De prijs is een initiatief van de oecumenische Stichting Leve de Kerk, die het onderlinge contact tussen gemeenten wil stimuleren. „Het is een prijs met een glimlach”, zegt voorzitter Jos van Genugten. Doel is het gebruik van internet door kerken te vergroten.Stichting Leve de Kerk schreef vorig jaar een wedstrijd uit voor websites van plaatselijke gemeenten en parochies in Nederland. Er kwamen bijna 200 aanmeldingen binnen. Elke maand beoordeelde de jury tientallen opgegeven sites en koos één genomineerde per maand.

„De website van de Emmaüsparochie is een voorbeeld van interactie”, licht Van Genugten het oordeel van de jury toe. „Naar buiten toe, maar ook als middel voor kerkopbouw in de parochie.” Zo zijn de kerkdiensten op video te volgen en is de website goed te vinden op zoekmachines als Google. Hij constateert een „heldere verbinding” tussen de website en het beleid van de parochie.

Na de website van de Tilburgse Emmaüsparochie (www.emmausparochie.nl) kwamen de sites van de christelijke gereformeerde kerk te Ermelo (www.cgk-ermelo.nl) en de Frater Andreasparochie in Tilburg-West (www.kerkwest.nl) als besten uit de bus.

De publieksprijs ging naar de protestantse gemeente in Kudelstaart (www.sow-kudelstaart.nl) en de gereformeerd vrijgemaakte kerk in Apeldoorn-Zuid (www.gkvapeldoornzuid.nl). Beide gemeenten verzamelden op de website www.Idee-en-kerk.nl de meeste stemmen.

Publieksprijs
Zes gemeenten gaven vrijdag een presentatie van hun website, waaronder ook de winnaars van de publieksprijs. Jan Brokelman, webmaster van de gereformeerd vrijgemaakte kerk in Apeldoorn-Zuid, benadrukt dat zijn gemeente laagdrempelig wil zijn. „Laat op de website zien wie je als gemeente bent en wat er allemaal gebeurt. We willen dienstbaar zijn aan mensen die God centraal stellen in hun leven of op zoek zijn naar Hem.”

Zijn website -1400 bezoekers per dag- biedt dan ook informatie over de plaatselijke kerk, maar ook kleur- en knutselmateriaal, Bijbelse e-cards, naslagwerken en een forum. Ieder gemeentelid heeft een toegangscode gekregen om een pasfoto te plaatsen en een stukje tekst.

Op de website van de protestantse gemeente in Kudelstaart staan een wekelijkse nieuwsbrief, een agenda en het kerkdienstrooster, zegt webmaster Rineke de Bondt. Sinds kort kunnen bezoekers de kerkdienst online volgen. „Helemaal of alleen de preek.”

Op de site staan verder fotoalbums van verschillende activiteiten, zoals van een zangavond, barbecue en belijdenisdienst. Ook muziek van psalmen, gezangen en opwekkingsliederen is er te beluisteren. „We krijgen vaak vragen van gemeenteleden over een bepaald lied, maar het is ook een goede manier om mensen van buiten op je website te krijgen.”

Digitaal pastoraat
De Amersfoortse pastoor Bart Verreijt, bestuurslid van Stichting Leve de Kerk en voorheen werkzaam bij de KRO, ziet weinig mogelijkheden voor individueel pastoraat via internet. „Her en der zijn pogingen ondernomen om al dan niet anoniem pastoraat te ontwikkelen -via e-mailcontacten of chatsessies- maar dat heeft geen grote vlucht genomen. Het vraagt relatief grote investeringen in menskracht om dit pastoraat de vereiste kwaliteit en een goede bereikbaarheid te geven. Bovendien ervaart men het medium als abstract en onpersoonlijk.”

Pogingen tot pastoraat via internet kwamen te vroeg, denkt hij. Kerken moeten geen wonderen van een website verwachten. „Communicatie zal altijd moeten gaan over zaken van geloof, spiritualiteit en gebed en zal waar mogelijk ook over God spreken. Dat is voor een kerk meer dan een inhoudelijke zaak: dit heeft met haar wezenlijke opdracht van doen.”

Een kerk of parochie die een website wil beginnen, moet volgens hem goed nagaan of ze de site wel up-to-date kan houden. „Een dezer dagen kwam ik op een site waar de aankondiging van de tijden en vieringen van Kerst nog in volle glorie stonde te stralen, alsmede een pdf-file van de parochiekrant van begin december.”

Een gemeente moet haar website dan ook voortdurend bijhouden. „Dat kan nooit als je afhankelijk bent van één persoon, hoe toegewijd die zijn werk ook doet.”

Belangrijk is verder, aldus Verreijt, dat kerken zich richten op de vragen van de bezoeker. „Daar moet je zicht op zien te krijgen. De inzichten die je dan opdoet, kunnen helpen om het belangrijke dat de kerk te melden heeft op een juiste, afgestemde wijze te brengen. Dan neem je de bezoeker serieus en stel je je gastvrij en open op.”

Bouwen aan een kerkelijke website

Wanneer kan een plaatselijke gemeente een eigen website beginnen? Volgens Bart Verreijt, bestuurslid van Stichting Leve de Kerk, moeten kerken beslist aan een aantal voorwaarden voldoen. Hij geeft een paar richtlijnen.

„Kerken die een website willen maken, moeten nadenken over het te voeren beleid, het delen van verantwoordelijkheden, het draagvlak in de gemeente, de betrokkenheid bij het werk van de webmaster en het betrekken van vertegenwoordigers van belangrijke groepen bij de ontwikkeling van de website.”

„Het werken met een website vraagt discipline. Of deze discipline er is, kunnen kerken eenvoudig afmeten aan de vraag of er een (pastoraal) beleidsplan is, een stuk waarin de gemeente haar eigen identiteit beschrijft, de leefomgeving waarin men staat en welke specifieke opdrachten dat met zich meebrengt. Een dergelijk beleidsplan kan het beste worden opgesteld in samenspraak met de parochie of gemeente.”

„Op zijn minst moet binnen dat beleidsplan ook een paragraaf zijn gewijd aan externe en interne communicatie. Wanneer men zich richt tot bepaalde doelgroepen, betrek die dan zo vroeg mogelijk bij de voorbereidingen. Denk bijvoorbeeld aan kleine groepen jongeren die toch al gewend zijn om op msn, Hyves of elders met elkaar te communiceren.”

„Gemeenten en parochies die niet aan deze voorwaarden voldoen, raad ik ten sterkste af een website te beginnen, omdat die voor de bezoekers niet interessant zal gaan worden.”