Jongeren mogen vanaf hun zestiende op een brom- of snorfiets rijden. Een brommobiel besturen behoort ook tot de mogelijkheden. Voordat ze achter het stuur kruipen, moeten ze eerst het rijbewijs AM zien te bemachtigen. Ze kunnen daarvoor een theorie-examen afleggen in een van de dertig theoriecentra van het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR). Wie slaagt, kan zich melden bij de afdeling burgerzaken in zijn woonplaats. Hij krijgt geen roze papiertje uitgereikt, maar een roze bewijs ter grootte van een creditcard.Niet alleen de jeugd valt onder de nieuwe regeling. Met de komst van het rijbewijs AM dienen ook mensen die voor 1 juni 1980 geboren zijn het AM-examen af te leggen. Tot 1 oktober waren ze daarvan vrijgesteld. Mensen in deze leeftijdscategorie hadden tot begin vorige maand de tijd een bromfietscertificaat aan te vragen, zónder dat ze theoretisch aan de tand werden gevoeld. Die kans is nu verkeken, en mazen zijn niet in deze wet aangebracht. Iedereen die niet over een rijbewijs A of B beschikt, moet aan het theorie-examen geloven. Mensen die beschikken over een bromfietscertificaat hebben nog tot oktober 2009 de tijd dit in te ruilen voor het rijbewijs AM.

Ongelukken
Niemand mag dus zonder een rijbewijs een gemotoriseerd stalen ros bestijgen. Wie zich zonder dit document met een bromfiets, snorfiets, brommobiel of spartamet op de weg waagt, loopt het risico een boete onder de neus geduwd te krijgen. Brokkenpiloten kunnen stuiten op een verzekeringsmaatschappij die bedankt voor de eer om de schade te dekken.

Het rijbewijs AM en het vroegere bromfietscertificaat zijn ingevoerd om de verkeersveiligheid te vergroten. „Jongere verkeersdeelnemers zijn relatief vaker betrokken bij ongevallen op de weg. Dit is een leeftijdsgerelateerd probleem”, weet Frederik Jansen, beleidsambtenaar bij het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Dat betekent niet dat voor ouderen geen examen en rijbewijs nodig is, meent Jansen. „Ongelukken komen in elke leeftijdscategorie voor en hebben juist bij ouderen vaak ernstigere gevolgen. De gedachte achter het besluit om de grens van 1980 los te laten, is het feit dat niemand onvoorbereid deel van het verkeer mag uitmaken. Er is geen reden om voor bepaalde groepen uitzonderingen op deze regel te maken. En, berijders van een snorfiets -waar de spartamet als type snorfiets onder valt- verschillen niet van bromfietsers. Zij moeten al sinds 1 juni 1996 over een bromfietscertificaat beschikken.”

Technische aspecten
Alle examenkandidaten krijgen dezelfde vragen voorgeschoteld, of iemand nu 16 of 85 is dan wel een bromfiets of een spartamet bestuurt. Er wordt niet gesleuteld aan exameneisen. Jansen: „Iedere brom- en snorfietsbereider moet ook iets weten over enkele technische aspecten van zijn voertuig en de milieu-effecten van het gebruik.”

Het theorie-examen is geen makkie, waarschuwt het CBR in een folder. Het bureau adviseert examenkandidaten -zowel ouderen als jongeren- niet alleen in een leerboek of een cd-rom te neuzen, maar een cursus te volgen bij een rijschool met bromfietsinstructeurs. Dit vergroot volgens het bureau de slagingskans. Jansen onderstreept dit advies. „Iedereen die zich goed voorbereidt op het theorie-examen moet dit kunnen halen.”

Oefeningen
Carsure uit Hoogland bij Amersfoort is een van de rijscholen die een theoriecursus verzorgt. „Kandidaten krijgen twaalf uur les, verdeeld over zes avonden. We proberen de wetsteksten uit de leerboeken in eigen woorden weer te geven. De twee laatste avonden zijn gevuld met examentrainingen. We verzorgen ook twee praktijkblokken. Eén op een afgesloten terrein en één op de openbare weg, nadat een cursist is geslaagd”, legt Hans Kerkmeijer van Carsure uit. „Wij verzorgen de cursus in opdracht van de stichting Duurzaam Veilig Verkeer, die actief is in Gelderland en Utrecht. Het betreft een project waarin diverse gemeenten en provincies participeren.”

Dankzij subsidiegelden hoeven examenkandidaten nauwelijks in hun buidel te tasten. Een theorie-examen bij het CBR kost 30,10 euro. Carsure biedt alle lessen inclusief de examenkosten voor 50 euro. Een inwoner van een gemeente die niet deelneemt aan genoemd project, betaalt bij Carsure het dubbele voor een theoriecursus.

Het volgen van lessen is zinvol, benadrukt Kerkmeijer. „Het gros van de jeugd leert de zaken niet uitgebreid en maakt nauwelijks oefeningen. Vervolgens bakken ze niets van het examen. Slechts zo’n 40 procent doorstaat de vuurproef. Blijkbaar willen jongeren eerst vier keer onderuitgaan voordat ze aankloppen voor een cursus. Van degenen die onze lessen hebben bijgewoond, is 84 procent geslaagd.”

Senioren staan nog niet bij Carsure in de rij. Of dit in de toekomst zal gebeuren, weet Kerkmeier niet. „De nieuwe regeling is niet zo bekend en het gaat om een kleine doelgroep. Er heeft de aflopen maanden slechts één oudere aangeklopt bij Carsure in verband met het rijbewijs AM. Een man van 71 meldde zich onlangs, een beetje in paniek. Hij meende op het gemeentehuis het certificaat te kunnen halen, maar dat ging natuurlijk niet zomaar. Ik heb hem de leerboeken geleend. Na een tijdje kwam hij terug met de mededeling dat er niet door de stof heen te komen was. Ik ben toen met hem aan tafel gaan zitten en heb hem uitgelegd wat er stond. Uiteindelijk is hij geslaagd. Hij had 48 van de 50 vragen goed.”

Bromfietsexamen
Het bromfietsexamen vindt plaats in een van de dertig theoriecentra van het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen. Een kandidaat ziet in drie kwartier vijftig vragen voorbijkomen: ja/neevragen, meerkeuzevragen en open vragen. Hij of zij kan zich slechts zes fouten veroorloven. Tijdens het examen worden de kennis van verkeersregels, milieu en voertuigtechniek, verkeersinzicht en verantwoord rijgedrag getest. De kandidaat zit achter een tafel en krijgt op een televisiescherm wisselende verkeerssituaties te zien. Om de juiste antwoorden te kunnen geven, moet hij zich verplaatsen in de getoonde bestuurder van de brommobiel, de brom- of de snorfietser.

Kort na afloop van het examen krijgt een kandidaat de uitslag.

Rijscholen die voorbereiden op het theorie-examen voor het rijbewijs AM zijn onder meer te vinden op www.bovag.nl.

Naar verwachting wordt begin 2008 ook een praktijkexamen voor zowel tweewielige (snorfiets/bromfiets) als vierwielige bromfietsen (brommobielen) ingevoerd.