Wetenschappelijk bureau: VVD mikt te veel op het midden
DEN HAAG (ANP) – De VVD heeft in de verkiezingscampagne te veel op de kiezers in het midden gemikt. Ze heeft de concurrentie van de rechtse partijen niet serieus genomen.
De partij moet zich grondig bezinnen op de liberale beginselen. De oorzaak van de verkiezingsnederlaag mag zij niet alleen zoeken bij tegenzittende omstandigheden, zoals de tweestrijd tussen CDA–leider Balkenende en zijn PvdA–opponent Bos.Dat schrijven Van Schie en De Beaufort in Liberaal Reveil. Dat is het blad van de Teldersstichting, het wetenschappelijk bureau van de VVD. Van Schie is hiervan directeur, De Beaufort medewerker.
VVD–leider Rutte heeft wel een onderzoek naar de verkiezingsnederlaag aangekondigd, maar dat richt zich vooral op de campagne. Volgens Van Schie en De Beaufort mag de uitkomst niet zijn dat „de kiezer het niet begrepen heeft", maar moet de partijtop de hand in eigen boezem steken. Ook het in 2005 aangenomen nieuwe Liberaal Manifest mag niet buiten schot blijven.
De twee auteurs wijzen er op dat Wiegel en Bolkestein, VVD–lijsttrekkers die in het verleden wel succes boekten, niet bang waren om zich rechts te profileren. VVD–leiders die dachten dat de winst op links lag, zoals Voorhoeve en Dijkstal, verloren daarentegen flink. „Zoals Bolkestein ooit opmerkte: als de kiezers de keuze hebben tussen nep–links en echt links, kiezen ze voor echt links."
Van Schie en De Beaufort hebben stevige kritiek op het VVD–verkiezingsprogramma. Vooral de paragraaf over immigratie en integratie was volgens hen zwak. Ook de passages over criminaliteitsbestrijding hadden „scherper" gekund. „Minstens zo zorgelijk" vinden zij dat het VVD–programma punten bevatte die „haaks staan op het liberalisme", zoals het pleidooi voor gratis kinderopvang.
Van Schie en De Beaufort vragen zich af of het achteraf gezien wel zo gelukkig was om de VVD–lijsttrekker door een ledenraadpleging te laten aanwijzen. De tweestrijd tussen Rutte en Verdonk leek de partij in twee kampen te splijten. Toch willen ze de lijsttrekkers niet opnieuw in „achterkamertjes" laten aanwijzen. De opvolging van Bolkestein door Dijkstal heeft laten zien „hoe destastreus dat kan uitpakken".