Sinds drie dagen is een crisiscentrum ingericht bij het Mulagoziekenhuis, het grootste ziekenhuis van de stad. De drie tenten van het crisiscentrum liggen inmiddels vol met patiënten.Voorzitter B. Byarugaba van het crisisteam is ervan overtuigd dat het aantal patiënten snel zal toenemen. „Het eerste geval van cholera troffen we aan op 2 november. In het begin groeit een epidemie langzaam. Nu melden zich dagelijks zo’n twintig nieuwe patiënten. Vier patiënten zijn inmiddels overleden.”

Het blijft regenen. Dat betekent dat het einde van de epidemie nog niet in zicht is. De hoosbuien die het lange regenseizoen van dit moment kenmerken, zorgen voor plaatselijke overstromingen. Auto’s kunnen niet meer rijden en fietsers dragen de fiets boven het hoofd om laaggelegen straten over te steken.

Bijna alle patiënten zijn mensen die in krottenwijken wonen. Die wijken liggen vaak in of naast moerassige gebieden tussen de heuvels die Kampala juist zo’n aantrekkelijke stad maken. Op de heuvels glooien de dure wijken. Het grootste deel van de ongeveer 2 miljoen inwoners van Kampala woont echter in de arme krottenwijken onder aan de heuvels of zelfs in de moerassen.

In de arme wijken is de bodem vaak zo zacht dat er geen beerputten gegraven kunnen worden voor toiletten. Daar zit het probleem. Mensen bouwen wel toiletten, maar dan met een opvangreservoir boven de grond. Het komt er vaak op neer dat enkele families een soort regenton met een gat erin delen als toilet.

Onder in het reservoir zit een luik. Als het regent doen mensen dat luik open, zodat de hele inhoud van de wc op straat stroomt. De gedachte is dat de regen er wel voor zorgt dat de ontlastingsresten ’verdwijnen’.

„De menselijke afval verdwijnt natuurlijk niet”, zegt tropenarts Byarugaba. „Het verspreidt zich over een groot gebied en dus ook alle virussen en bacteriën die erin zitten. Het warme klimaat en de regen vormen een ideale voedingsbodem voor de verspreiding van cholera.”

Zieke mensen sterven vaak door uitdroging, omdat cholera gepaard gaat met veel braken en hevige diarree. Als mensen op tijd naar het ziekenhuis gebracht worden, is de ziekte goed te behandelen. Binnen drie dagen gaan de meeste patiënten weer naar huis.

De laatste jaren breekt er telkens cholera uit in het lange regenseizoen dat begint in oktober en eindigt in januari. Dat komt doordat Kampala blijft uitbreiden. Steeds meer mensen komen naar de grote stad. Dus worden er steeds meer krottenwijken gebouwd op plaatsen waar dat eigenlijk niet kan, vaak diep in een van de moerassen.

Cholera is verbluffend eenvoudig te voorkomen: goede toiletten en handen wassen. „Het zou natuurlijk fantastisch zijn als het stadsbestuur zou zorgen voor de aanleg van goede toiletten in de vele krottenwijken”, zegt Byarugaba. Maar dat is blijkbaar geen prioriteit.

De enige maatregel die tot nog toe is genomen, is het afkondigen van een verbod op het verkopen van etenswaren op straat. Er is een groot gebrek aan waterzuiveringstabletten met chloride.

Voor de komende weken wordt zware regenval voorspeld in Kampala. Dus ook tijdens de feestdagen. Byarugaba houdt zijn hart vast. „De afgelopen jaren duurde het regenseizoen niet zo lang. Ik ben bang dat de epidemie dit jaar veel ernstiger wordt dan de afgelopen jaren, omdat mensen juist tijdens de kerstdagen en Nieuwjaar veel heen en weer lopen naar vrienden en kennissen. Overal worden handen geschud en wordt een beetje gegeten. Ik maak me echt zorgen over de hoeveelheid patiënten die dat zal opleveren.”