Prof. ir. A. Geuze (46) houdt met hart en ziel van de Nederlandse polders. Hij schreef vorig jaar een standaardwerk over de 4000 polders die ons land telt. Hij woont echter met zijn vrouw en drie kinderen in de Rotterdamse buurt Kralingen. Daar vandaan moet hij drie kwartier fietsen om van de polder te genieten. Bij wijze van protest liet hij in 2004 tijdelijk drie reusachtige opblaaskoeien plaatsen in een weiland langs de snelweg.Vanwaar dit protest?

„De Randstad is een gezegende metropool. Er is geen land ter wereld dat zo’n rijk geschakeerd polderlandschap heeft midden in het stedelijk gebied. Wij zouden daar trots en zuinig op moeten zijn. Op dit moment wordt het Groene Hart echter versnipperd en volgebouwd. Vooral in de zuidelijke vleugel, binnen de vierhoek Dordrecht, Rotterdam, Den Haag en Gouda, verdwijnt het polderlandschap steeds meer.

Als je over de A12 van Gouda naar Den Haag rijdt, zie je langs de snelweg niets anders meer dan bedrijventerreinen, kassen en woningen. Tien jaar geleden konden forensen daar nog de mist boven de polders zien hangen, maar dat is voorbij. Ook voor stedelingen is het steeds lastiger om van het landschap te kunnen genieten.”

Hoe komt dat?

„Planners en ambtenaren zijn heel cynisch over de toekomst van boeren in het Groene Hart. Voor hen heeft de landbouw afgedaan; boeren kunnen toch alleen maar overleven als ze grootschaliger worden en dat kan alleen maar in landen zoals Polen, zo denken ze. Er wordt dan ook geen enkele moeite gedaan om vrijkomende gronden voor de landbouw te behouden.

Er zijn bovendien altijd wel speculanten die zo veel geld voor de grond willen betalen, dat boeren er niet tegen op kunnen bieden. Het wachten is dan op een wethouder die bereid is het bestemmingsplan te wijzigen. Dan is het kassa! Maar het Groene Hart wordt ondertussen wel te grabbel gegooid.”

Wat zijn de gevolgen?

„Het gaat net als bij het Ruhrgebied in Duitsland of Los Angeles in Amerika. Daar rijd je urenlang door de bebouwing zonder dat je ook maar iets groens ziet. De leefbaarheid gaat er achteruit. Mensen met een hoog inkomen vertrekken. Grote, internationale bedrijven willen zich er niet vestigen, omdat die veel waarde hechten aan een goede leefomgeving voor hun personeel. De economie leidt er dus ook onder. Dat verschijnsel zie je nu al in de zuidelijke vleugel van de Randstad.”

Wat moet er gebeuren?

„Het Groene Hart moet op slot voor projectontwikkelaars en architecten. Dan daalt de waarde van de grond en hebben jonge boeren weer kansen om hun bedrijf te vergroten. Daarnaast moet het land vernatten, zodat allerlei bloemen en kruiden er kunnen groeien. Nieuwe, hoovercraftachtige machines kunnen het kruidige hooi binnen halen. De koeien leveren melk van zeer hoge kwaliteit. Zuivelproducten uit het Groene Hart krijgen een speciaal kwaliteitslabel en kunnen onder andere verkocht worden aan stedelingen die per fiets en per boot het hele Groene Hart doorkruisen.”

Is dat wel realistisch?

„Jazeker, in Engeland en Noorwegen bestaan al dergelijke ”green belts”. Maar ook in de noordelijke helft van het Groene Hart zijn de gemeenten zuiniger op hun platteland. Oud-minister Mansholt heeft ten tijde van de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog de hele Nederlandse landbouw omgegooid. Waarom zouden we nu de landbouw in het Groene Hart geen nieuw leven kunnen inblazen?

Het gebied moet ook geen reservaat worden zoals de Veluwe en de Wadden, maar een plek waar de stedeling kan bijkomen, waar hij het voorjaar weer kan ruiken en de zon kan zien ondergaan.”