De straffen voor geweldsdelicten tegen dienstverleners worden verdubbeld. Datzelfde geldt voor mishandeling van burgers die ingrijpen wanneer mensen zich te buiten gaan. Bovendien moeten geweldplegers opdraaien voor alle denkbare schade die slachtoffers ondervinden.Het pakket maatregelen komt nadat er recent enkele geruchtmakende incidenten zijn geweest van geweld tegen ambulancepersoneel en tegen medewerkers van een sociale dienst. Dat deze voorvallen niet op zichzelf staan, blijkt uit cijfers van het CBS die aantonen dat tussen 1996 en 2004 het aantal geweldsdelicten is verdubbeld. Er is dus echt een probleem.

Dat de regering probeert deze ontwikkeling te keren, is daarom toe te juichen. Dan zal ze wel verder moeten gaan dan de maatregelen die ze gisteren bekendmaakte. Met verdubbeling van de strafeisen lijkt er daadkrachtig te worden opgetreden, maar dat is schijn.

De straffen die geweldplegers krijgen, zijn op dit moment zo laag dat verdubbeling daarvan agressievelingen nog niet afschrikt. Iemand die zo bruut is dat hij een agent een blauw oog slaat, deinst daar niet voor terug als hij voortaan daarvoor 26 dagen de cel in moet in plaats van 13.

Er zal dus meer moeten gebeuren. De straffen moeten duidelijk veel hoger worden. Waarbij dan ook nog het probleem is dat de eis van het openbaar ministerie bijna nooit door de rechter wordt gehonoreerd. De magistraat heeft vaak goede redenen een lagere straf op te leggen. Het maakt echter wel uit van welk maximum hij moet afwijken. Als het niveau van de hoogste straf voor een vergrijp verder wordt opgetrokken, zal de rechter bij zijn uitspraak -gemiddeld genomen- ook hoger uitkomen.

Voor het optrekken van de strafmaat is alle reden. Het is toch te dol voor woorden dat in een democratische rechtsstaat politiemensen en hulpverleners met knikkende knieën hun werk moeten doen omdat ze bedacht moeten zijn op agressie van omstanders. Dat raakt de fundamenten van de rechtsorde.

De maatregelen van de twee ministers zijn bedoeld als steun in de rug voor hulpverleners en bezorgde burgers. Dat signaal is positief. Maar burgers die niet kunnen rekenen op snel en adequaat optreden van de politie, zullen zich wel twee keer bedenken voordat zij zich met incidenten bemoeien. Incidenten met dodelijke afloop in de achterliggende jaren hebben mensen kopschuw gemaakt. Hogere straffen is één ding, wetshandhaving door voldoende toezicht is een tweede.

Derde is dat gewerkt moet worden aan het normbesef van mensen. De regering-Balkenende heeft het debat over normen en waarden geïnitieerd. Het was bedoeld om mensen bewust te maken van de noodzaak van fatsoen. Misschien dat de komende kabinetsperiode die bewustwording een vervolg kan krijgen in concrete acties. Respectvol gedrag is deels aan te leren.