Deze verplichting is het gevolg van de nieuwe Sarbanes-Oxley-wet, die enkele weken geleden door het Congres werd aangenomen en die eind juli door president Bush werd ondertekend. Deze wet moet geknoei met cijfers moeilijker maken en stelt de topleiders van bedrijven persoonlijk aansprakelijk voor de juistheid van financiële rapportages.

Dat is ook wel nodig, want het vertrouwen van beleggers in de cijfers die bedrijven voorleggen, is zelden zo laag geweest. Volgens een onderzoek van het researchbureau Schulman, Ronca & Bucuvalas in New York vertrouwt 69 procent van Amerika’s grote en kleine beleggers die cijfers niet meer.

Het begon vorig jaar allemaal met het energiebedrijf Enron en daarna volgde een reeks van schandalen, groot en klein. Deze affaires schokten het vertrouwen in Amerika’s financiële systeem, met als gevolg dat veel kleine (particuliere) beleggers de beurs voor gezien houden.

Die ontwikkeling houdt blijkbaar aan, want in de afgelopen vier weken haalden beleggers 11 miljard dollar uit de aandelenmarkt, aldus AMG Data Services. Een deel van dit geld werd herbelegd in overheids- en bedrijfsobligaties. „De aandelenmarkt is een hoeksteen van ons financiële systeem. Als daar het vertrouwen wegvalt, kan dat ernstige gevolgen hebben voor de hele economie”, zo meent analist Kent Gasaway van het financiële instituut Moody’s.

Volgens Sarbanes-Oxley moesten eerst de grote bedrijven met een jaaromzet van 1,2 miljard dollar of meer met hun „gecertificeerde” resultaten komen. Dat zijn er in de VS 947. Bedrijven met een fiscaal jaar dat samenvalt met het kalenderjaar moesten uiterlijk woensdag hun resultaten melden. Dat is ongeveer 80 procent van deze groep. De rest van de bedrijven heeft tot eind september de tijd.

In een later stadium moeten niet alleen de grote bedrijven maar álle 12.000 beursgenoteerde bedrijven hun resultaten voorzien van een gecertificeerde verklaring. Blijken de verklaringen niet met de werkelijkheid te kloppen, dan wachten topmensen boetes van maximaal 5 miljoen dollar en gevangenisstraffen tot twintig jaar. Deze regels gelden ook voor buitenlandse bedrijven die aan Amerikaanse beurzen genoteerd staan.

Verschillende bedrijven lieten hun rapportages vergezeld gaan van „correcties.” Verder meldde het mediaconcern AOL Time Warner dat men onregelmatigheden had ontdekt in de boekhouding van AOL. Volgens sommige analisten bedreigt dit de levensvatbaarheid van de prille fusie van dit internetbedrijf met Time Warner.

Het failliete energiebedrijf Enron kwam ook met een gecertificeerde verklaring, maar voegde daaraan toe dat de juistheid van de cijfers alleen de periode betreft na de onthullingen die eind vorig jaar leidden tot het verzoek om uitstel van betaling. Het bedrijf Tyco liet woensdag weten dat de SEC een aanvankelijk onderzoek naar het doen en laten van oud-topman Kozlowski inmiddels heeft uitgebreid tot een volledig onderzoek van de boekhouding van het hele bedrijf.

Sommige bedrijven zeiden niet op tijd een gecertificeerde verklaring te kunnen afgeven, omdat men zelf nog bezig is met een intern boekhoudkundig onderzoek. „Deze bedrijven lopen het gevaar dat beleggers hun aandelen dumpen. Daardoor zakt de koers en dat kan hun veel geld gaan kosten”, aldus marktanalist Michael Branca van investeringsbank Lehman Brothers.