„Dit is de hoogste persconferentie die KPN ooit gegeven heeft”, zegt ir. G. F. de Groot, regiodirecteur Zuidwest-Nederland van KPN. Vanaf een van de ringen rond de zendmast bij Lopik, 100,2 meter boven het maaiveld, blikt De Groot neer op de strakke woonwijken van IJsselstein. „Deze mast zendt al sinds 1951 analoge tv-signalen uit, als eerste zender in Nederland. Ik weet nog dat ik bij mijn tante mocht gaan kijken, ik was toen vier.”De Groot beseft dat de ether voor het uitzenden van tv al tientallen jaren geleden zijn alleenrecht verloren heeft. De ramen boven in de zendmast zijn speciaal voor de persconferentie gezeemd, maar op de glimmende daken in IJsselstein valt nergens een tv-antenne te ontwaren. Met de komst van de kabel verdween de karakteristieke hark van het dak. „Mensen kijken nu ook tv via kabel of satelliet en via koperdraad of glasvezel.” De Groot is ervan overtuigd dat er een nieuwe doorbraak aanstaande is met de komst van digitale televisie.

Wat de ether betreft gaat dat gebeuren in de nacht van 10 op 11 december. De veertiende tot en met de zestiende verdieping van de zendmast staan nu nog vol met grijze kasten die voor de netten Nederland 1, 2 en 3 zorgen. Hun taak wordt binnenkort overgenomen door een bescheiden opstelling op de tiende verdieping. Digitale tv kost niet alleen minder zendapparatuur, in dezelfde frequentieruimte passen ook meer kanalen. In plaats van 4 analoge komen er nu zo’n 25 digitale kanalen uit de compacte kasten.

De zendmast in Lopik strooit daarom straks ook -tegen betaling- de soaps van SBS6, de muziekclips van MTV en het platte vermaak van Veronica over Midden-Nederland uit. KPN, vanouds toch een deftig bedrijf, voegt daar bovendien een erotiekkanaal aan toe. „De publieke omroepen zijn gratis, dat is een eis van de overheid.”

De stap die KPN maakt, markeert de overgang naar het tijdperk van digitale tv. „Met een compact kastje kun je nu op je computer tv-kijken, en straks ook in de auto en op je mobieltje. Mobiel tv-kijken is nu alleen mogelijk via umts, dan kijk je achteraf naar een programma. Binnen een paar jaar volg je programma’s via je mobieltje op dezelfde manier als via een tv.”

Ook de manier van tv-kijken in de huiskamer verandert, omdat de kijker zelf kan bepalen wat hij ziet, legt De Groot uit. Een van de KPN-producten is Mine, een recorder die honderd uur digitale tv opneemt op een harde schijf. „Je kunt dan de reclameblokken overslaan. Dat zal de adverteerders weer uitdagen om nieuwe manieren te bedenken om aandacht te trekken. Wij denken dat de tv helemaal op z’n kop gaat.”