DEFINITIE: Salmonella is een darmbacterie die door uitwerpselen van mens en dier in het milieu, water en in levensmiddelen terechtkomt. Deze bacterie kan mensen vooral via rauwe dierlijke levensmiddelen, zoals pluimveevlees, kalfs- en varkensvlees, eieren en zuivelproducten ziek maken. Ook verontreinigde groenten en fruit kunnen salmonella bevatten. Mensen raken door het eten van niet of onvoldoende verhitte producten geïnfecteerd.NAAM: De bacterie is vernoemd naar D. E. Salmon, een Amerikaanse bacterioloog die naar de veroorzaker van de varkenspest zocht en per ongeluk de salmonellabacterie ontdekte. Inmiddels zijn er ruim 2000 soorten salmonella bekend.

ZIEKTEBEELD: De eerste ziekteverschijnselen treden gemiddeld 12 tot 48 uur na het eten van besmet voedsel op. De voedselvergiftiging door salmonella uit zich in een korte fase van waterdunne diarree die overgaat in een langere periode met brijachtige diarree gepaard met bloed en slijm, buikkrampen, hoofdpijn, lichte koorts, overgeven en slaperigheid. Bij de meeste mensen houden deze verschijnselen tot drie dagen aan.

ERNST BESMETTING: Niet iedereen wordt ziek van een besmetting. Het lichaam van een gezond mens kan een lichte besmetting wel aan. Serieuzer wordt de besmetting als de bacterie doordringt in de bloedbaan. De bacterie kan dan ontstekingen veroorzaken in gewrichten, organen en botten.

AANTALLEN: Volgens de laatste cijfers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu doen zich jaarlijks ongeveer 50.000 gevallen van salmonellabesmettting voor. Jaarlijks worden bijna 800 besmette personen opgenomen in een ziekenhuis en sterven bijna zestig patiënten aan de gevolgen van een voedselinfectie door salmonella.

HERSTEL: Normaal gesproken is een aantal dagen rust en veel drinken voldoende om de symptomen te laten verdwijnen, maar blijft de patiënt nog maanden drager van de bacterie. Het innemen van antibiotica helpt in de normale besmettingsgevallen niet, hoewel dit bij ernstige ziektegevallen soms wel noodzakelijk is.

PREVENTIE: Hygiëne in de keuken is de belangrijkste remedie. Een besmetting is te voorkomen door vleesproducten koel te bewaren, goed te verhitten en gescheiden van andere verse producten te bewerken. De Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) raadt aan bij voorkeur geen toetjes, zoals tiramisu en bavarois of mayonaise van rauwe eieren te maken.

MAATREGELEN INDUSTRIE: Ter voorkoming van salmonellabesmettingen is de producent volgens de Warenwet verplicht de waarschuwing op het etiket van pluimveevlees te zetten. De VWA controleert sinds 1996 jaarlijks kip en kipproducten op de aanwezigheid van salmonella. Sinds 2001 laten de besmettingen een dalende trend zien. In 2004 is voor het eerst sprake van een significante daling van voedselvergiftigingen.