„Als het bedrijf dingen doet waarin ik geloof, dan doe ik mee”, aldus Jerry Greenfield in een interview met het ANP. De ijsfabrikant viert dinsdag zijn tienjarig jubileum in Nederland. In tien jaar tijd heeft Ben & Jerry’s met een consumentenomzet van ongeveer 22 miljoen euro een vaste plek in Nederland verworven.Ben & Jerry’s is bekend geworden door de grote maatschappelijke betrokkenheid en de bijzondere ijscombinaties. Voor de ingrediënten betaalt de ijsmaker een eerlijke prijs aan boeren en sinds kort bevat het ijs ook producten met het keurmerk van Fairtrade.

Ben & Jerry’s introduceerde een tijdje geleden een smaak met de naam American Pie. „Dat is een soort taartpunt waarop te zien is welk deel van de uitgaven van de VS naar defensie gaat”, legt Jerry Greenfield uit. „Er gaat jaarlijks 30 miljard dollar naar het onderhoud van 10.000 atoombommen, terwijl ongeveer 20 procent van onze kinderen in armoede leeft. Hoeveel bommen heb je nodig? Moeten we de wereld duizenden keren kunnen vernietigen? Als je een bom hebt gegooid, wat moet je dan met die andere 9999?”

Jerry vindt dat de overheid het ’bommengeld’ in bijvoorbeeld gezondheidszorg moet steken. „Hoewel wij tot de rijkste landen ter wereld behoren, zijn lang niet alle kinderen verzekerd voor ziektekosten. Op de verpakking van het ijs leggen we dat uit. En op onze internetsite vertellen we hoe je politici kunt benaderen met de vraag in te grijpen.”

Met dergelijke acties keert Ben & Jerry’s terug naar zijn sociale wortels. „Het eerste echt ongewone dat we als bedrijf ooit deden, was de introductie van een ijsje met de naam Peace Pops. Dat was tijdens de Koude Oorlog. Op de verpakking vertelden we destijds dat we 1 procent van het defensiebudget wilden gebruiken voor projecten om vrede en begrip voor elkaar te creëren.”

Een bedrijf dat betrokken is bij activisme, dat was destijds zeer ongewoon. „Medewerkers maakten zich ongerust over onze stellingname voor vrede. Leveranciers deden moeilijk, evenals supermarkten. Ze waren bang voor een klantenboycot en huiverig dat er acties voor hun winkels zouden plaatshebben. Dat is nooit gebeurd. De reacties waren zelfs overweldigend positief. Zelfs mensen die het met onze stellingen oneens waren, respecteerden ons omdat we met andere dingen bezig waren dan alleen met geld verdienen.”

Ben Cohen en Jerry Greenfield leerden elkaar op de lagere school kennen. Vervolgens verloren ze elkaar uit het oog, maar in 1978 kwamen ze elkaar opnieuw tegen. Ze stapten samen in ijs. Voor 5 dollar volgde het duo een cursus ijs bereiden aan de Pennsylvania State University. „In het begin produceerden we smaken als vanille en chocolade. Dat waren geen vreemde combinaties.”

Pas later kwamen de extreme combinaties en namen. Maar de combinatie van ingrediënten was ongewoner. Ben Cohen houdt van verschillende contrasten in ijs. Hij vindt het leuk om dingen te mixen die normaal niet samengaan. Zo is ijs en actievoeren ook een nogal ongewone combinatie.

Ben & Jerry’s groeide spectaculair. Het moeilijkste was volgens Jerry Greenfield niet om veel ijs te verkopen, maar om goed personeel te vinden. „Onze medewerkers moesten niet alleen goede zakenmensen zijn, ze moesten ook delen in de sociale betrokkenheid van het bedrijf. Die extra inspanning maakt het ook moeilijker omdat we met allerlei dingen rekening moesten houden. Het wonderbaarlijke was dat onze klanten en medewerkers tevreden waren.”

En de klanten zijn heel loyaal, meent Jerry Greenfield. Het bedrijf heeft dat echter nooit gemeten. „De zakenwereld wil altijd alles weten. Het belangrijkste in het leven, liefde, vriendelijkheid en zorg, kun je niet meten. Wat je geeft, krijg je terug. Dat staat niet in managementboeken.”

De groei zette door en om aan geld te komen kreeg het bedrijf een notering aan de effectenbeurs. Dat is een totaal andere wereld. „Ik denk dat de zakenwereld sceptisch was. Maar ze zagen een goed resultaat. Hoe meer we deden op maatschappelijk vlak, des te beter onze resultaten.”

Dat viel ook andere ondernemingen op, waarop er een overnamegevecht rond Ben & Jerry’s ontstond. Unilever kwam als winnaar uit de bus. „Ik wilde eigenlijk niet verkopen. We zochten naar oplossingen om de overname te voorkomen. Ik ben niet blij dat Ben & Jerry’s in andere handen is overgegaan. Het is echter wel de realiteit. We moeten er gewoon zo hard mogelijk aan trekken en doorgaan met de zaken die Ben & Jerry’s tot de onderneming van vandaag hebben gemaakt.” Als het aan Jerry Greenfield ligt, wordt het bedrijf ooit weer zelfstandig. „Niet in de nabije toekomst, dat lukt niet. Wellicht ooit.”