Dit is een van de harde conclusies die een onderzoekscommissie onder leiding van oud-minister De Boer maandag heeft bekendgemaakt. De commissie deed een onafhankelijk onderzoek naar de gang van zaken rond de voorbereiding en de totstandkoming van de bouw van het complex Bos en Lommerplein in Amsterdam. Dat moest bijna een jaar geleden op stel en sprong worden ontruimd wegens instortingsgevaar.De rode draad in het rapport is dat op alle cruciale momenten in het bouwproces er zowel door de marktpartijen als door de overheid onvoldoende bouwtoezicht was. Een tweede belangrijke conclusie is dat het in het gehele ingewikkelde bouwproces aan één duidelijke eindverantwoordelijke hoofdconstructeur heeft ontbroken.

Volgens de commissie-De Boer had de afdeling bouw- en woningtoezicht van het Amsterdamse stadsdeel onvoldoende capaciteit om de toezichttaken uit te voeren. „Zij hebben zich bij de uitoefening van hun taak bovendien te veel laten leiden door de goede naam en de ISO-certificering van de hoofdaannemer. Ook bij de vergunningverlening is er mede door een capaciteitsprobleem van deskundige ambtenaren slordig gewerkt.”

De constructeur en de aannemer zijn bij de bouw eveneens in de fout gegaan. De commissie spreekt van „vele ernstige fouten bij de wapening van de betonconstructie.” Zo was er sprake van een discutabele constructieberekening van de vloer onder de woningen.

Uiteindelijk is de hoofdaannemer als veroorzaker van de constructieproblemen primair verantwoordelijk voor de fouten, stelt de commissie. Over de aansprakelijkheid en de juridische afhandeling van de schuldvraag doet de onderzoekscommissie geen uitspraken.

Voor het totale project met een zodanige omvang en complexiteit was volgens de commissie ook een eindverantwoordelijke bouwcoördinator of hoofdconstructeur noodzakelijk geweest. „Er was sprake van vele versnipperde verantwoordelijkheden, terwijl een scherpe aansturing ontbrak.”

De commissie sluit haar rapport af met een aantal aanbevelingen voor een zou veilig mogelijk bouwproces. Daarbij zijn veranderingen in landelijke en zelfs Europese regelgeving noodzakelijk. Doel moet zowel het verbeteren van het zelfregulerend vermogen van de markt zijn, als het vergroten van de mogelijkheden van gemeenten om hun toezichthoudende rol te versterken. „Controleer als gemeente vooral of de private partijen volgens vastgestelde uitgangspunten werken. Stel bij complexe projecten een coördinerend hoofdconstructeur aan. Bovendien is er een aanzienlijke verbetering van de kwaliteitszorg bij ontwerpers, constructeurs, uitvoerende bouwbedrijven en ontwikkelaars noodzakelijk.”

De gemeente Amsterdam zegt met waardering te hebben kennis genomen van het rapport en herkent zich in de gepresenteerde bevindingen.