Nee, de opera Idomeneo van Mozart werd opgevoerd. De opera gaat over koning Idomeneo, die na tegen Troje oorlog te hebben gevoerd, teruggaat naar zijn land. Poseidon, de god van de zee, is ontstemd over de verwoesting van Troje en zorgt voor storm. Het schip van Idomeneo vergaat en de koning is bang om te verdrinken. Hij belooft de eerste mens die hij tegenkomt als hij thuiskomt, te offeren aan Poseidon. De woede van Poseidon bedaart en de zee wordt kalm. Idomeneo is zijn schip en zijn bemanning kwijt, maar hij spoelt zelf levend en wel aan op een strand. Een jongen vindt hem. De jongen is niemand minder dan de zoon van Idomeneo. Idomeneo moet nu zijn eigen zoon offeren. Poseidon wil Idomeneo genadig zijn als hij afstand doet van de macht.Het venijn zit hem in de moderne bewerking van het verhaal, waarin aan het slot de afgehakte hoofden van de profeet Mohammed, Jezus, Boeddha en Poseidon over het toneel rollen. De enscenering is van regisseur Hans Neuenfels, die de scène bedoelt als een protest tegen religie.

De opera draait al drie jaar en baarde buiten de operawereld weinig opzien. Maar dat was voordat de publicatie van spotprenten van Mohammed in Denemarken een storm van protest deed oplaaien in islamitische landen - en voordat de in Duitsland geboren paus Benedictus XVI met het aanhalen van de woorden van een Byzantijnse keizer op lange tenen trapte.

De angst voor een nieuwe rel was zo groot dat de Deutsche Oper in september besloot van een nieuwe opvoering in november af te zien. Operadirecteur Kirsten Harms zei met haar beslissing te zijn afgegaan op het advies van de politie. Haar besluit werd in Duitsland alom afgekeurd; bondskanselier Angela Merkel waarschuwde voor „zelfcensuur uit angst” en minister van Binnenlandse Zaken Wolfgang Schäuble (CDU) noemde het „dwaas.”

Besloten werd de opvoering vlak voor Kerst weer op te pakken. Maandagavond was het dan zover. In het bijzijn van Schäuble werd de opera, met de nodige veiligheidsmaatregelen, opnieuw uitgevoerd. De uitvoering verliep zonder incidenten, afgezien van een mannelijke toeschouwer die tijdens de gewraakte scène keihard „Boe” en „Hou op” riep, maar snel werd overschreeuwd door andere toeschouwers. Zij moedigden zangers en orkest aan vooral door te gaan.

Voor de speciale gelegenheid had minister Schäuble moslimleiders uitgenodigd. Hij wilde daarmee een duidelijk signaal geven: in Duitsland hecht men aan de vrijheid van meningsuiting en kunstenaars moet men geen strobreed in de weg leggen. Een aantal van de moslimleiders gaf gehoor aan de oproep van Schäuble, een aantal ook niet.

Ali Kizilkaya van de Islamraad in Duitsland vond Schäubles invitatie naar populisme rieken. „Nu is het motto: Alleen als je naar de opera gaat, ben je geïntegreerd. Niet iedereen is echter zover.” Kizilkaya was overigens wel naar het operagebouw gegaan, maar woonde de uitvoering niet bij. Zo nam hij afstand van het gebeuren. Hij hoopte op „een debat in de samenleving of alles in naam van de kunst geoorloofd moet zijn.”

Aiman Mayzek van de Centrale Raad van de Moslims schitterde door afwezigheid. Dat was zijn goed recht. Hij liet weten dat een opera niet bedoeld is „om religie met kunst en politiek te vermengen.”

Ergens is het onbegrijpelijk dat de christendemocraat Schäuble moslims uitnodigt voor een dergelijk blasfemisch stuk. Hij had hen beter voor een kerstconcert kunnen uitnodigen. Dat is voor een christendemocraat meer gepast.

opinie voetnoot (u490(René Zeeman