie van de hoofdpersoon, omdat hij Zijn willekeurig beleid niet kan volgen. En zoals er verticaal geen contact ontstaat, gebeurt dat horizontaal ook niet. Contacten tussen mensen kunnen langdurig lijken te worden; op een dag blijken het eendagsvliegen te zijn. De mens gaat eenzaam zijn weg. Terwijl de historie bladzijde na bladzijde vult. Toch raakt ”Rode handen” een snaar.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer