Een groot bord met de kreet ”Voor een broodje met meer…” lokt gebruikers van de A1 net voor Oldenzaal de parkeerplaats Lonnekermeer op.Het is reclame voor de koffie- en broodjeshoek van de Aviapomp. Op deze woensdagmorgen staan er drie chauffeurs: twee aan de koffie en eentje aan een bal. „Altijd als ik in de buurt ben, stop ik voor een balletje.”

De „huisgemaakte” ballen komen vers uit de jus. Een klodder ketchup, curry, fritessaus of mosterd erbij en voor slechts 2 euro kan de chauffeur zich te goed doen. De Aviapomp kent zelfs een actie met ballen: bij het afname van 500 liter brandstof mag de trucker gratis een bal uit de jus vissen. Drankje is ook voor niks.

Om truckers aan te sporen gezonder te eten, start BGZ Wegvervoer volgende maand een landelijke campagne. „We signaleren dat steeds meer chauffeurs last krijgen van diabetes, hart- en vaatziekten”, aldus BGZ-woordvoerder Niels Mooij.

Uit onderzoek van het kenniscentrum blijkt dat de transportsector samen met de beroepsgroepen industrie en ambacht verantwoordelijk is voor 38 procent van het totale overgewicht. Ruim 50 procent van de vrachtwagenchauffeurs heeft overgewicht.

„Truckers hebben sowieso nauwelijks lichaamsbeweging. Hun leefpatroon is ongezond. Ze hebben geen tijd om naar de sportschool te gaan en eten op onregelmatige tijden”, zegt Mooij.

Dat klopt voor een chauffeur van een transportbedrijf uit Rijssen. Gehaast komt hij de kiosk bij de Aviapomp binnen. Hij loopt linea recta naar de vitrine met vette hap en vist er een saucijzenbroodje uit. „Vanmorgen niet ontbeten”, glimlacht hij. „En ik moet nog een eind.”

Op de parkeerplaats staat een truck uit Polen. De chauffeur zit op een krukje naast zijn cabine. Uit een boodschappentas haalt hij een heel brood, boter en beleg. Eet hij wel eens kroket, gehakt of bamischijf? „Nee, nee, te duur.”

Bart Schouten rijdt een gele aanhanger van P&O Ferrymasters. Achter het stuur van zijn truck verorbert hij een paar boterhammen. Aandrang om een vette hap bij de pomp te halen heeft hij niet. „Mijn vrouw vult iedere morgen mijn broodtrommel en daar heb ik voldoende aan. Ik hou ook niet van die vette rommel.”

Volgens BGZ draagt het groeiende aantal filialen van McDonald’s langs autosnelwegen en eetcorners in tankstations er niet toe bij om overgewicht onder beroepschauffeurs tegen te gaan. „Het eten van het bekende broodje bal is natuurlijk niet alleen de oorzaak. Doordat truckers een onregelmatig leven leiden, kunnen ze vaak niet een normale maaltijd nuttigen.”

De campagne van BGZ heet Fit op de rit. Truckers kunnen de komende maanden op verschillende plaatsen in het land anoniem een fitheidstest doen.

Aan de overkant van de A1, in Deurningen, is een bekende pleisterplaats voor truckers: Frans op den Bult. Op de parkeerplaats is ruimte voor honderden vrachtwagens. Het wegrestaurant ligt strategisch: net voor de grensovergang met Duitsland. De koffie kost er 80 cent en de bediening is snel.

Het van de kaart gekozen broodje ”Hot Wheels” (twee witte puntjes, bal gehakt en pindasaus met sambal) staat binnen enkele minuten op tafel. Het brood is klef, de gehaktbal pittig. Voor het gemak is hij in stukken gesneden.

Aan een tafeltje zit Adri Blok uit Rotterdam. Hij is met twee zeecontainers onderweg naar het noorden van Duitsland. De tomatensoep is net op, het wachten is op de uitsmijter. „Vet is natuurlijk niet goed, maar ik lust wel graag wat. Het leven van een trucker is niet zo gezond vanwege het gejaagde bestaan en de onregelmatige eettijden. Ik probeer wel iedere week een beetje te bewegen, bang als ik ben voor hartklachten.”

Collega’s druppelen binnen, het loopt tegen het middaguur. De gehaktbal is uitermate populair bij Frans op den Bult. Vraagt de serveerster: „Wit of bruin brood?” Zegt de chauffeur: „Doe maar bruin, dan hebben we tenminste nog iets gezonds.”