Het aftreden van de Amerikaanse minister van Defensie Rumsfeld is een signaal van verandering van president Bush’ beleid inzake de oorlog in Irak. Maar voor Seoul en ook Pyongyang is van groter belang de vraag of Bush zal vasthouden aan zijn beleid ten aanzien van Noord-Korea, aldus een hoofdredactioneel commentaar in de Zuid-Koreaanse krant Korea Herald.„De Democratische controle van het Huis van Afgevaardigden en van de Senaat mag niet het verkeerde signaal naar Noord-Korea zenden. Sommige Democratische leiders hebben in het verleden opgeroepen tot direct overleg met Pyongyang over ’s lands kernwapenprogramma. Onder druk van de Democraten zou Bush ertoe kunnen besluiten om actiever bilateraal overleg te gaan nastreven. Want er bestaat geen verschil in opvatting tussen de Republikeinen en de Democraten over het feit dat het Noord-Koreaanse nucleaire wapenprogramma moet worden ontmanteld en dat het Koreaanse schiereiland permanent kernwapenvrij blijft. Noord-Korea zal eraan herinnerd moeten worden dat het de Democratische regering van Clinton was die serieus een preventieve aanval op de Noord-Koreaanse installaties heeft overwogen. Bovendien hoeft men in Pyongyang niet te verwachten dat er ****** Einde van blok 2 nu kans bestaat op een soort tweede ”Agreed Framework”, waarin de VS in 1994 toezegden dat Noord-Korea onder meer twee licht-water kernreactoren zou krijgen op voorwaarde dat het zijn kernwapenprogramma zou schrappen. Eigenlijk zal er heel weinig veranderen aan het Amerikaanse Noord-Koreabeleid, nu dat land een kernproef heeft gedaan.”

Japan Times

Ook in de Japan Times een opiniestuk over de nucleaire crisis rond Noord-Korea. Noord-Korea, dat een jaar lang weigerde om over zijn kernwapenproductie te praten, toonde zich eind oktober plots weer bereid om aan te schuiven. Commentator Reiji Yoshida vraagt zich af wat die recente ommezwaai nu precies te betekenen heeft.

„Experts wijzen erop dat Pyongyang niet van plan is zijn kernwapenprogramma op te geven tijdens de nieuwe ronde van het zespartijenoverleg, waaraan de VS, Japan, China, Rusland en Zuid-Korea deelnemen. De kans is zelfs groot dat Noord-Korea zal proberen dat overleg juist te gebruiken om officieel door andere landen erkend te worden als kernwapenstaat. De Japanse regering was verrast door de ommezwaai. Tokio heeft twee mogelijke redenen voor de zwaai: De eerste is dat die vrijwillig is gemaakt, gebaseerd op een onderhandelingsstrategie; de tweede is dat de ommezwaai afgedwongen is door de internationale dreiging van strafsancties. Voor wie naar Noord-Korea’s verleden kijkt is in ieder geval één ding duidelijk: het land deed vaker verrassende concessies na eerst een internationale crisis te hebben veroorzaakt.

De VS, Japan en andere landen hebben hiervan geleerd en pleiten er nu voor om sancties te handhaven ook nu Noord-Korea wil terugkeren naar de onderhandelingstafel. China, Rusland en Zuid-Korea denken daar anders over: zij willen de druk op Pyongyang verlichten. Het lijkt erop dat Pyongyang met zijn ommezwaai probeert verdeeldheid tussen zijn gesprekspartners te zaaien. Degenen die ervanuit gaan dat Pyongyang gedwongen is om naar het overleg terug te keren, wijzen erop dat China het land mogelijk onder druk heeft gezet door te dreigen de olie- of voedselaanvoer stop te zetten. Noord-Korea voert 90 procent van zijn olie, en eenderde van zijn voedsel in uit China. Overigens heeft Peking ontkend -althans officieel- dat het daarmee gedreigd heeft. Weer anderen wijzen naar de VS en de financiele sancties die dat land heeft opgelegd door Noord-Korea’s banktegoeden bij de Banco Delta Asia in Macau te bevriezen. Wat ook de reden van de ommezwaai mag zijn, het is niet te verwachten dat de volgende ronde van besprekingen -die deze of komende maand zullen beginnen- een snelle doorbraak zal opleveren.”

Asia Times

Zonder twijfel is China’s rol bij het terugbrengen van Noord-Korea naar de onderhandelingstafel cruciaal geweest, schrijft wapendeskundige Jing Dong Yuan in de Asian Times. Peking koos de zijde van de internationale gemeenschap door de nucleaire proef openlijk te veroordelen, en daarmee week het rigoureus af van zijn traditionele stille diplomatieke aanpak.
„Een van de belangrijkste factoren die een rol spelen bij China’s Noord-Koreabeleid is de vraag of de relatie tussen de VS en China gevaar loopt. Peking is eropuit een goede, stabiele bilaterale verhouding met Washington te houden, omdat dit het Chinese belang dient. Daartoe behoort de Amerikaanse bereidwilligheid om Taiwan af te houden van verdere stappen richting onafhankelijkheid. Ondanks hun verschillen over tal van onderwerpen, zien beide landen het belang in van een kernwapenvrij Koreaans schiereiland. Maar hun visie op wat er uiteindelijk met Noord-Korea moet gebeuren is heel verschillend. Peking is tevreden met een niet-nucleair Noord-Korea dat wel moeten blijven voortbestaan. Volgens president Bush kan die nucleaire ontwapening enkel door middel van ”regime change” bereikt worden, en dit is wat moet worden nagestreefd.

Chinese waarnemers verdenken Washington ervan dat het de crisis rond Noord-Korea gebruikt om zijn eigen strategische belangen in de regio te behartigen.

Zo zouden Japan en Zuid-Korea nog inniger in een bondgenootschap met de VS moeten worden ondergebracht, en dat vereist weer een versterkte militaire aanwezigheid van de VS in de regio.

Nu Pekings welwillendheid en geduld jegens Kim Jong Il’s bewind is beantwoord met een kernproef van zijn kant, voelt China zich ernstig benadeeld. Het Noord-Koraanse avontuur heeft immers Japan in de gordijnen gejaagd, en voor Tokio is het Noord-Koreaanse avontuur alle reden om zijn defensie te versterken, extra spionagesatellieten te lanceren en de Amerikaans-Japanse veiligheids-alliantie te intensiveren. Allemaal ontwikkleingen waarop China niet zit te wachten. Nu Pyongyang de rode lijn is overgestoken, is Peking begonnen aan een heroverweging van zijn Noord-Korea-beleid, en Pyongyangs terugkeer naar de onderhandelingstafel zou wel eens het eerste signaal kunnen zijn van zo’n nieuwe, minder zachtaardige aanpak van Noord-Korea.”

Jakarta Post

”Framework for Security Cooperation”, Raamwerk voor Samenwerking inzake Veiligheid, heet het verdrag dat Australië en Indonesië maandag hebben ondertekend. Welke gevolgen zal dit akkoord hebben voor de bevolking in beide staten, zo vraagt journalist Duncan Graham uit Surabaya zich af in de Indonesische Jakarta Post.

„De enige die zich publiekelijk heeft uitgesproken tegen het verdrag is de Australische senator Bob Brown, leider van de Groenen. Hij stelt dat het verdrag de onafhankelijkheidsbeweging op Papoea zal helpen onderdrukken. Een van de tien punten stelt namelijk dat de ondertekenaars zich ertoe verplichten op geen enkele manier steun te geven of deel te nemen aan activiteiten die een bedreiging vormen voor de stabiliteit, de soevereiniteit of territoriale integriteit van de andere partij. Dit is een verkapte verwijzing naar de activiteiten van de onafhankelijkheidsbeweging op Papoea, waar de meerderheid van de Australiërs achter staat. Canberra kan Jakarta garanderen wat het wil, in een democratie kun je niet naar eigen willekeur niet-terroristische organisaties de mond snoeren.

En hoe zal ”terrorisme” worden gedefinieerd? De activiteiten van de Indonesische moslimgeestelijke Abu Bakar Ba’asyir vallen volgens Australische maatstaven onder dit kopje, maar in Indonesie niet. En zal de antidrugswet van Indonesië leiden tot meer doodstraffen voor Australiërs, terwijl Indonesiërs die in Australië voor hetzelfde gepakt worden slechts achter de tralies verdwijnen? De bevolking van Downunder hecht met name aan deze laatste kwestie grote waarde. Verder hebben in het verleden milieudeskundigen de ontwikkeling van nucleaire energie in het aardbevingsgevoeilige Indonesië altijd sterk afgewezen, maar het verdrag geeft Australië de ruimte uranium aan Jakarta te verkopen. Daarmee stimuleert het impliciet de bouw van kernreactors op Indonesisch grondgebied.”