Afsplitsen ontmoedigen
Oud-LPF-Kamerlid Van As heeft eindelijk de juiste conclusie getrokken. Na zijn zoveelste ruzie aan het Binnenhof verlaat hij per direct de Tweede Kamer.
Hij deed dat dinsdag geheel in stijl. In zijn eigen stijl, welteverstaan. Mopperend op al zijn vroegere vrienden die hem niet eens een fatsoenlijk afscheid uit de Haagse politiek gunnen. De hele wereld heeft het gedaan, behalve Van As zelf. Die heeft nooit zijn eigen voordeel gezocht, maar zich altijd belangeloos en ambitieloos ingezet voor de publieke zaak. En dan stank voor dank krijgen. ’t Is bar.Het hele gedoe rond Van As bracht Kamervoorzitter Weisglas ertoe een pleidooi te voeren voor een verbod op afsplitsingen. Kamerleden die het gehad hebben bij hun oorspronkelijke fractie, moeten niet eens de kans krijgen als eenmansbedrijfje door te gaan, maar moeten gedwongen worden de Kamer te verlaten, aldus Weisglas.
Een probleem is dat dit alleen tot stand kan komen door een wijziging van de Grondwet. Het Nederlandse staatsbestel kent officieel geen fracties, maar alleen individuele Kamerleden. Wie na verkiezingen in het parlement komt, ook al zijn er op hem of haar persoonlijk amper stemmen uitgebracht, kan die zetel min of meer als zijn bezit beschouwen. Splitst hij zich van zijn fractie af, dan kan die fractie formeel geen enkel recht op de Kamerzetel doen gelden.
Dat Weisglas dit wil veranderen, als het moet door de tijdrovende weg van een grondwetswijziging, is begrijpelijk. Al die afsplitsingen komen het ordelijk functioneren van het parlement niet ten goede. En ze schaden -dat staat buiten kijf- het aanzien van de politiek.
Toch is het onmogelijk maken van afsplitsingen geen verstandig voorstel. In de eerste plaats niet omdat nog lang niet vaststaat dat het hier om een toenemend probleem gaat. Voor de oorlog en in de jaren zeventig was afsplitsing ook schering en inslag. Weisglas was toch altijd zo fel tegen reageren op de waan van de dag? Laat hij er dan ook nu liever nog eens een nachtje over slapen.
Dat is temeer van belang omdat zijn voorstel de individuele verantwoordelijkheid van Kamerleden aantast. Wie afsplitsingen geheel onmogelijk wil maken, maakt het -dat is de andere kant van de medaille- voor fractiebesturen mogelijk ongekende druk uit te oefenen op hun leden. Ben je het niet met de fractielijn eens? Aanpassen, en snel alsjeblieft! Anders kieperen we je uit de fractie en kiezen we in jouw plaats een lagergeplaatste op de lijst.
Die kant moeten we dus niet op. Afsplitsingen moeten niet verboden worden. Wel verdient het overweging meer belemmeringen op te werpen richting ruziemakers en splitsers.
Dat kan zijn door de faciliteiten voor afsplitsers minder royaal te maken. Bijvoorbeeld in financieel opzicht. Want is het nu niet een beetje overdreven dat de Groep Wilders, zoals dinsdag door NRC aan het licht gebracht, recht gehad zou hebben op een tonnetje of vier subsidie?
Dat is bijna een aanmoedigingspremie om je als de wiedeweerga van je eigen fractie af te scheiden. Laat de politiek daar eerst eens paal en perk aan stellen.