„Slechte start HSL-Zuid zou ernstig zijn”
UTRECHT - Thalystreinen tussen Amsterdam en Parijs zaten in 2006 gemiddeld voor 70 tot 80 procent vol. Een fraaie score, vindt directeur Michiel van Roozendaal van NS Internationaal. Dat de HSL-Zuid veel later dan bedoeld in gebruik komt, spijt hem ernstig „maar toch beter zó, dan een ingebruikname terwijl de boel technisch niet 100 procent voor elkaar is.”
Van Roozendaal realiseert zich dat het vreemd klinkt uit zijn mond. Zijn collega-topman Jan Willem Siebers, commercieel directeur van High Speed Alliance (HSA), valt hem kort nadien echter bij met bijna dezelfde woorden. „Een betrouwbare dienstregeling starten met hogesnelheidstreinen zonder dat de lijn technisch perfect is, zou een ramp zijn.” Met andere woorden: hoewel ze het erg vervelend vonden om te horen, haalden ze toch opgelucht adem toen demissionair verkeersminister Peijs net voor Kerst de zoveelste vertraging voor de HSL-Zuid aankondigde.Tot voor kort gingen Peijs en HSA -de joint venture van NS en KLM die de treindienst Amsterdam-Brussel-Parijs gaat rijden- ervan uit dat de HSL-Zuid op 1 juli 2007 zou starten. Eerder gold 1 april nog als begindatum. De jongste vertraging heeft te maken met de beveiliging. De bouw van de lijn is nagenoeg afgerond, maar de opwaardering van het beveiligingssysteem naar de nieuwe Europese standaard kost meer tijd dan verwacht.
„De Fransen bouwen de nieuwe techniek naast -of zo je wilt, óver- de bestaande. Gaat er iets mis, dan kunnen ze terugvallen op de oudere versie. Bij ons moet alles in één keer helemaal goed zijn. Die garanties kregen wij steeds maar niet en daarom zagen we ingebruikname en exploitatie met de nodige bedenkingen tegemoet. Die zorg is nu in elk geval weggenomen”, zeggen Van Roozendaal en Siebers.
Hetgeen niet betekent dat ze niet gauw „full speed” aan de slag willen met de lijn. De voortekenen voor internationaal treinverkeer zijn overtuigend gunstig, menen ze. Van Roozendaal maakte gisteren zwarte cijfers bekend voor NS Internationaal, voor het eerst in zes jaar. In 2006 vervoerde ”Internationaal” 5,3 miljoen klanten, tegen 5,1 miljoen een jaar eerder. „Samen met de 6 tot 7 procent positief prijseffect zorgde dat voor een omzetgroei van 13 procent.”
Eerlijk is eerlijk, het tij zat mee. Het WK voetbal genereerde een flinke klantenstroom intercontinentale klanten die via Schiphol naar de Duitse voetbalsteden trokken. Het Rembrandtjaar genereerde veel treinklanten en Thalysjubileumacties (10-jarig bestaan) zorgden voor extra stoelbezetting. „Ook al waren die jubileumkaartjes erg goedkoop: als mensen eenmaal in die trein hebben gezeten, willen ze opnieuw.”
De goede bezettingsgraad -een flink aantal treinen vertrekt uitverkocht- zorgt voor de inzet van een zevende dagelijkse Thalys naar Parijs op vrijdag en zondag en voor een terugkeer van zes treinen (in plaats van vijf) op doordeweekse dagen en op zaterdag. Op het moment dat HSA gaat rijden -naar verwachting eind 2007- zullen dat er in eerste instantie dagelijks tien zijn. „Tot 1 oktober 2008 met 160 kilometer per uur. Gelukkig maken we dan al wel twee derde van onze reistijdwinst, vanaf die datum wordt het 300 kilometer per uur”, aldus Siebert.
Ook op andere lijnen breiden de diensten van NS Internationaal zich uit. Van Roozendaal: „De Berlijntrein krijgt een zwaardere functie in het binnenlandse vervoer, de ICE naar Frankfurt heeft een aanzienlijk gunstiger tijdsligging -de eerste trein heen vertrekt een halfuur eerder, de laatste retourtrein vanuit Frankfurt gaat om tien over zeven in plaats van om vijf uur zoals voorheen. Zo ontstaat er een betere reisgelegenheid voor één dag. Bovendien rijdt dagelijks één ICE rechtstreeks naar München, gunstig voor zowel de zakelijke klant als voor de stedentripper.”
Dit jaar wordt op diverse punten „het jaar van de waarheid” voor snel internationaal treinvervoer. De TGV-Est vanuit Parijs richting Duitsland komt al snel in gebruik. De Eurostartreinen vanuit Brussel en Parijs via Lille richting Kanaaltunnel krijgen vanaf de tunnelmond aan Britse zijde helemaal de vrije teugel. De complete ”link” tot Londen komt eind maart gereed en in de Engelse hoofdstad is het miljardenproject tussen Waterloo Station (oude halte van de Eurostar, zuidelijk van de Theems) en St. Pancras (nieuwe halte, hartje stad) nagenoeg klaar. Alles bijeen levert dat een reistijdwinst van een halfuur. „Hartje Amsterdam-hartje Londen is dan iets meer dan vier uur. Voor- en natransport meegerekend zijn we concurrerend met de luchtvaart”, aldus Siebert.