Ook Bijbel kent ‘linkse’ politiek
Campagnestrategen van het CDA doen pogingen de ChristenUnie als links weg te zetten. Er is geen reden om daarvan te schrikken, stelt prof. dr. ir. E. Schuurman, want ook de Bijbel kent voorbeelden van een dergelijke ’linkse’ politiek: Jozef en Job.
Als je al een tijdje meeloopt in de politiek, merk je dat het verzet tegen christelijke politiek vele vormen kent. Toen de legalisering van de abortuspraktijken aan de orde was, toen euthanasie onder voorwaarden wettelijk werd geregeld en toen het homohuwelijk werd ingevoerd, was het verwijt aan de Bijbelse, christelijke politiek (veel) te rechts te zijn. De kleine christelijke politieke partijen werden door de buitenwacht bijna vanzelfsprekend aangeduid met ”klein rechts”. Christenen moeten voor dergelijke kwalificaties niet overgevoelig zijn, zolang ze hun standpunt met de Bijbel in de hand kunnen verdedigen. En wat toen gold bij de behandeling van bovengenoemde hot issues, geldt vandaag bij andere kwalificaties nog evenzo.Er is dus geen reden om te schrikken als de campagnestrategen van het CDA pogingen doen de ChristenUnie als links weg te zetten. De thema’s zijn veranderd, maar de aard van de kretologie is dezelfde. Het betreft nu grote vraagstukken zoals kritiek op de liberale economie en op de sociale politiek.
Met het verwijt van linkse politiek is voor christenen niets mis, tenminste, als ze daarvoor evenzeer naar de Bijbel kunnen wijzen als bij standpunten inzake abortus, euthanasie, en homohuwelijk. In die tijd werd christenpolitici de moed van de Bijbelse Daniël voorgehouden: Durf alleen te staan zoals Daniël toentertijd. Zijn zulke Bijbelse voorbeelden van linkse politiek er ook? Ik wil twee voorbeelden geven: Jozef en Job.
Geen fabeltje
Wereldwijd wordt onze economie opgestuwd door meer produceren en meer consumeren. De negatieve gevolgen daarvan voor milieu, klimaat, (wereld)samenleving, grondstoffenreserves et cetera zijn duidelijk voor iedereen waar te nemen. Grote steden worden door smog onleefbaar en de stijging van de zeespiegel is echt geen fabeltje.
Een meer verantwoorde, Bijbelse richting, waarin het rentmeesterschap echt centraal staat, is nodig. Daarvan was onder paars geen sprake, en ook daarna werd een meer liberale economische koers voortgezet. VVD-leider Rutte doet niet anders dan het beleid van het huidige kabinet liberaal te noemen. Er was en is, zoals ik het voor een goed verstaander maar wil noemen, geen aandacht voor een Jozefeconomie.
Toen het in de jaren negentig van de vorige eeuw economisch allemaal meezat, was men zo onverstandig de lasten van de burgers met miljarden te verminderen - ten onrechte sprak men van lastenverlichting, alsof er van een enorm juk sprake zou zijn. Het financiële beleid had ten tijde van de hoogconjunctuur tegendraads moeten zijn door geen belastingvermindering te geven. Blijkbaar is het wijze inzicht om in ’vette jaren’ te sparen schaars.
Nu het de laatste jaren wat beter gaat, wordt weer goede sier gemaakt met de belofte van lastenverlichting, maar voor de rijken is er mijns inziens nog steeds geen reden voor. Wat ons betreft zou de belastingdruk voor de hogere inkomens nog wel kunnen toenemen, als daarmee meer recht en gerechtigheid betracht kan worden (Mi. 6:8). Het ligt toch voor de hand om bij private rijkdom van velen en publieke armoede van de overheid -gezien de bezuinigingen op zorg en sociale zekerheid voor de kwetsbaren- de belastingen te verhogen?
Harde klappen
Door de onevenwichtige bezuinigingspolitiek van de laatste jaren hebben de sociaal zwakkeren vanwege cumulatieve effecten harde klappen gehad. Dan denk ik aan mensen met een handicap of chronische ziekte, langdurig werklozen. Van de no-claimkorting bij de ziektekosten hebben zij in ieder geval niet kunnen profiteren. Het snijden in subsidies voor jeugdwerk maakt nu al duidelijk welke negatieve gevolgen dat heeft voor de samenleving.
Het sociale en rechtvaardige gezicht vinden wij in het huidige kabinetsbeleid ook minder duidelijk dan gewenst, bijvoorbeeld als het om internationale vraagstukken gaat, zoals ontwikkelingssamenwerking, bestrijding van wereldwijde milieuproblemen, de bevordering van duurzaamheid en de verbetering van klimaatcondities. Er worden internationaal wel veel conferenties gehouden over dringende vraagstukken. Ik denk dan aan Johannesburg en Kyoto.
De daarmee verbonden vereisten van wereldwijde sociale rechtvaardigheid, solidariteit en duurzaamheid mogen niet minder aandacht krijgen, maar verdienen het voortdurend op de agenda te worden geplaatst. Wij kunnen bijvoorbeeld toch nooit tegenover onze God verantwoorden dat wereldwijd vrouwen en kinderen als slaven voor de massaproductie werken. De noden van de wereldbevolking en de politieke consequenties daarvan verdienen blijvende nadruk. Verslapping van aandacht daarvoor zal ons straks duur komen te staan. Als je je daartegen verzet en ze noemen je daarom links, word je door de Bijbel met de rentmeestereconomie van Jozef bevestigd.
Wijsheid van Job
Opkomen voor de kwetsbaren in de samenleving wordt ook links genoemd. In het licht van de Bijbel zou ik het de kwalificatie van de wijsheid van Job willen geven.
Het belangrijkste op 22 november zal zijn dat we bidden om wijze, politieke leiders die hun ambt straks verantwoord zullen uitvoeren. We hebben mensen nodig die inzicht hebben in complexe zaken en bij het zoeken naar oplossingen de publieke gerechtigheid in het oog houden. Het is daarom dat ik Jobs terugblik op de vroegere dagen, toen God hem behoedde en Job een belangrijke publieke taak had, zeer hoog waardeer.
Van Job wordt gezegd dat hij „vroom en oprecht was, godvrezend en wijkend van het kwaad. (Job 1). Zoals Henoch wandelde ook Job met God (Job 29:4). Ik denk dat we Bijbels gezien geen betere boodschap kunnen meegeven aan hen die op 22 november als parlementariërs gekozen worden, dan hun Job als een hoog gewaardeerd en geëerd politicus voor te houden.
Laat ik naar een paar passages uit Job 29 verwijzen: „O”, zegt Job, „dat ik was als in vroegere dagen… in de bloeitijd van mijn leven… Toen ik uitging naar de stadspoort om recht te spreken… toen ik de ellendige en de wees redde die om hulp riepen… toen ik het hart van de weduwe deed jubelen. Met gerechtigheid bekleedde ik mij en mijn recht bekleedde mij als mantel en hoofddoek, tot ogen was ik voor de blinde, en tot voeten voor de kreupele; een vader voor de armen was ik…, de zaak van de vreemdeling ging mij ter harte… Men luisterde naar mij en wachtte af, men hoorde zwijgend naar mijn raad. Ik troonde bij de schare als een koning, als één die treurenden troost.”
Deze ’linkse’, Godvrezende Job is, net als Jozef, nog altijd actueel voor de christenpolitici! En christenkiezers moeten die politici volgen en hun geloof niet versmallen en niet kiezen voor een seculiere politiek waarbij o zo gemakkelijk God en de naaste uit het oog worden verloren.
De auteur is fractievoorzitter van de ChristenUnie in de Eerste Kamer.