Dat bleek dinsdag tijdens de ondertekening van het akkoord op het ministerie van Verkeer en Waterstaat in Den Haag.Minister Peijs is enthousiast over de samenwerking met de branche, maar erkent dat er weerstand bestaat tegen de komst van AIS, het Automatische Identificatie Systeem. Dat systeem zorgt ervoor dat gegevens over een schip, de vervoerde (gevaarlijke) stoffen en de locatie van het vaartuig via een radiosignaal altijd direct zichtbaar zijn voor belanghebbenden.

„Sommige schippers zien dat als Big Brother”, zei Peijs. „Maar het systeem is een belangrijk middel om de veiligheid in de binnenvaart te verbeteren. Het is nog niet meteen dwingend opgenomen in het convenant, waardoor er tijd is om problemen op te lossen.”

Op dit moment is er al een systeem waarmee de schippers en Rijkswaterstaat informatie met elkaar delen. Dat is gebaseerd op contact via internet en gsm-netwerken. De informatie over het transport van gevaarlijke stoffen wordt via een ander systeem verspreid. „AIS bundelt alle informatie in één systeem en is minder kwetsbaar voor uitval. Radiosignalen zijn betrouwbaarder voor communicatie in het geval van incidenten”, verklaart Henk van Hoorn, hoofd binnenvaart en vaarwegen op het ministerie, de keuze voor AIS.

Kees de Vries, directeur van het Bureau Voorlichting Binnenvaart, benadrukt dat schippers voorlopig niet worden gedwongen aan AIS mee te doen. Hij is blij met de overgangsperiode die van kracht is in 2007 en 2008. „We kunnen die tijd gebruiken om oplossingen te verzinnen. De radiosignalen waarop AIS is gebaseerd, zijn nu nog vrij eenvoudig te onderscheppen. Kwaadwilliggen kunnen daar mee aan de slag en onze leden zetten daar terecht vraagtekens bij.” De Vries denkt desondanks dat 2009 haalbaar is voor invoering van het nieuwe veiligheidsysteem. „Ik ben positief gestemd dat het gaat lukken.”

De Vries verwacht dat het ministerie meer geld moet investeren om ervoor te zorgen dat de branche in 2009 definitief op AIS kan overstappen. „Het ministerie steekt nu 10 miljoen euro in dit convenant. Ik ga ervan uit dat dit convenant de rijksoverheid nog eens 10 miljoen euro gaat kosten. Dat is niet erg, want op de langere termijn levert dit systeem veel op via kostenbesparingen.”

Het convenant omvat naast de overeenkomst over AIS een groot aantal afspraken dat ervoor moet zorgen dat Nederland de leidende positie in de Europese binnenvaartsector behoudt. Een belangrijk element van het convenant is schone lucht. In 2016 moet de binnenvaart de schoonste vorm van transport zijn. Dat kan met schonere brandstoffen en milieuvriendelijker schepen.